امامزاده عبدالله همدان
«امامزاده عبدالله بن احمد» از نوادگان امام موسی بن جعفر (علیه‌السلام) در شمال غربی شهر همدان در محله و میدانی به همین نام قرار دارد.
نسب این امامزاده را چنین بیان کرده‌اند: «عبدالله بن احمد الشعرانی بن ابراهیم بن محمد بن عبیدالله بن موسی الکاظم (علیه‌السلام)». به تصریح مورخین و علمای انساب، امام موسی بن جعفر (علیه‌السلام) فرزندی به نام «عبیدالله» داشته است.[۱] نام فرزندان «عبیدالله» نیز از این قرار است: اسماء، زینب، فاطمه، جعفر، قاسم، علی، موسی، حسن، حسین، احمد و محمد.[۲]
همانطور که در شجره امامزاده عبدالله مشاهده شد، ایشان از فرزندزادگان جناب «محمد بن عبیدالله» است که به محمد «یمانی» یا «یمامی» معروف است.[۳] به گفته تبارنگاران، نسل «محمد بن عبیدالله» تنها از طریق فرزندش «ابراهیم» ادامه پیدا کرده که در شهر مقدس مکه می‌زیسته است.[۴] و نسل ابراهیم بن محمد الیمانی از طریق دو فرزندش به نامهای ابوجعفر محمد و احمد شعرانی ادامه پیدا کرده است.
جناب احمد بن ابراهیم اولین فردی است که از این سلسله موسوی به همدان مهاجرت کرده و در این شهر امارت و ریاست داشته است.[۵] او به دست قرامطه که اعتقاداتی گمراه کننده داشتند در حدود سال ۲۹۴ هجری به شهادت رسید.[۶]
احمد شعرانی پنج فرزند به نامهای ابوتراب علی، قاسم، ابواسحاق، ابراهیم، موسی و عبدالله داشته است. به تصریح تبارنگاران «عبدالله بن احمد بن ابراهیم بن محمد بن عبیدالله بن الموسی الکاظم علیه‌السّلام» (امامزاده عبدالله) در همدان سکونت داشته است.[۷] فرزندان عبدالله نیز در همدان بوده‌اند. و در برخی از متون اصلی انساب چنین آمده که جناب «عبدالله» را فرزندی به نام «ابوطالب محمد» بوده، و او نیز فرزند و فرزندزادگانی در این شهر داشته است.[۸] بنابراین باید یک تیره از علویان مهاجر و ساکن در همدان را سادات موسوی از این شجره مبارکه دانست.
با توجه به سکونت این امامزاده عظیم الشأن در همدان و با توجه به شهرت بین دانشمندان و قاطبه مردم مسلمان این دیار که این بقعه مربوط است به امامزاده عبدالله از نسل موسی بن جعفر (علیه‌السّلام)، ثابت می شود که شخص مدفون در این بقعه مبارکه جناب «عبدالله بن احمد بن ابراهیم بن محمد بن عبیدالله بن موسی الکاظم (علیه‌السّلام)» است.
داخل بقعه دو مقبره دیده می‌شود که یکی از آنها با کاشی سبز رنگ پوشیده شده و بر روی دیگری سنگ قدیمی مشاهده می‌شود که به خط کوفی این آیه کریمه بر آن نوشته شده است: «شَهدَ اللهُ اَنّهُ لا الهَ الاّ هو وَ المَلائکَةُ وَ اُولواالعلْم قائماً بالْقسْط لا الهَ الاّ هُوَ العَزیزُ الحَکیمُ».[۹]
گمان بر این است که قبر دیگر، مربوط به جناب «احمد شعرانی» پدر «عبدالله» است. و اگر هم در بین راه مکه و نه در خود همدان به دست قرامطه کشته شده باشد[۱۰] انتقال جنازه این «امیر» به جایگاه امارت و ریاستش بعید نیست.
بنایی که هم اکنون قابل مشاهده است، به جای بنایی کوچک متعلق به دوران قاجار، ساخته شده است که طاق سنگی چهارضلعی با گنبدی از شیروانی بود.
پانویس
- ↑ شیخ مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۴۴؛ اربلی، کشف الغمه، ج۳، ص۲۶.
- ↑ ابن طقطقی، الاصیلی، ص۱۸۹؛ عمری، المجدی، ص۱۱۱.
- ↑ فخر رازی، الشجرة المبارکه، ص۹۱.
- ↑ حسینی، عمدة الطالب، ص۲۲۴؛ قاضی مروزی ازوارقانی، الفخری، ص۱۷.
- ↑ روضاتی، سید محمد علی، جامع الانساب، ص۸۲.
- ↑ قاضی مروزی ازوارقانی، الفخری، ص۱۷.
- ↑ عمری، المجدی، ص۱۱۴؛ فخر رازی، الشجره المبارکه، ص۹۲.
- ↑ عبیدلی، تهذیب الانساب، ص۱۵۹.
- ↑ سوره آل عمران، ۱۸.
- ↑ قاضی مروزی ازوارقانی، الفخری، ص۱۷؛ روضاتی، جامع الانساب، ص۸۲.
منابع
- "امامزاده عبدالله(ع)"، سایت اندیشه قم.
- "امامزاده عبدالله (ع) گنجینه غنی مذهبی همدان"، خبرگزاری ایرنا.
