میرزا رفیعا نائینی
حاج سيد محمد طباطبائی نائينی فرزند سيد حيدر معروف به حاج ميرزا رفيعا از اجله اساتيد و حکمای معروف اصفهان در قرن یازدهم هجری بود.
نسب
نسب او از طرف پدر به امام حسن علیه السلام و از طرف مادر به امام حسین علیه السلام می رسید.
جایگاه علمی
او از شاگردان شيخ بهائی و ملا عبد الله شوشتری است که با محقق خوانساری معاصر و اغلب او را در رديف محقق شمرده اند. وی در علوم عقلی و نقلی به درجه کمال رسيد و رشته مطالعاتش در تحقيقات فلسفی و حکمت افزون بود و تاريخ العلماء او را به عنوان حکيمی الهی می شناسد زيرا در فلسفه و حکمت و کلام و منطق ید طولائی داشت.
در برخى منابع آمده كه ايشان در مسائل فقهى صاحب نظر و نكته سنج بوده است. به عنوان نمونه، وى قائل به وجوب تخييرى نماز جمعه بوده است و ميرزا على رضا تجلى در رديه خود بر رساله محقق سبزوارى نا او را جزو فقهايى مى آورد كه بر اين عقيده بوده اند.
آثار
- حواشی و تعليقات بر شرح اشارات
- شرح اصول کافی
- شرح صحيفه کامله
- شجره الهيه (در اصول عقاید به فارسی)
- ثمره شجره الهيه (ملخصى است از شجره الهيه و در واقع تكميل كننده مباحث آن)
- رساله شرح حديث حدوث الاسماء
- حاشيه بر شرح على الارشاد، از محقق فقيه، ملا احمد بن محمد اردبيلى(مقدس اردبيلى)
- حاشيه بر مختلف علامه؛
- حاشيه بر مدارك الاحكام؛
- حاشيه بر شرح حكمة العين ميرك بخارى؛
- حاشيه بر شرح اشارات خواجه نصيرالدين طوسى؛
- حاشيه بر شرح مختصر الاصول حاجبى؛
- رساله اى در اقسام تشكيك و حقيقت؛
- رساله اى در شبهه استلزام؛
- حاشيه بر شرح حكمة العين شريف جرجانى؛
- اجوية المسائل در خصوص عبادات كه به فارسى نوشته شده است؛
- حاشيه بر قواعد علامه حلى
- شرح مختصر علامه حلی
وی در شعر نیز استاد بود از اشعار اوست :
این قوم که بر خود نگرانند همه از دیده خویشتن نهانند همه
عالم بحر است و خلق عالم همه موج بیهوده به هر طرف روانند همه
شاگردان
میرزا رفیعا در فقه، فلسفه، تفسیر و حدیث استاد مسلم بود. او از اساتيد علامه مجلسی، شیخ حر عاملی، سید نعمت الله جزائری و بسیاری از اعلام حوزه اصفهان است. علامه مجلسی در کتابهایش از وی با احترام یاد می کند و با عنوان سید الحکماء المتالهین وی را می ستاید.
وفات
نائينی در هفتم شوال سال هزار و هشتاد و هشت در اصفهان وفات نمود و قبرش در تخت فولاد اصفهان است. بعضی وفات او را در سال 1099 نوشته اند (رحمة الله عليه).
منابع
- پایگاه شعائر
- تخت فولاد اصفهان، سید احمد عقیلی، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، 1393، ص55
- كتاب شناسى موضوعى ميرزا رفيعاى نائينى، غلامرضا گلى زواره، آینه پژوهش، شماره 16، بازیابی:24 شهریور 1393
