به فرض که شما خود از طرف آنها در زندگانی دنیا دفاع توانید کرد، کدام کس طرفداری آنها را روز قیامت خواهد نمود؟ و چه کس به وکالت آنها تواند برخاست؟
این شما [قبیله و عشیره خائنین] هستید که در زندگی دنیا از آنان دفاع کردید، ولی چه کسی است که در روز قیامت در برابر خدا از آنان دفاع کند؟ یا چه کسی است که [برای رهایی آنان از عذاب] کارسازشان باشد؟
هان، شما همانان هستيد كه در زندگى دنيا از ايشان جانبدارى كرديد، پس چه كسى روز رستاخيز از آنان در برابر خدا جانبدارى خواهد كرد؟ يا چه كسى حمايتگر [و مدافع] آنان تواند بود؟
هان، اين شماييد كه در اين جهان از آنان سخت جانبدارى كرديد، كيست كه در روز قيامت از آنان در برابر خدا جانبدارى كند يا چه كسى وكيل آنها خواهد بود؟
آری، شما همانها هستید که در زندگی این جهان، از آنان دفاع کردید! اما کیست که در برابر خداوند، در روز رستاخیز از آنها دفاع کند؟! یا چه کسی است که وکیل و حامی آنها باشد؟!
Aha! There you are, pleading for them in the life of this world! But who will plead for them with Allah on the Day of Resurrection, or will be their defender?
Behold! you are they who (may) plead for them in this world's life, but who will plead for them with Allah on the resurrection day, or who shall be their protector?
Ho! ye are they who pleaded for them in the life of the world. But who will plead with Allah for them on the Day of Resurrection, or who will then be their defender?
Ah! These are the sort of men on whose behalf ye may contend in this world; but who will contend with Allah on their behalf on the Day of Judgment, or who will carry their affairs through?
معانی کلمات آیه
جادلتم: جدال: منازعه و مخاصمه، مراد از آن در آيه دفاع كردن است.[۱]
هان شما همانها هستيد كه در زندگى دنيا از ايشان (خائنان) جانبدارى كرديد، پس چه كسى در روز قيامت در برابر خداوند از آنان جانبدارى خواهد كرد؟ يا چه كسى (در آن روز،) وكيل و مدافع آنان خواهد شد؟
نکته ها
در سه آيه 107 تا 109، به سه گروه سه هشدار داده شده است:
به قاضى مى‌گويد: مواظب باش از مرز حقّ تجاوز نكنى. «بِما أَراكَ اللَّهُ»
جلد 2 - صفحه 156
به خائن مى‌گويد: خدا ناظر كار توست. «هُوَ مَعَهُمْ»
به مدافع خائن مى‌گويد: تلاش شما به درد قيامت نمى‌خورد. «فَمَنْ يُجادِلُ اللَّهَ عَنْهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ»
پیام ها
1- خائنان، به حاميان امروز خود دلخوش نباشند كه فردايى هست. همه‌ى حمايت‌ها از خائنان، موقّت و زودگذر است. «فَمَنْ يُجادِلُ اللَّهَ عَنْهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ»
2- حكم دادگاه در دنيا نافذ است، ولى مجرم، حساب كار خود را براى قيامت بكند كه آن روز تنهاست. «فَمَنْ يُجادِلُ اللَّهَ عَنْهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ»
3- وكيل مدافع خائن نشويم و فريب حقّ الوكاله‌ى او را نخوريم. «فَمَنْ يُجادِلُ اللَّهَ عَنْهُمْ»
4- مظلومانى كه در دنيا نتوانند حقّشان را بگيرند، دلگرم باشند كه در قيامت، پشتيبان دارند و به حساب ظالم رسيدگى مى‌شود. فَمَنْ يُجادِلُ اللَّهَ عَنْهُمْ ...
ها أَنْتُمْ هؤُلاءِ: آگاه شويد شما اى بنى ظفر، آن گروهيد از جمله اهل جاهليت كه، جادَلْتُمْ عَنْهُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا: دفع كنيد از خائنان، خيانت را به جدال و خصومت در زندگى دنيا، فَمَنْ يُجادِلُ اللَّهَ عَنْهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ: پس كيست آنكه خصومت كند با خدا، و دفع خيانت كند از ايشان در روز قيامت، أَمْ مَنْ يَكُونُ عَلَيْهِمْ وَكِيلًا: يا كيست كه باشد بر ايشان نگهبان كه نگذارد ايشان را عذاب كنند، و يا حمايت كننده‌اى كه عذاب از ايشان باز دارد، يعنى هيچكس نيست كه بتواند دفع عذاب از كسى نمايد.
هان شما آنگروهيد كه مدافعه نموديد از آنها در زندگانى دنيا پس كيست كه محاجّه نمايد با خدا از قبل آنها در روز قيامت يا كيست كه باشد بر ايشان كار گذار..
تفسير
شخص عاقل بايد از كسى طرفدارى و حمايت نمايد كه بتواند تا آخر از او نگهدارى نمايد نه آنكه چند روزى بيش نباشد و بالاخره خودش و او رسوا شوند مانند قوم بشير كه بروايت قمى ره خواستند از او و برادرانش حمايت نمايند و اين آيه و آيه قبل نازل شد و منصرف شدند و اگر هم منصرف نميشدند و مدافعه مينمودند در روز قيامت نميتوانستند از عذاب الهى جلوگيرى كنند و در مقابل خداوند حجتى براى آنها اقامه نمايند.
و تبرئه شوند و رسوا نگردند و خيانت آنها كشف نشود همين چهار روز دنيا است در نظر مسلمانان که مأمور بظاهر هستند مثل حكم باسلام منافق يا بعدالت فاسق و اما در قيامت در محكمه عدل الهي که مطلع بر بواطن هست بلكه باطنها ظاهر ميشود و تمام اهل محشر مشاهده ميكنند يوم تبلي السرائر.
فَمَن يُجادِلُ اللّهَ عَنهُم يَوم‌َ القِيامَةِ من، استفهام تقريري و يا توبيخي اشاره بنفي است يعني كسي نيست که در آن محكمه مجادله و مخاصمه و مدافعه نمايد از آنها و آنها را تبرئه كند.
أَم مَن يَكُونُ عَلَيهِم وَكِيلًا و هم چنين كسي نيست که عهده دار آنها شود و آنها را از عذاب خيانت نجات دهد و اينکه آيه تنبيه اشخاص متقلب حيله باز مكار است که هر نوع تقلبي و مكر و حيله داشته باشند غاية فائده همين عالم دنيويست و امروز بسيار اينکه نوع تقلبات رواج دارد چه در معاملات كمتر جنسي پيدا ميشود که در او تقلب نباشد و چه در معاشرات كمتر كسي پيدا ميشود که اهل صداقت و واقعيت باشد در معاشرت با ديگران و چه در عقائد كمتر كسيست که باطنش موافق ظاهرش باشد و چه در اخلاقيات و تمام اينها فرداي قيامت رسوا خواهند شد مگر اينكه توبه كنند و حقوق ذوي الحقوق را رد كنند خداوند ستار العيوب عيوب آنها را مخفي فرمايد چنانچه آيه بعد اشاره دارد.
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 109)
سپس روی سخن را به طایفه شخص سارق که از او دفاع کردند نموده، می گوید: «گیرم که شما در زندگی این جهان از آنها دفاع کنید ولی کیست که در روز قیامت بتواند از آنها دفاع نماید و یا به عنوان و کیل کارهای آنها را سامان بخشد، و گرفتاریهای آنها را برطرف سازد»!؟ (ها أَنتُم هؤُلاءِ جادَلتُم عَنهُم فِی الحَیاةِ الدُّنیا فَمَن یجادِلُ اللّهَ عَنهُم یومَ القِیامَةِ أَم مَن یکونُ عَلَیهِم وَکیلًا).
بنابراین دفاع شما از آنها بسیار کماثر است، زیرا در زندگی جاویدان آن هم در برابر خداوند، هیچ گونه مدافعی برای آنها نیست. در حقیقت در سه آیه فوق، نخست به پیامبر اسلام صلّی اللّه علیه و آله و همه قاضیان به حق توصیه شده که کاملا مراقب باشند، افرادی با صحنهسازی و شاهدهای دروغین حقوق دیگران را پایمال نکنند.
سپس به افراد خیانتکار، و بعد به مدافعان آنها هشدار داده شده که مراقب نتایج سوء اعمال خود در این جهان و جهان دیگر باشند.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
