ام سلمه بیگم شیرازی: تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | + | '''«ام‌ّسلمه بیگم شیرازی»''' ملقب به «دعا» (زنده در ۱۱۶۳ ق)، از زنان عالم و عارف [[شیعه]] در قرن ۱۲ قمری است. اثر مشهور او، کتاب [[عرفان|عرفانى]] «جامع الکلیات» است. | |
| + | ==زندگی‌نامه== | ||
| + | ام سلمه بیگُم شیرازی، دختر سید قطب‌الدین محمد نیریزى و نوه دخترى شیخ علىنقى اصطهباناتى، حدود سال ۱۱۴۳ ه.ق. در [[شیراز]] ولادت یافت. وی در ۱۱۵۸ ه.ق. نزد پدرش به فراگیرى علوم و معارف دینى و عرفانى پرداخت و تا زمان وفات پدرش در ۱۱۷۳ ه.ق. در [[نجف]] اشرف در خدمت او بود و از محضر او بهره جست. در مقدّمه «جامع الکلیّات» در این باره گفته است: «بنده از پانزده سالگى تا پانزده دیگر که والد مرحوم بنده در این دار فانى بى بنیاد بودند و بیان علم [[حکمت]] مى فرمودند و بنده در جمیع محافل بیان گوهرفشانشان که در عرض این پانزده سال که پنج سالش در فارس و ده سال در نجف اشرف باشد حاضر و مستمع بودم و آنچه کلّیات مسائل حکمت بود به تدریج اخذ نمودم و جمع کردم...». | ||
| + | ام‌سلمه بیگم شیرازی تا سالها در نجف اشرف ماند. از سال وفات و نیز مکان درگذشت وى اطلاعى در دست نیست؛ ولی تا سال ۱۱۶۳ هـ.ق در قید حیات بوده است. | ||
| + | ==آثار و تألیفات== | ||
| + | ام‌سلمه بیگم کتاب «جامع الکلیات» را در [[سیر و سلوک]] و [[عرفان]] به زبان فارسی تألیف کرده است. او این اثر را در مدّت پانزده سالى که نزد پدرش تلمذ مى کرد به تدریج جمع آورد و چنانکه گفته، مطالب آن را از «انوار شموس حکمت عرفا» اقتباس و «کلیه مسائل حکمت الهیه که از اسرار است» جمع کرده است. این کتاب شامل کلیات [[عرفان اسلامی|عرفان اسلامى]] در چهارده بیان است: | ||
| + | |||
| + | * بیان اوّل: در تحقیق معنى [[عالم لاهوت|لاهوت]] که ذات حق سبحانه است و ثبوت وجود و وحدت وجود حق سبحانه به طریق عرفاء. | ||
| + | * بیان دوم: در تحقیق [[عالم جبروت]] | ||
| + | * بیان سوم: در تحقیق [[عالم ملکوت]]. | ||
| + | * بیان چهارم: در تحقیق عالم آثار. | ||
| + | * بیان پنجم: در تحقیق [[عالم ناسوت]]. | ||
| + | * بیان ششم: در معرفت سیر ارواح از مبدأ. | ||
| + | * بیان هفتم: در معرفت سرّ آنکه ارواح از عالم قدس به این عالم اجسام به چه کار آمده اند و فایده آمدنشان چیست. | ||
| + | * بیان هشتم: در معرفت [[صراط]] مستقیم، حرکت به آن و عود به وطن اصلى. | ||
| + | * بیان نهم: در معرفت [[قیامت]] و رجوع به آن. | ||
| + | * بیان دهم: در معرفت مراتب [[روح]] و سؤال قبر و سرّ [[معاد]] | ||
| + | * بیان یازدهم: در معرفت روح و عقل و [[نفس]] و بدن | ||
| + | * بیان دوازدهم: در معرفت اقسام سالکان و دانستن آنکه از این اقسام کدام مرشدند که مى توان تبعیت نمود. | ||
| + | * بیان سیزدهم: در معرفت راههایى که سالکان از آن راهها حرکت مى توانند کرد. | ||
| + | * بیان چهاردهم: در معرفت سیر سالکان. | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | معاونت پژوهش مرکز حوزه‌های علمیه خواهران | + | * [http://neyrizema.ir/texts.php?portal=mashahir&id=2082 "شرح احوال و زندگانی ام سلمه بیگم"، دانشنامه مشاهیر نی‌ریز]. |
| − | [[Category:زنان نمونه قرن دوازدهم]] | + | |
| + | * [[بانوان عالمه و آثار آنها (کتاب)|بانوان عالمه و آثار آنها]]، معاونت پژوهش مرکز حوزه‌های علمیه خواهران. | ||
| + | |||
| + | [[Category:زنان نمونه قرن دوازدهم]][[Category:عارفان]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۰ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۳۷
«ام‌ّسلمه بیگم شیرازی» ملقب به «دعا» (زنده در ۱۱۶۳ ق)، از زنان عالم و عارف شیعه در قرن ۱۲ قمری است. اثر مشهور او، کتاب عرفانى «جامع الکلیات» است.
زندگی‌نامه
ام سلمه بیگُم شیرازی، دختر سید قطب‌الدین محمد نیریزى و نوه دخترى شیخ علىنقى اصطهباناتى، حدود سال ۱۱۴۳ ه.ق. در شیراز ولادت یافت. وی در ۱۱۵۸ ه.ق. نزد پدرش به فراگیرى علوم و معارف دینى و عرفانى پرداخت و تا زمان وفات پدرش در ۱۱۷۳ ه.ق. در نجف اشرف در خدمت او بود و از محضر او بهره جست. در مقدّمه «جامع الکلیّات» در این باره گفته است: «بنده از پانزده سالگى تا پانزده دیگر که والد مرحوم بنده در این دار فانى بى بنیاد بودند و بیان علم حکمت مى فرمودند و بنده در جمیع محافل بیان گوهرفشانشان که در عرض این پانزده سال که پنج سالش در فارس و ده سال در نجف اشرف باشد حاضر و مستمع بودم و آنچه کلّیات مسائل حکمت بود به تدریج اخذ نمودم و جمع کردم...».
ام‌سلمه بیگم شیرازی تا سالها در نجف اشرف ماند. از سال وفات و نیز مکان درگذشت وى اطلاعى در دست نیست؛ ولی تا سال ۱۱۶۳ هـ.ق در قید حیات بوده است.
آثار و تألیفات
ام‌سلمه بیگم کتاب «جامع الکلیات» را در سیر و سلوک و عرفان به زبان فارسی تألیف کرده است. او این اثر را در مدّت پانزده سالى که نزد پدرش تلمذ مى کرد به تدریج جمع آورد و چنانکه گفته، مطالب آن را از «انوار شموس حکمت عرفا» اقتباس و «کلیه مسائل حکمت الهیه که از اسرار است» جمع کرده است. این کتاب شامل کلیات عرفان اسلامى در چهارده بیان است:
- بیان اوّل: در تحقیق معنى لاهوت که ذات حق سبحانه است و ثبوت وجود و وحدت وجود حق سبحانه به طریق عرفاء.
- بیان دوم: در تحقیق عالم جبروت
- بیان سوم: در تحقیق عالم ملکوت.
- بیان چهارم: در تحقیق عالم آثار.
- بیان پنجم: در تحقیق عالم ناسوت.
- بیان ششم: در معرفت سیر ارواح از مبدأ.
- بیان هفتم: در معرفت سرّ آنکه ارواح از عالم قدس به این عالم اجسام به چه کار آمده اند و فایده آمدنشان چیست.
- بیان هشتم: در معرفت صراط مستقیم، حرکت به آن و عود به وطن اصلى.
- بیان نهم: در معرفت قیامت و رجوع به آن.
- بیان دهم: در معرفت مراتب روح و سؤال قبر و سرّ معاد
- بیان یازدهم: در معرفت روح و عقل و نفس و بدن
- بیان دوازدهم: در معرفت اقسام سالکان و دانستن آنکه از این اقسام کدام مرشدند که مى توان تبعیت نمود.
- بیان سیزدهم: در معرفت راههایى که سالکان از آن راهها حرکت مى توانند کرد.
- بیان چهاردهم: در معرفت سیر سالکان.
منابع
- بانوان عالمه و آثار آنها، معاونت پژوهش مرکز حوزه‌های علمیه خواهران.
