المقنع (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
جز (6پروژه: رتبه بندی، اولویت بندی ، سنجش کیفی) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{خوب}} | {{خوب}} | ||
| − | از کتابهای شیخ | + | «المقنع» از کتابهای [[شیخ صدوق]] است که به زبان عربی نگاشته شده و به عنوان مجموعه [[فقه|فقهی]] - [[حدیث|حدیثی]] محسوب می شود. این کتاب از مهمترین مصادر فقهى نزد [[فقها]] بشمار مى آید، زیرا عبارات این کتاب همه الفاظ [[احادیث]] است. |
| − | + | {{مشخصات کتاب | |
|عنوان= | |عنوان= | ||
| − | |تصویر=[[پرونده:المقنع.jpg| | + | |تصویر=[[پرونده:المقنع.jpg|۲۴۰px|وسط]] |
|نویسنده=شیخ صدوق | |نویسنده=شیخ صدوق | ||
| − | |موضوع=فقه | + | |موضوع=فقه شیعه |
|زبان=عربی | |زبان=عربی | ||
| − | |تعداد جلد= | + | |تعداد جلد=۱ |
|عنوان افزوده1= | |عنوان افزوده1= | ||
| سطر ۲۹: | سطر ۲۹: | ||
==مؤلف== | ==مؤلف== | ||
| − | محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی(۳۰۵ | + | محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی (۳۸۱-۳۰۵ ق) معروف به [[شیخ صدوق]]، متولد شهر [[قم]]، از بزرگ‌ترین [[محدث|محدّثین]] [[شیعه]] در قرن چهارم هجری به شمار می‌آید. از اساتید وی می توان به [[محمد بن حسن بن ولید]] و حمزة بن محمد بن احمد بن جعفر بن محمد بن زید بن على (ع) اشاره کرد. [[من لایحضره الفقیه (کتاب)|من لایحضره الفقیه]]، [[کمال الدین و تمام النعمه|کمال‌الدین]]، [[التوحید (کتاب)|التوحید]]، [[الخصال (کتاب)|الخصال]]، [[معانى الأخبار (کتاب)|معانی الأخبار]]، [[عیون اخبارالرضا (کتاب)|عیون أخبار الرضا]] و... از دیگر آثار ارزنده او است. شیخ صدوق در سال ۳۸۱ قمری وفات نمود و در شهر ری به خاک سپرده شد. |
| − | ==معرفى اجمالى | + | ==معرفى اجمالى کتاب== |
| − | + | کتاب '''المقنع''' از مهمترین مصادر [[فقه|فقهى]] نزد [[فقها]] در تمام اعصار بشمار مى آید. عبارات این کتاب همه الفاظ [[احادیث]] و روایات مستندند که مؤلف به جهت اختصار [[سند حدیث|سند]] آن‌ها را حذف نموده است. | |
| − | [[شیخ صدوق]] دو کتاب المقنع | + | [[شیخ صدوق]] دو کتاب المقنع و [[الهدايه (کتاب)|الهدایة]] را به پیروی از کتاب الشرائع پدرش ([[علی بن بابویه قمی|علی بن حسین بابویه]]) نوشته است و این کتاب در واقع رساله [[فتوا|فتواى]] شیخ است. وی در مقدمه المقنع می گوید: «انى صنّفت کتابى هذا و سمیته کتاب المقنع، لقنوع من یقرأه بما فیه و حذفت الاسانید منه لئلا یثقل حمله ولا یصعب حفظه ولا یمل قارئه اذا کان ما أبینه فیه فى الکتب الاصولیة موجوداً مبیناً على المشایخ العلماء». «... این کتاب را کتاب المقنع نامیدم، زیرا هر کس آن را بخواند به آن اکتفا خواهد کرد و سندهای آن را حذف نمودم ...»؛ به همین جهت فقهای متاخر، متون این گونه کتاب ها را به عنوان [[حدیث مرسل|روایت مرسل]] تلقی می کردند. |
| − | + | [[محدث نورى]] بعد از بیان کلام صدوق مى گوید: «و این عبارت متضمن چند مطلب است: | |
| − | [[ | + | #آنچه در این کتاب هست همه [[حدیث]] است. |
| + | #همه اخبار مسندند. | ||
| + | #این اخبار گرفته شده از [[اصول اربعمائه|اصول]] اصحاب است که تکیه گاه و مرجع [[شیخ صدوق]] در فتاواى وى بوده است. | ||
| + | #صاحبان اصول و رجال طریق، همه از ثقات اند».<ref> مستدرک الوسائل، چاپ سنگى، ج۳، ص۳۲۷.</ref> | ||
| − | + | ==ساختار کتاب== | |
| − | + | این کتاب یک دوره [[فقه]] کامل است که از ابواب [[طهارت]] شروع مى شود و به ابواب [[دیات|دیات]] پایان مى یابد. | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | #ابواب الطهاره: شامل ۱۳ باب از جمله: | |
| − | + | ##باب اول آن: باب الوضوء | |
| − | + | ##باب دوم آن: باب السواک و فضله | |
| − | + | ##باب سیزدهم آن: باب الصلاة علی المنافق | |
| − | # ابواب الطهاره: شامل | + | #ابواب الصلاة: شامل ۲۹ باب از جمله: |
| − | ## باب اول آن: باب الوضوء | + | ##باب اول آن: باب مواضع التی تکره الصلاة فیها |
| − | ## باب دوم آن: باب السواک و فضله | + | ##باب دهم آن: السهو فی الصلاة |
| − | ## باب سیزدهم آن: باب الصلاة علی المنافق | + | #ابواب الزکاة: شامل ۱۶ باب از جمله: |
| − | # ابواب الصلاة: شامل | + | ##باب ششم آن: زکاة الغنم |
| − | ## باب اول آن: باب مواضع التی تکره الصلاة فیها | + | ##باب چهاردهم آن: باب تکفین الموتی من الزکاة |
| − | ## باب دهم آن: السهو فی الصلاة | + | ##باب الخمس: باب الصدقه |
| − | # ابواب الزکاة: شامل | + | #ابواب الصوم: شامل ۱۷ باب از جمله: |
| − | ## باب ششم آن: زکاة الغنم | + | ##باب دهم آن: ابواب قضاء شهر رمضان |
| − | ## باب چهاردهم آن: باب تکفین الموتی من الزکاة | + | ##باب هفدهم آن: باب الفطره |
| − | ## باب الخمس: باب الصدقه | + | ##باب الحج |
| − | # ابواب الصوم: شامل | + | ##باب ثواب الاعمال |
| − | ## باب دهم آن: ابواب قضاء شهر رمضان | + | ##باب النکاح |
| − | ## باب هفدهم آن: باب الفطره | + | ##باب العقیقه |
| − | ## باب الحج | + | ##باب المتعه |
| − | ## باب ثواب الاعمال | + | ##باب الطلاق |
| − | ## باب النکاح | + | ##باب المکاسب والتجارات |
| − | ## باب العقیقه | + | ##باب الربا |
| − | ## باب المتعه | + | ##باب الدین |
| − | ## باب الطلاق | + | ##باب الکفالات |
| − | ## باب المکاسب والتجارات | + | ##باب اللقطه |
| − | ## باب الربا | + | ##باب المزارعه والاجاره |
| − | ## باب الدین | + | ##باب القضاء والاحکام |
| − | ## باب الکفالات | + | ##باب الشفعه |
| − | ## باب اللقطه | + | ##باب الایمان والنذور والکفارات |
| − | ## باب المزارعه والاجاره | + | ##باب الصید والذبائح |
| − | ## باب القضاء والاحکام | + | #ابواب الحدود: شامل ۵ باب از جمله: |
| − | ## باب الشفعه | + | ##باب سوم آن: حد السرقه |
| − | ## باب الایمان والنذور والکفارات | + | ##باب الملاهی |
| − | ## باب الصید والذبائح | + | ##باب العتق والتدبیر والمکاتبه |
| − | # ابواب الحدود: شامل | + | ##باب الوصایا |
| − | ## باب سوم آن: حد السرقه | + | ##باب المواریث |
| − | ## باب الملاهی | + | ##باب الدیات |
| − | ## باب العتق والتدبیر والمکاتبه | + | ##باب الدخول فی اعمال السلطان و طلب الحوائج الیه |
| − | ## باب الوصایا | + | ##باب النوادر |
| − | ## باب المواریث | ||
| − | ## باب الدیات | ||
| − | ## باب الدخول فی اعمال السلطان و طلب الحوائج الیه | ||
| − | ## باب النوادر | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| − | <references/> | + | <references /> |
| + | ==منابع== | ||
| + | *احمدرضا ضمیری، کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی. | ||
| + | *المقنع، [http://www.tahoordanesh.com/page.php?pid=18699 دایرة المعارف طهور]، بازیابی: ۷ اردیبهشت ۱۳۹۳. | ||
| − | == | + | ==متن کتاب == |
| − | + | [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/64657/المقنع '''المقنع'''] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{سنجش کیفی | {{سنجش کیفی | ||
|سنجش=شده | |سنجش=شده | ||
| سطر ۱۱۶: | سطر ۱۰۹: | ||
|رده= دارد | |رده= دارد | ||
}} | }} | ||
| − | |||
[[رده:منابع فقهی]] | [[رده:منابع فقهی]] | ||
[[رده:آثار شیخ صدوق]] | [[رده:آثار شیخ صدوق]] | ||
[[رده: مقاله های مهم]] | [[رده: مقاله های مهم]] | ||
نسخهٔ ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۶:۴۹
«المقنع» از کتابهای شیخ صدوق است که به زبان عربی نگاشته شده و به عنوان مجموعه فقهی - حدیثی محسوب می شود. این کتاب از مهمترین مصادر فقهى نزد فقها بشمار مى آید، زیرا عبارات این کتاب همه الفاظ احادیث است.
 | |
| نویسنده | شیخ صدوق |
| موضوع | فقه شیعه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۱ |
|
| |
مؤلف
محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی (۳۸۱-۳۰۵ ق) معروف به شیخ صدوق، متولد شهر قم، از بزرگ‌ترین محدّثین شیعه در قرن چهارم هجری به شمار می‌آید. از اساتید وی می توان به محمد بن حسن بن ولید و حمزة بن محمد بن احمد بن جعفر بن محمد بن زید بن على (ع) اشاره کرد. من لایحضره الفقیه، کمال‌الدین، التوحید، الخصال، معانی الأخبار، عیون أخبار الرضا و... از دیگر آثار ارزنده او است. شیخ صدوق در سال ۳۸۱ قمری وفات نمود و در شهر ری به خاک سپرده شد.
معرفى اجمالى کتاب
کتاب المقنع از مهمترین مصادر فقهى نزد فقها در تمام اعصار بشمار مى آید. عبارات این کتاب همه الفاظ احادیث و روایات مستندند که مؤلف به جهت اختصار سند آن‌ها را حذف نموده است.
شیخ صدوق دو کتاب المقنع و الهدایة را به پیروی از کتاب الشرائع پدرش (علی بن حسین بابویه) نوشته است و این کتاب در واقع رساله فتواى شیخ است. وی در مقدمه المقنع می گوید: «انى صنّفت کتابى هذا و سمیته کتاب المقنع، لقنوع من یقرأه بما فیه و حذفت الاسانید منه لئلا یثقل حمله ولا یصعب حفظه ولا یمل قارئه اذا کان ما أبینه فیه فى الکتب الاصولیة موجوداً مبیناً على المشایخ العلماء». «... این کتاب را کتاب المقنع نامیدم، زیرا هر کس آن را بخواند به آن اکتفا خواهد کرد و سندهای آن را حذف نمودم ...»؛ به همین جهت فقهای متاخر، متون این گونه کتاب ها را به عنوان روایت مرسل تلقی می کردند.
محدث نورى بعد از بیان کلام صدوق مى گوید: «و این عبارت متضمن چند مطلب است:
- آنچه در این کتاب هست همه حدیث است.
- همه اخبار مسندند.
- این اخبار گرفته شده از اصول اصحاب است که تکیه گاه و مرجع شیخ صدوق در فتاواى وى بوده است.
- صاحبان اصول و رجال طریق، همه از ثقات اند».[۱]
ساختار کتاب
این کتاب یک دوره فقه کامل است که از ابواب طهارت شروع مى شود و به ابواب دیات پایان مى یابد.
- ابواب الطهاره: شامل ۱۳ باب از جمله:
- باب اول آن: باب الوضوء
- باب دوم آن: باب السواک و فضله
- باب سیزدهم آن: باب الصلاة علی المنافق
- ابواب الصلاة: شامل ۲۹ باب از جمله:
- باب اول آن: باب مواضع التی تکره الصلاة فیها
- باب دهم آن: السهو فی الصلاة
- ابواب الزکاة: شامل ۱۶ باب از جمله:
- باب ششم آن: زکاة الغنم
- باب چهاردهم آن: باب تکفین الموتی من الزکاة
- باب الخمس: باب الصدقه
- ابواب الصوم: شامل ۱۷ باب از جمله:
- باب دهم آن: ابواب قضاء شهر رمضان
- باب هفدهم آن: باب الفطره
- باب الحج
- باب ثواب الاعمال
- باب النکاح
- باب العقیقه
- باب المتعه
- باب الطلاق
- باب المکاسب والتجارات
- باب الربا
- باب الدین
- باب الکفالات
- باب اللقطه
- باب المزارعه والاجاره
- باب القضاء والاحکام
- باب الشفعه
- باب الایمان والنذور والکفارات
- باب الصید والذبائح
- ابواب الحدود: شامل ۵ باب از جمله:
- باب سوم آن: حد السرقه
- باب الملاهی
- باب العتق والتدبیر والمکاتبه
- باب الوصایا
- باب المواریث
- باب الدیات
- باب الدخول فی اعمال السلطان و طلب الحوائج الیه
- باب النوادر
پانویس
- ↑ مستدرک الوسائل، چاپ سنگى، ج۳، ص۳۲۷.
منابع
- احمدرضا ضمیری، کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی.
- المقنع، دایرة المعارف طهور، بازیابی: ۷ اردیبهشت ۱۳۹۳.
متن کتاب
