منابع رجالی اهل سنت: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
سطر ۱: سطر ۱:
بيان حال راويان از جهت وثاقت و ضعف و مسائل ديگر چون: مشايخ و شاگردان آنها، مسافرتهايشان و وطنهايشان در آغاز به شكل شفاهى بوده است. آغاز تدوين كتابهاى رجالى به شكل جدى، نيمه اول قرن سوم هجرى است و در ابتدا به خاطر مناسبت علم رجال با علم تاريخ اغلب با عنوان كتاب تاريخى تأليف شده اند.  
+
بیان حال راویان از جهت وثاقت و ضعف و مسائل دیگر چون: [[مشایخ|مشایخ]] و شاگردان آنها، مسافرتهایشان و وطنهایشان در آغاز به شکل شفاهى بوده است. آغاز تدوین کتابهاى رجالى به شکل جدى، نیمه اول قرن سوم هجرى است و در ابتدا به خاطر مناسبت [[علم رجال]] با علم تاریخ اغلب با عنوان کتاب تاریخى تألیف شده اند. پیش از آن تنها عده معدودى در این علم کتاب تألیف کرده اند که اکنون هیچ نسخه اى از آن کتابها موجود نیست، مانند: التأریخ، تألیف لیث بن سعد (م، ۱۷۵ ق) و التأریخ تألیف عبداللّه بن مبارک (م، ۱۸۱ ق).  
  
پيش از آن تنها عده معدودى در اين علم كتاب تأليف كرده اند كه اكنون هيچ نسخه اى از آن كتابها موجود نيست، مانند: التأريخ، تأليف ليث بن سعد (م ۱۷۵ ق)، التأريخ تأليف عبداللّه بن مبارك. (م۱۸۱ ق)
+
== معرفی کتب رجالی سنی ==
 +
در آغاز تدوین کتابهاى رجالى بیشترین توجه مؤلفان این کتابها به ضبط نام راویان و بیان حال آنها از جهت وثاقت و ضعف، معطوف مى شد و کتاب هاى رجالى اغلب به شکل عام به تمام رجال و راویان مى پرداختند. سپس با شروع قرن چهارم هجرى، کتابهاى رجالى بیشتر به شکلى تخصصى تألیف شدند و با هدفى خاص و در موضوع معینى از مسائل رجالى نگارش یافتند. در ذیل به معرفى کتاب هاى رجالى مى پردازیم:
  
در آغاز تدوين كتابهاى رجالى بيشترين توجه مؤلفان اين كتابها به ضبط نام راويان و بيان حال آنها از جهت وثاقت و ضعف، معطوف مى شد و كتاب هاى رجالى اغلب به شكل عام به تمام رجال و راويان مى پرداختند. سپس با شروع قرن چهارم هجرى، كتابهاى رجالى بيشتر به شكلى تخصصى تأليف شدند و با هدفى خاص و در موضوع معينى از مسائل رجالى نگارش يافتند. در ذیل به معرفى كتاب هاى رجالى اى مى پردازيم:
+
===کتاب هاى درباره شناخت صحابیان===
  
==كتاب هاى درباره شناخت صحابيان==
+
*[[الاستیعاب فی معرفة الأصحاب (کتاب)|الاستیعاب فى معرفة الأصحاب]]، تألیف ابوعمر یوسف بن عبدالبرّ نمرى اندلسى معروف به ابن عبدالبرّ (م، ۴۶۳ ق).
 +
*[[اسد الغابه فی معرفة الصحابه (کتاب)|أُسد الغابة فى معرفة الصحابة]]، تألیف عزّالدین ابوالحسن على بن محمّد بن اثیر جزرى معروف به [[عزالدین ابن اثیر|ابن اثیر]] (م، ۶۳۰ ق).
 +
*[[الإصابة فی تمییز الصحابة (کتاب)|الإصابة فى تمییز الصحابة]]، تألیف شهاب الدین ابوالفضل احمد بن على عسقلانى، معروف به [[ابن حجرعسقلانی|ابن حَجَر]] (م، ۸۵۲ ق).
  
* الاستيعاب فى معرفة الأصحاب، تأليف ابوعمر يوسف بن عبدالبرّ نمرى اندلسى معروف به ابن عبدالبَرّ. (م ۴۶۳ ق)
+
===کتاب هاى طبقات===
* أُسد الغابة فى معرفة الصحابة، تأليف عزّالدين ابوالحسن على بن محمّد بن اثير جزرى معروف به ابن اثير. (م۶۳۰ ق)
 
* الإصابة فى تمييز الصحابة تأليف شهاب الدين ابوالفضل احمد بن على عسقلانى، معروف به ابن حَجَر. (م۸۵۲ ق)
 
  
==كتاب هاى طبقات==
+
*[[الطبقات الکبری (کتاب)|الطبقات الکبرى]]، تألیف ابوعبداللّه محمّد بن سعد بن منیع بصرى معروف به کاتب واقدى (م، ۲۳۰ ق).
 +
*الطبقات، تألیف خلیفة بن خیاط (م، ۲۴۰ ق).
  
* الطبقات الكبرى، تأليف ابوعبداللّه محمّد بن سعد بن منيع بصرى معروف به كاتب واقدى. (م۲۳۰ ق)
+
===کتاب هاى جامع راویان ثقه و ضعیف===
* الطبقات، تأليف خليفة بن خيّاط. (م۲۴۰ ق)
 
  
==كتاب هاى جامع راويان ثقه و ضعيف==
+
*معرفة الرجال والتأریخ والعلل از یحیى بن معین (م، ۲۳۳ ق).
 +
*التاریخ الکبیر، تألیف ابوعبداللّه محمد بن اسماعیل بخارى (م، ۲۵۶ ق).
 +
*الجرح والتعدیل، تألیف عبدالرحمان بن محمد بن ادریس حنظلى رازى معروف به ابن ابى حاتم رازى (م، ۳۲۷ ق).
  
* معرفة الرجال والتأريخ والعلل از يحيى بن معين. (م۲۳۳ ق)
+
===کتاب هاى خاص ضعفا===
* التاريخ الكبير، تأليف ابوعبداللّه محمد بن اسماعيل بخارى (م ۲۵۶ ق)
 
* الجرح والتعديل، تأليف عبدالرحمان بن محمد بن ادريس حنظلى رازى معروف به ابن ابى حاتم رازى.(م ۳۲۷ ق)
 
  
==كتاب هاى خاص ضعفا==
+
*المجروحین من المحدثین تألیف ابوحاتم محمّد بن احمد بن حِبّان بُستى (م، ۳۵۴ ق).
 +
*الضعفاء الکبیر تألیف ابوجعفر محمّد بن عمرو عُقیلى (م، ۳۲۲ ق).
 +
*الکامل فى ضعفاء الرجال تألیف ابواحمد عبداللّه بن عدى جرجانى (م، ۳۶۵ ق).
 +
*میزان الاعتدال فى نقد الرجال، تألیف شمس الدین محمّد ذهبى (م، ۷۴۸ ق).
 +
*لسان المیزان، تألیف شیخ الاسلام شهاب الدین ابوالفضل احمد بن على عسقلانى معروف به ابن حَجَر (م، ۸۵۲ ق).
  
* المجروحين من المحدثين تأليف ابوحاتم محمّد بن احمد بن حِبّان بُستى. (م۳۵۴ ق)
+
===کتابهاى خاص ثقات===
* الضعفاء الكبير تأليف ابوجعفر محمّد بن عمرو عُقيلى. (م ۳۲۲ ق)
 
* الكامل فى ضعفاء الرجال تأليف ابواحمد عبداللّه بن عدى جرجانى. (م ۳۶۵ ق)
 
* ميزان الاعتدال فى نقد الرجال، تأليف شمس الدين محمّد ذهبى. (م ۷۴۸ ق)
 
* لسان الميزان، تأليف شيخ الاسلام شهاب الدين ابوالفضل احمد بن على عسقلانى معروف به ابن حَجَر. (م۸۵۲ ق)
 
  
==كتابهاى خاص ثقات==
+
*الثقات تألیف ابوالحسن أحمد بن عبداللّه بن صالح عجلى (م، ۲۶۱ ق) با ترتیب نورالدین ابوالحسن على بن ابى بکر هیثمى (م، ۸۰۷ ق).
 +
*الثقات تألیف ابوحاتم محمّد بن احمد بن حبان بُستى (م، ۳۵۴ ق).
 +
*تاریخ أسماء الثقات ممن نقل عنهم العلم، تألیف عمر بن احمد بن شاهین (م، ۳۸۵ ق).
 +
*تذکرة الحفّاظ، تألیف شمس الدین ذهبى (م، ۷۴۸ ق).
  
* الثقات تأليف ابوالحسن أحمد بن عبداللّه بن صالح عجلى (م۲۶۱ه) با ترتيب نورالدين ابوالحسن على بن ابى بكر هيثمى.(م۸۰۷ ق)
+
===رجال جوامع روایى===
* الثقات تأليف ابوحاتم محمّد بن احمد بن حبان بُستى. (م۳۵۴ ق)
 
* تاريخ أسماء الثقات ممن نقل عنهم العلم، تأليف عمر بن احمد بن شاهين. (م۳۸۵ ق)
 
* تذكرة الحفّاظ، تأليف شمس الدين ذهبى. (م۷۴۸ ق)
 
  
==رجال جوامع روايى==
+
*الکمال فى أسماء الرجال تألیف عبدالغنى بن عبدالواحد جماعیلى (م، ۶۰۰ ق).
 
+
*تهذیب الکمال فى أسماء الرجال، تألیف ابوالحجاج یوسف بن عبدالرحمان مِزِّى (م، ۷۴۲ ق).
* الكمال فى أسماء الرجال تأليف عبدالغنى بن عبدالواحد جماعيلى (م۶۰۰ ق)
+
*تهذیب التهذیب تألیف شیخ الاسلام شهاب الدین ابوالفضل احمد بن على عسقلانى معروف به ابن حَجَر (م، ۸۵۲ ق).
* تهذيب الكمال فى أسماء الرجال، تأليف ابوالحجاج يوسف بن عبدالرحمان مِزِّى (م۷۴۲ ق)
+
*تقریب التهذیب تألیف ابن حجر.
* تهذيب التهذيب تأليف شيخ الاسلام شهاب الدين ابوالفضل احمد بن على عسقلانى معروف به ابن حَجَر (م۸۵۲ ق)
 
* تقريب التهذيب تأليف ابن حجر
 
 
   
 
   
==رجال شهرها==
+
===رجال شهرها===
  
* تاريخ بغداد تأليف ابوبكر احمد بن على بن ثابت معروف به خطيب بغدادى (م۴۶۳ ق)
+
*[[تاریخ بغداد (کتاب)|تاریخ بغداد]] تألیف ابوبکر احمد بن على بن ثابت معروف به [[خطیب بغدادی|خطیب بغدادى]] (م، ۴۶۳ ق).
* تاريخ مدينة دمشق تأليف ابوالقاسم على بن حسن بن هبة اللّه دمشقى معروف به ابن عساكر (م۵۷۱ ق)
+
*تاریخ مدینة دمشق تألیف ابوالقاسم على بن حسن بن هبة اللّه دمشقى معروف به [[ابن عساکر|ابن عساکر]] (م، ۵۷۱ ق).
* تاريخ جرجان تأليف ابوالقاسم حمزة بن يوسف سهمى (م۴۲۷ ق)
+
*تاریخ جرجان تألیف ابوالقاسم حمزة بن یوسف سهمى (م، ۴۲۷ ق).
  
{{حدیث}}
+
<br />{{حدیث}}
 
[[رده:منابع رجالی]]
 
[[رده:منابع رجالی]]
 
[[رده:علم رجال]]
 
[[رده:علم رجال]]

نسخهٔ ‏۱۱ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۵۹

بیان حال راویان از جهت وثاقت و ضعف و مسائل دیگر چون: مشایخ و شاگردان آنها، مسافرتهایشان و وطنهایشان در آغاز به شکل شفاهى بوده است. آغاز تدوین کتابهاى رجالى به شکل جدى، نیمه اول قرن سوم هجرى است و در ابتدا به خاطر مناسبت علم رجال با علم تاریخ اغلب با عنوان کتاب تاریخى تألیف شده اند. پیش از آن تنها عده معدودى در این علم کتاب تألیف کرده اند که اکنون هیچ نسخه اى از آن کتابها موجود نیست، مانند: التأریخ، تألیف لیث بن سعد (م، ۱۷۵ ق) و التأریخ تألیف عبداللّه بن مبارک (م، ۱۸۱ ق).

معرفی کتب رجالی سنی

در آغاز تدوین کتابهاى رجالى بیشترین توجه مؤلفان این کتابها به ضبط نام راویان و بیان حال آنها از جهت وثاقت و ضعف، معطوف مى شد و کتاب هاى رجالى اغلب به شکل عام به تمام رجال و راویان مى پرداختند. سپس با شروع قرن چهارم هجرى، کتابهاى رجالى بیشتر به شکلى تخصصى تألیف شدند و با هدفى خاص و در موضوع معینى از مسائل رجالى نگارش یافتند. در ذیل به معرفى کتاب هاى رجالى مى پردازیم:

کتاب هاى درباره شناخت صحابیان

کتاب هاى طبقات

  • الطبقات الکبرى، تألیف ابوعبداللّه محمّد بن سعد بن منیع بصرى معروف به کاتب واقدى (م، ۲۳۰ ق).
  • الطبقات، تألیف خلیفة بن خیاط (م، ۲۴۰ ق).

کتاب هاى جامع راویان ثقه و ضعیف

  • معرفة الرجال والتأریخ والعلل از یحیى بن معین (م، ۲۳۳ ق).
  • التاریخ الکبیر، تألیف ابوعبداللّه محمد بن اسماعیل بخارى (م، ۲۵۶ ق).
  • الجرح والتعدیل، تألیف عبدالرحمان بن محمد بن ادریس حنظلى رازى معروف به ابن ابى حاتم رازى (م، ۳۲۷ ق).

کتاب هاى خاص ضعفا

  • المجروحین من المحدثین تألیف ابوحاتم محمّد بن احمد بن حِبّان بُستى (م، ۳۵۴ ق).
  • الضعفاء الکبیر تألیف ابوجعفر محمّد بن عمرو عُقیلى (م، ۳۲۲ ق).
  • الکامل فى ضعفاء الرجال تألیف ابواحمد عبداللّه بن عدى جرجانى (م، ۳۶۵ ق).
  • میزان الاعتدال فى نقد الرجال، تألیف شمس الدین محمّد ذهبى (م، ۷۴۸ ق).
  • لسان المیزان، تألیف شیخ الاسلام شهاب الدین ابوالفضل احمد بن على عسقلانى معروف به ابن حَجَر (م، ۸۵۲ ق).

کتابهاى خاص ثقات

  • الثقات تألیف ابوالحسن أحمد بن عبداللّه بن صالح عجلى (م، ۲۶۱ ق) با ترتیب نورالدین ابوالحسن على بن ابى بکر هیثمى (م، ۸۰۷ ق).
  • الثقات تألیف ابوحاتم محمّد بن احمد بن حبان بُستى (م، ۳۵۴ ق).
  • تاریخ أسماء الثقات ممن نقل عنهم العلم، تألیف عمر بن احمد بن شاهین (م، ۳۸۵ ق).
  • تذکرة الحفّاظ، تألیف شمس الدین ذهبى (م، ۷۴۸ ق).

رجال جوامع روایى

  • الکمال فى أسماء الرجال تألیف عبدالغنى بن عبدالواحد جماعیلى (م، ۶۰۰ ق).
  • تهذیب الکمال فى أسماء الرجال، تألیف ابوالحجاج یوسف بن عبدالرحمان مِزِّى (م، ۷۴۲ ق).
  • تهذیب التهذیب تألیف شیخ الاسلام شهاب الدین ابوالفضل احمد بن على عسقلانى معروف به ابن حَجَر (م، ۸۵۲ ق).
  • تقریب التهذیب تألیف ابن حجر.

رجال شهرها

  • تاریخ بغداد تألیف ابوبکر احمد بن على بن ثابت معروف به خطیب بغدادى (م، ۴۶۳ ق).
  • تاریخ مدینة دمشق تألیف ابوالقاسم على بن حسن بن هبة اللّه دمشقى معروف به ابن عساکر (م، ۵۷۱ ق).
  • تاریخ جرجان تألیف ابوالقاسم حمزة بن یوسف سهمى (م، ۴۲۷ ق).