ولادت امام رضا علیه السلام
منبع: نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام
ميلاد مسعود امام علي بن موسي الرضا علیه‌السلام: سال 148 هجري قمري/ 11 ذوالقعده
نام مباركش: علي بن موسي الرضا علیه‌السلام و نسب پدري‌اش عبارت است از: امام موسي كاظم علیه‌السلام، بن امام جعفرصادق علیه‌السلام، بن امام محمدباقر علیه‌السلام، بن امام زين العابدين علیه‌السلام، بن امام حسين علیه‌السلام، بن امام علی بن ابي‌طالب علیه‌السلام كه همگي از امامان معصوم بودند.
شايان ذكر است كه از ميان امامان معصوم عليهم‌السلام، چهار تن از آنان به واژه زيباي "علي" ناميده شده‌اند و آنان عبارتند از امام اول (علي بن ابي‌طالب علیه‌السلام)، امام چهارم (علي بن الحسين علیه‌السلام)، امام هشتم (علي بن موسي الرضا علیه‌السلام) و امام دهم (علي‌النقي بن محمدتقي علیه‌السلام).
كنيه آن حضرت، ابوالحسن است و چون كنيه امام موسي بن جعفر علیه‌السلام نيز ابوالحسن بود، كنيه امام رضا علیه‌السلام را ابوالحسن ثاني مي‌گويند. لقب‌هاي شريفش عبارتند از: رضا، صابر، رضي، وفي، فاضل و صديق.
اما لقب "رضا" شهرت بيشتري دارد و آن حضرت را از اين جهت "رضا" ناميدند كه پسنديده خدا در آسمان و مورد خرسندي رسول خدا صلی الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم‌السلام در زمين بود و دوستان و دشمنان به اتفاق از وي خشنود و راضي بودند. نام مادرش "نجمه" و از بانوان فاضله، پرهيزكار و خردمند عصر خود بود.[۱]
از حميده مصفاة، مادر امام موسي‌كاظم علیه‌السلام روايت شد: هنگامي كه "نجمه" را از بازار بردگان خريدم و به خانه آوردم، شبي پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله را در خواب ديدم كه به من فرمود: اي حميده! نجمه را به فرزندت موسي‌كاظم علیه‌السلام ببخش و به عقدش درآورد زيرا بزودي از او فرزندي ديده به جهان گشايد كه بهترين انسان روي زمين خواهد بود.
پس من نيز او را به فرزندم موسي‌كاظم علیه‌السلام واگذار كرده و به عقدش درآوردم و پس از مدتي علي بن موسي الرضا علیه‌السلام از وي ديده به جهان گشود و از آن زمان، حضرت امام موسي بن جعفر علیه‌السلام نجمه را "طاهره" ناميد.[۲]
گفتني است كه براي اين بانوي شريف، نام‌هاي ديگري چون: أروي، سكن، تكتم، ام‌البنين، شقراء، خيزران، سمانه و صقر نيز ذكر شده است. ولي معروفترين آن‌ها، همان "نجمه" مي‌باشد.[۳]
تولد بابركت امام رضا علیه‌السلام را برخي از معصومان پيش از وي، پيش‌گويي كرده و به آن بشارت داده بودند. از امام صادق علیه‌السلام در اين باره احاديث چندي وارد شده است. از جمله عبدالله بن فضل هاشمي روايت كرد: مردي از اهالي طوس در محضر امام جعفرصادق علیه‌السلام نشسته بود و آن حضرت به وي فرمود: بزودي از صلب فرزندم موسي، مردي به دنيا مي‌آيد كه مورد خشنودي خداوند سبحان در آسمان و خرسندي بندگانش در زمين خواهد بود. در سرزمين شما از روي ستم و دشمني مسموم و كشته مي‌گردد و در همان جا غريبانه به خاك سپرده مي شود.
آگاه باش! هر كسي وي را در غربتش زيارت كند و بداند كه او امام و پيشواي شيعيان پس از پدرش بوده و از جانب خداوند متعال مفترض الطاعه مي‌باشد، همانند كسي است كه رسول خدا صلی الله علیه و آله را زيارت كرده باشد.[۴]
به هر روي امام رضا علیه‌السلام در يازدهم ذی القعده سال 148 قمري در مدينه منوره ديده به جهان گشود و عالم هستي را با انوار الهي و ذاتي خويش، منور ساخت.[۵]
گرچه برخي از مورخان و سيره‌نگاران تاريخ تولد آن حضرت را در يازدهم ذی الحجه سال 153 و برخي ديگر يازدهم ذي القعده سال 151 و يا سال 153 قمري ذكر كرده‌اند، وليكن معروف و مشهور ميان علماي ما، همان ذي القعده سال 148 قمري، چند هفته پس از شهادت جدش امام جعفرصادق علیه‌السلام مي‌باشد.
نجمه خاتون، مادر امام رضا علیه‌السلام در حديثي گفت: هنگامي فرزندم رضا را به دنيا آوردم، پدرش امام موسي‌كاظم علیه‌السلام به من فرمود: او را بگير و خوب نگهدار زيرا او بقيه‌الله در زمين است.[۶]
امام رضا علیه‌السلام در 35 سالگي پس از شهادت پدرش امام موسي‌كاظم علیه‌السلام به مقام امامت شيعيان نايل آمد و در 55 سالگي در خلافت مأمون عباسي و با توطئه وي در خراسان مسموم و در صفر سال 203 قمري به شهادت رسيد.
پانویس
- ↑ زندگاني چهارده معصوم (ترجمه اعلام الوري)، ص 423.
- ↑ همان و اثبات الهداة (شیخ حر عاملی)، ج 3، ص 233.
- ↑ اثبات الهداة، ج 3، ص 233.
- ↑ اثبات الهداة، ج 3، ص 233.
- ↑ زندگاني چهارده معصوم، ص 423؛ الارشاد (شيخ مفيد)، ص 591؛ منتهي الآمال (شیخ عباس قمی)، ج 2، ص 256.
- ↑ اثبات الهداة، ج 3، ص 233؛ وقايع الايام (شيخ عباس قمي)، ص 90.
(3). كشف الغمه (علي بن عيسي اربلي)، ج 3، ص 71؛ اثبات الهداة، ج 3، ص 233.
منابع بیشتر:
