دین شناسی از دیدگاه حضرت مهدی(علیه السلام) (کتاب)

دین‌شناسى از دیدگاه حضرت مهدی (علیه‌السلام)

کتاب «دین‌شناسى از دیدگاه حضرت مهدى(علیه‌السلام)» اثر فارسى على‌اصغر رضوانى، مجموعه‌اى است از سخنان، توقیعات و دعاهاى حضرت مهدى (عجل الله تعالی فرجه) که به صورت تقطیع شده و با موضوعات مختلف دسته‌بندى شده است.

ساختار کتاب

کتاب با مقدمه مؤلف در بیان اهمیت بحث و بررسى توقیعات حضرت مهدى (عجل الله تعلی فرجه) آغاز شده و مطالب در نه فصل ارائه گردیده است.

فصل‌هاى مختلف کتاب، عباراتى از امام زمان(ع) در موضوعات ذیل است: خداشناسى، پیامبرشناسى، امام‌شناسى، حضرت زهرا(س)، معاد شناسى، احکام، اخلاق، گناه‌شناسى و دعا.

نویسنده بر این عقیده است که متن دعا و توقیعات به صورت تفکیکى، مى‌تواند به صورت احادیث کوتاه و کاربردى مورد استفاده علاقمندان قرار گیرد.

وى معتقد است که بحث و بررسى کلمات، توقیعات و دعاهاى حضرت مهدى(عج) مى‌تواند افق‌هاى جدید و وسیعى را درباره معارف اسلامى اعم از اعتقادى، فقهى و اخلاقى در برابر محققان بگشاید.

محتوای کتاب

فصل اول، خداشناسى از دیدگاه حضرت مهدى(عج) را بررسى کرده است. نویسنده، پس از نقل فرمایشات حضرت مهدى(عج) مبنى عدم احاطه عقل به کنه ذات خداوند، حیرت صاحب نظران از درک ذات او و شناخت خداوند به وسیله آیاتش، براهینى که براى اثبات خداوند در کلمات ایشان ذکر شده را توضیح داده است؛ از جمله: برهان هدایت و رهیابى بر وجود خداوند، برهان نظم و اتقان و برهان محدودیت مخلوقات. در ادامه، به جنبه‌هاى توحیدى که در این کلمات وجود دارد اشاره شده و در مورد برخى، توضیح مختصرى داده شده است؛ از جمله: توحید در الوهیت، معبودیت، کبریایى، مالکیت، فاعلیت، عبودیت، عظمت، علم، قدرت، ستایش، خالقیت، رازقیت، حق و عزت.
در فصل دوم، پیامبر شناسى از دیدگاه حضرت مهدى(عج) مورد بررسى قرار گرفته است. نویسنده با استفاده از کلمات آن حضرت، دو خصوصیت را براى پیامبران اثبات کرده است: فرستادن کتاب و وحى به سوى آن‌ها و فرستادن فرشته‌ وحى بر ایشان. لزوم ایمان به رسول خدا(ص)، بشارت انبیا به پیامبر اسلام(ص)، عصمت ایشان، وسیله بین خدا و خلق بودن او، رسیدن ایشان به مقام محمود، مظهر رحمت و نور الهى بودن، معراج، خاتمیت و مبعوث شدن ایشان به جن و انس، از دیگر امورى است که از خلال فرمایشات حضرت مهدى(عج) اثبات شده است.
امام‌شناسى از دیدگاه حضرت مهدى(عج)، در فصل سوم بررسى شده است. در این فصل، پس از اثبات وجود حجت در بین مؤمنین، علت وجوب نص الهى بر امام و عامل اختیار در رسیدن اولیاى الهى به مقام خلافت، مورد تحلیل قرار گرفته است. نویسنده تمام شدن حجت بر بندگان، جلوگیرى از تحریف، غلبه باطل و عذر تراشى را از اهداف بزرگ نصب اوصیا دانسته و با استفاده از کلام حضرت مهدى(عج)، معصوم بودن امام از گناه، مبرا بودن از عیوب، بطلان تفویض در حق ائمه(ع)، عصمت اهل بیت(ع) و وجوب پیروى از ایشان، ارتباط ایشان با ملائکه، عالم به مقدرات الهى بودن، شقاوت مخالفان ایشان و صفات هر یک از ائمه(ع) را اثبات کرده است.
در فصل چهارم، حضرت زهرا(س) از دیدگاه حضرت مهدى(عج) و توسل ایشان به این بانوى بزرگ، بررسى شده است. نویسنده با استفاده از کلمات امام زمان(عج)، صفاتى را براى حضرت زهرا(س) برشمرده است؛ از قبیل: بهترین انتخاب شده‌ها، مادر امامانى که همگى نور هدایت‌اند و... .
فصل پنجم، به فرازهایى در کلمات امام زمان(ع) که به مسائل مربوط به معاد اشاره مى‌کند، اختصاص دارد؛ مسائلى از قبیل: حقانیت مرگ، لزوم اقرار به حقانیت برزخ و معاد، سؤال در برزخ، پایان پذیرفتن خلقت عالم، احیاى اموات به وسیله روح القدس، محشور شدن مردم، حقانیت صراط، مرصاد، میزان، حساب و سؤال از ولادت در بهشت.
فصل ششم، اختصاص دارد به آن جنبه‌هایى از سخنان آن حضرت که مربوط به احکام الله مى‌باشد، از جمله: حرمت نماز در پوست سمور و انواع روباه، حکم حیوان مأکول الحم، مس میت در حال گرمى بدن، رکوع و سجود طولانى، نماز خواندن پشت قبور امامان(ع)، حکم گرداندن تسبیح در حال نماز، سجده بر قبور امامان(ع) در حال نماز، ملحق شدن به جماعت در حال رکوع و...
فصل هفتم، به فرازهایى پرداخته است که مربوط به مسائل اخلاقى مى‌شود، از جمله: منشأ امان از فتنه بودن تقوا، عاریه بودن نعمت‌هاى خداوند در دست ما، سخاوت نسبت به ارحام، موفقیت انسان در اطاعت خدا، اخلاص در دین، امکان گمراهى بعد از هدایت و...
گناه‌شناسى از دیدگاه حضرت مهدى(عج) در فصل هشتم مورد بررسى قرار گرفته است. ظلم، ناامیدى، عاقبت به شرّى، پیروى از هواى نفس، مجالست با منحرفان، دیون مردم، غرور و تجاهر به فسق، زنا و خیانت چشم، از جمله گناهانى هستند که حضرت مهدى(ع) از شر آن‌ها به خدا پناه برده است.
در آخرین فصل، به فرازهایى از کلمات امام زمان(عج) اشاره شده است که مى‌توان اهمیت دعا کردن از دیدگاه ایشان را به وسیله آن‌ها بررسى کرد. استحباب دعا براى اموات، دعا براى ریشه‌کن شدن مرض، ضمانت اجابت بر عموم دعاکنندگان، توصیف خداوند قبل از درخواست حاجت و فرستادن صلوات قبل از دعا، از امورى است که نویسنده از خلال فرمایشات امام زمان(عج) استنباط کرده است.