آیه 9 سوره حج

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

ثَانِيَ عِطْفِهِ لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ ۖ لَهُ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ ۖ وَنُذِيقُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَذَابَ الْحَرِيقِ

مشاهده آیه در سوره


<<8 آیه 9 سوره حج 10>>
سوره : سوره حج (22)
جزء : 17
نزول : مدینه

ترجمه های فارسی

با تکبر و نخوت از حق اعراض کرده تا (خلق را) از راه خدا گمراه گرداند، چنین کسی را در دنیا ذلت و خواری نصیب باشد و در آخرت عذاب آتش سوزانش خواهیم چشانید.

[آن هم] با حالتی متکبرانه و مغرورانه که سرانجام مردم را از راه خدا گمراه کند؛ برای او در دنیا رسوایی است و روز قیامت عذاب سوزان به وی می چشانیم.

[آن هم‌] از سرِ نِخْوت، تا [مردم را] از راه خدا گمراه كند. در اين دنيا براى او رسوايى است، و در روز رستاخيز او را عذاب آتش سوزان مى‌چشانيم.

گردن را به تكبر به يكسو مى‌پيچاند تا مردم را از راه خدا گمراه سازد. نصيب او در دنيا خوارى است و در روز قيامت عذاب آتش را به او مى‌چشانيم:

آنها با تکبّر و بی‌اعتنایی (نسبت به سخنان الهی)، می‌خواهند مردم را از راه خدا گمراه سازند! برای آنان در دنیا رسوایی است؛ و در قیامت، عذاب سوزان به آنها می‌چشانیم!

ترجمه های انگلیسی(English translations)

turning aside disdainfully to lead [others] astray from the way of Allah. For such there is disgrace in this world, and on the Day of Resurrection We will make him taste the punishment of the burning:

Turning away haughtily that he may lead (others) astray from the way of Allah; for him is disgrace in this world, and on the day of resurrection We will make him taste the punishment of burning:

Turning away in pride to beguile (men) from the way of Allah. For him in this world is ignominy, and on the Day of Resurrection We make him taste the doom of burning.

(Disdainfully) bending his side, in order to lead (men) astray from the Path of Allah: for him there is disgrace in this life, and on the Day of Judgment We shall make him taste the Penalty of burning (Fire).

معانی کلمات آیه

  • ثانى عطفه: ثانى به معنى برگرداننده است «ثنى الشي‏ء ثنيا: رد بعضه على بعض» عطف (بكسر اول) به معنى جانب و طرف است‏ ثانِيَ‏ عِطْفِهِ‏ يعنى در حالى كه جانبش را مى‏‌گرداند، آن كنايه از اعراض و تكبر است «ثنى عطفه: اعرض و جفا» حريق: سوزان و سوزاننده. فعيل در اينجا به معنى فاعل است.[۱]

نزول

«شیخ طوسى» ابن عباس گوید: این آیه درباره نضر بن حرث بن کلدة نازل گردیده است.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


ثانِيَ عِطْفِهِ لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ لَهُ فِي الدُّنْيا خِزْيٌ وَ نُذِيقُهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ عَذابَ الْحَرِيقِ «9»

(و) با تكبر و نخوت، مى‌خواهد مردم را از راه خدا گمراه كند، براى او در دنيا رسوايى است و در قيامت، عذاب سوزان به او مى‌چشانيم.

نکته ها

كلمه‌ى‌ «ثانِيَ» به معناى پيچاننده و «عطف» به معناى پهلو است و پيچاندن پهلو، كنايه از تكبّر و غرور است.

جلد 6 - صفحه 22

پیام ها

1- سرچشمه جدال ناآگاهان، غرور و تكبّر است. «ثانِيَ عِطْفِهِ»

2- كيفر با گناه تناسب دارد. كيفر متكبّر خوارى است. «فِي الدُّنْيا خِزْيٌ»

3- متكبّر، در همين دنيا بد عاقبت است. «فِي الدُّنْيا خِزْيٌ»

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



ثانِيَ عِطْفِهِ لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ لَهُ فِي الدُّنْيا خِزْيٌ وَ نُذِيقُهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ عَذابَ الْحَرِيقِ «9»

ثانِيَ عِطْفِهِ‌: جدال مى‌كند در حالتى كه پيچنده جانب دوش و گردن خود است. اين كنايه است از تكبر، زيرا متكبر دامن از همه چيز در مى‌چيند و گردن و روى خود را از هر چيز منحرف مى‌سازد. نزد بعضى مراد اعراض از حق است.

به جهت استخفاف. حاصل آنكه اين مجادل جدال مى‌كند در حالتى كه متجبر يا معرض از حق است. لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ‌: تا گمراه گرداند مردمان را از راه خدا و فرمانبردارى او. لَهُ فِي الدُّنْيا خِزْيٌ‌: براى او است رسوائى در دنيا رسوائى به كشتن در روز «بدر» و فضيحت و نكوهش بر السنه اهل ايمان.

وَ نُذِيقُهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ عَذابَ الْحَرِيقِ‌: و بچشانيم او را روز قيامت عذاب آتش سوزان.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يُجادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَ لا هُدىً وَ لا كِتابٍ مُنِيرٍ «8» ثانِيَ عِطْفِهِ لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ لَهُ فِي الدُّنْيا خِزْيٌ وَ نُذِيقُهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ عَذابَ الْحَرِيقِ «9» ذلِكَ بِما قَدَّمَتْ يَداكَ وَ أَنَّ اللَّهَ لَيْسَ بِظَلاَّمٍ لِلْعَبِيدِ «10»

ترجمه‌

- و بعضى از مردم كسى است كه مجادله ميكند در خدا بدون دانشى و نه هدايتى و نه كتابى روشن‌

با آنكه منحرف كننده باشد جانبش را تا گمراه گرداند از راه خدا مر او را است در دنيا رسوائى و ميچشانيم او را روز قيامت عذاب سوزان‌

اين براى آنچيزى است كه پيش فرستاده است دو دست تو و همانا خدا

جلد 3 صفحه 591

نيست ستمكار مر بندگانرا.

تفسير

- قمّى ره نقل فرموده كه نازل شد در باره ابو جهل و ثانى عطفه بمعناى روى گرداندن و اعراض نمودن از راه حقّ و طريق خداوند و ايمان است چون كلمه ثانى بمعناى دو تا كننده و عطف بمعناى جانب است و جمعا كنايه از تكبّر و پهلو گرداندن و شانه از زير بار تكليف كشيدن ميباشد و خلاصه مستفاد از آيات شريفه آنستكه بعضى از مردم كور كورانه بدون هيچ دليل و برهان و سند روشنى از راه تقليد و تعصّب در توحيد الهى و صفات جمال و جلال او سخنرانى و خودنمايى ميكنند و با آنكه حقّ بر آنها عرضه شده با تكبّر و نخوت از قبول آن استنكاف و استكبار دارند تا در نتيجه مردم را گمراه نمايند و خودشان هم در گمراهى بمانند چون ليضلّ بفتح ياء نيز قرائت شده است از براى چنين شخصى در دنيا جز رسوائى و خوارى نخواهد بود و در آخرت ما عذاب آتش سوزان را باو خواهيم چشانيد و ميگوئيم اين براى استحقاقى است كه بدست خود در دنيا براى خودت تهيّه و تدارك نمودى و پيش فرستادى و الا خداوند عادل است كسيرا بدون استحقاق عذاب نميكند با آنكه اگر بخواهد بدون سبب بنده‌ئى را مخلّد در جهنّم نمايد ظلم بسيار نموده و خدا هيچ ظلم نميكند چه رسد بآنكه العياذ باللّه بسيار ظلم كننده باشد ..

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


ثانِي‌َ عِطفِه‌ِ لِيُضِل‌َّ عَن‌ سَبِيل‌ِ اللّه‌ِ لَه‌ُ فِي‌ الدُّنيا خِزي‌ٌ وَ نُذِيقُه‌ُ يَوم‌َ القِيامَةِ عَذاب‌َ الحَرِيق‌ِ «9»

و برمي‌گرداند صورت‌ ‌خود‌ ‌را‌ ‌از‌ روي‌ تكبّر و نخوت‌ و بي‌اعتنايي‌ ‌به‌ ‌خدا‌ و ‌رسول‌ و عقايد حقّه‌ و احكام‌ الهيّه‌ ‌براي‌ اينكه‌ گمراه‌ كند بنده‌گان‌ ‌را‌ ‌از‌ راه‌ الهي‌، ‌از‌ ‌براي‌ ‌او‌ ‌است‌ ‌در‌ دنيا خفّت‌ و خواري‌ و مي‌چشانيم‌ ‌او‌ ‌را‌ روز قيامت‌ عذاب‌ سوزنده‌ ‌را‌.

(ثانِي‌َ عِطفِه‌ِ): ‌در‌ خبر ‌از‌ حضرت‌ صادق‌ ‌عليه‌ ‌السلام‌ ‌است‌ فرمود:

«و ‌من‌ النّاس‌ ‌من‌ يجادل‌ ‌في‌ اللّه‌ ‌هو‌ الاوّل‌، و ثاني‌ عطفه‌ الثّاني‌ ... الخبر».

‌در‌ مجمع‌ ثاني‌ عطفه‌ ‌را‌ مي‌گويد: اعراض‌ ‌از‌ شي‌ء ‌از‌ روي‌ تكبّر. اكثر ‌اينکه‌ كفّار و مشركين‌ ‌از‌ روي‌ تكبّر و نخوت‌ اعراض‌ ‌از‌ انبياء كردند، و مخالفين‌ اعراض‌ ‌از‌ ائمّه طاهرين‌، و اكثر افراد امروزه‌ اعراضشان‌ ‌از‌ علماء تمام‌ ‌از‌ روي‌ تكبّر بوده‌ ‌که‌ زير بار احكام‌ دين‌ و كتب‌ آسماني‌ و مبيّنين‌ ‌آنها‌ نرفتند.

(لِيُضِل‌َّ عَن‌ سَبِيل‌ِ اللّه‌ِ): حتّي‌ ديگران‌ ‌را‌ ‌هم‌ مانع‌ شدند و تابع‌ ‌خود‌ قرار دادند و گمراه‌ كردند.

جلد 13 - صفحه 271

(لَه‌ُ فِي‌ الدُّنيا خِزي‌ٌ): ذلّت‌ و خفّت‌ و خواري‌ ‌از‌ قتل‌ و ساير بليّات‌ چنانچه‌ ‌در‌ امم‌ سابقه‌ و ‌در‌ همين‌ امّت‌ بسيار مشاهده‌ ‌شده‌.

(وَ نُذِيقُه‌ُ يَوم‌َ القِيامَةِ عَذاب‌َ الحَرِيق‌ِ).

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 9)- سپس در یک عبارت کوتاه و پر معنی به یکی از علل انحراف و گمراهی این رهبران ضلالت پرداخته، می‌گوید: «آنها با تکبر و بی‌اعتنایی (نسبت به سخنان الهی و دلائل روشن عقلی) می‌خواهند مردم را از راه خدا گمراه سازند» (ثانِیَ عِطْفِهِ لِیُضِلَّ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ).

سپس کیفر شدید آنها را در دنیا و آخرت به این صورت تشریح می‌کند: «بهره آنها در این دنیا رسوائی و بد بختی است، و در قیامت عذاب سوزنده را به آنها می‌چشانیم» (لَهُ فِی الدُّنْیا خِزْیٌ وَ نُذِیقُهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ عَذابَ الْحَرِیقِ).

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. تفسير احسن الحديث، سید علی اکبر قرشی، ج‏7، ص17-18

منابع