سید دلدار علی نقوی
«سید دلدار علی نقوی» (۱۲۳۵-۱۱۶۶ ق)، فقیه و اصولی بزرگ شیعه اهل هند در قرن ۱۳ قمری و از شاگردان وحید بهبهانی بود. سید دلدار در ترویج مذهب تشیع در هند و برگزاری اولین نماز جمعه و تأسیس حوزه علمیه شیعه در آن، نقش مؤثری داشت.
| |
| نام کامل | سید دلدار علی نقوی |
| زادروز | ۱۱۶۶ قمری |
| زادگاه | نصیرآباد، هند |
| وفات | ۱۲۳۵ قمری |
| مدفن | لکهنو، هند |
|
| |
| اساتید | |
|
| |
| آثار |
احیاء السنة و اماتة البدعة، اساس الاصول، منتهی الافکار، مسکّن القلوب، حسام الاسلام، اثارة الاحزان،... |
محتویات
ولادت و خاندان
سید دلدار علی نقوی فرزند محمدمعین نقوی هندوستانی، در سال ۱۱۶۶ قمری در قصبه نصیرآباد هندوستان متولد شد. خاندان دلدار علی نقوی از سادات جلیل و از اکابر علمای مکتب تشیع در کشور پهناور هند بودند. نسبش با بیست و دو واسطه به امام هادی علیه السلام منتهی می شود. پدرش سید محمد نقوی از اجله سادات و اعلام معروف هند بود.
تحصیل و استادان
سید دلدار در هندوستان نزد پدر عالم خویش مقدمات علوم را به پایان برد و در نجف در زمره شاگردان وحید بهبهانی، سید مهدی بحرالعلوم، سید علی طباطبایی (صاحب ریاض)، سید مهدی شهرستانی و دیگر اساتید آنجا قرار گرفت.
دلدار علی بعد از گرفتن اجازه های متعدد از استادان نجف، کربلا و سامره، به ایران سفر کرد و به زیارت قم و مشهد مشرف شد و در مشهد از درس شیخ الفقه و الاصول میرزا مهدی بن هبةالله اصفهانی (م، ۱۲۱۸ ق) استفاده کرد و اجازه اجتهاد گرفت.
فعالیت‌های علمی و اجتماعی
سید دلدار علی نقوی پس از آن که جامع علوم مختلف گردید و به فضائل و مکارم اخلاقی زیور یافت، به دیار خویش بازگشت و از خود آثاری گرانبها در همه شئون به جا گذاشت. او نخستین شخصیتی است که توانست مذهب شیعه جعفری را در هندوستان استوار سازد.
با آمدن آقا دلدار علی به نصیرآباد، شهره آفاق شد و آنجا به درس و تدریس پرداخت و چون شاگرد وحید بهبهانی بود، درس اصول فقه و اجتهاد را توسعه داد و مذهب اخباریت را باطل ساخت؛ تشنگان علم و معرفت از دور به طرف او می آمدند. از برکات مقام شامخ علمی ایشان و توسعه باب اجتهاد و تقلید، شیعیان گرویده اصول شده و با تایید و اجازات مراجع عظام از نجف و کربلا، مردم شیعه هند در احکام دین از دلدار علی نقوی تقلید نمودند و بین شیعیان مرجعیت مرسوم گردید. سید محسن امین عاملی صاحب اعیان الشیعه می نویسد که او اولین کسی است که در دیار هند بعنوان مجتهد معروف شد و مذهب امامیه اصولیه را منتشر کرد.
تا این که محمدعلی بادشاه رساله ای به نام فضیلت نماز جماعت برای آصف الدوله نوشت و در آن نامه از دلدار علی بخوبی یاد کرد. آصف الدوله نواب حسن رضا خان بعد از دریافت رساله محمدعلی بادشاه بعنوان فضیلت نماز جماعت، آقا دلدار علی را از نصیرآباد به لکهنؤ دعوت کرد و با عزت و احترام او را پذیرا شد و نماز جمعه و جماعت را خواستار شد. بدین طریق اولین نماز جمعه شیعه در هند در ۲۷ رجب ۱۲۰۰ قمری به امامت سید دلدار علی نقوی برگزار شد.
اغلب صاحب تراجم علما و مراجع بزرگ در شأن و مقام و اوصاف این بزرگوار و خاندان معظم او سخنها دارند. محمد شریف رازی صاحب گنجینه دانشمندان می نویسد: سید دلدار علی نقوی از بزرگان علماء شیعه بشمار می رود و در جلالت قدرش کافی است که شیخ محمدحسن نجفی (صاحب جواهر) هر گاه برایش نامه می نوشت عنوان نامه اش چنین بود: «علامه فائق و کتاب الله الناطق خاتم المجتهدین حجت الله فی العالمین آیت الله العظمی فی الاولین و الآخرین السید دلدار علی نقوی هندی مدظله و دامت برکاته».
آقا بزرگ تهرانی در کتاب شریف الذریعه هر کجا کتاب آقای دلدار علی نقوی را ذکر می کند جمله المجاز من آیت الله بحرالعلوم هم می آورد. نیز بر کتاب اساس الاصول و کتاب المواعظ الحسینیه تالیف آقای دلدار علی نقوی تقریظ آیت الله سید مهدی بحرالعلوم و آیت الله سید علی طباطبائی (صاحب ریاض) عظمت آن بزرگوار را نشان می دهد.
آثار و تألیفات
برخی از تألیفات سودمند سید دلدار نقوی عبارتند از:
- احیاء السنة و اماتة البدعة،
- اساس الاصول،
- منتهی الافکار،
- مسکّن القلوب،
- حسام الاسلام،
- دعائم الاسلام،
- اثارة الاحزان،
- شهاب ثاقب،
- المواعظ الحسینیه.
وفات
مرحوم سید دلدار علی نقوی بعد از عمری خدمات گوناگون علمی و اجتماعی، در ۱۹ رجب سال ۱۲۳۵ قمری در سن ۶۹ سالگی وفات نمود و در حسینیه معروف هند (لکهنو) به خاک سپرده شد. از آن تاريخ، سید دلدار علی به «غفران مآب» موسوم گشت.
منابع
- "سید دلدار علی نقوی"، مجله سفیر نور، زمستان ۱۳۸۵؛ پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- سایت شعائر.
