موسی بن بغا: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (مهدی موسوی صفحهٔ تقویم: درگذشت موسى بن بغا را به موسی بن بغا منتقل کرد)
 
سطر ۱: سطر ۱:
{{تقویم|روز= 28 صفر|سال= سال 264 هجری قمری}}
+
«موسی بن بغای کبیر»، یکى از فرماندهان نظامى و ترک نژاد [[متوکل (خلیفه عباسی)|متوکل عباسی]] بود که از سوى او و دیگر [[حکومت بنی عباس|خلفای عباسی]]، جهت سرکوبى قیامها و شورشهاى مردمى به مناطق مختلف اسلامى اعزام می‌گردید و او نیز با شدت و خشونت، اعتراضات مردمى را سرکوب می‌کرد.
  
 +
== فعالیتهای موسی بن بغا ==
 +
موسی بن بغا در دوره [[خلافت]] [[معتز عباسى]] (سیزدهمین خلیفه عباسى)، مأموریت یافت براى از میان بردن نخستین حکومت [[شیعه]] در شمال [[ایران|ایران]]، با [[داعی کبیر]] (حسن  بن  زید علوى) حاکم طبرستان، به نبرد پردازد. او در آغاز با جستان بن وهسودان، عامل داعى کبیر در قزوین، برخورد کرد و با وى جنگ سختى نمود و بر سپاهیان علوى پیروز شد و شهرهاى قزوین، زنجان و ابهر را بار دیگر از دست مخالفان [[خلیفه|خلیفه]] بیرون آورد و در سیطره سپاهیان خلیفه درآورد.
  
 +
موسی بن بغا، آن گاه به "ری" رفت و پس از تصرف آن، در آنجا اقامت گزید و سپاهیان خود را به فرماندهى "مفلح" به جنگ داعى کبیر در طبرستان فرستاد.<ref> تاریخ دمشق (ابن عساکر)، ج ۶۰، ص ۴۰۱.</ref> مفلح، در آغاز به سمنان لشکر کشید و آن را از تسلط [[علویان]] خارج ساخت. در همین هنگام، احمد بن  محمد سکنى که از سوى [[طاهریان]]، حاکم منطقه بود، به سپاه خلیفه پیوست و به همراه مفلح به طبرستان هجوم آوردند.
  
[[موسی بن بغای کبیر]]، يكى از فرماندهان نظامى و ترك نژاد متوكل (دهمين خليفه عباسى) بود و از سوى او، جهت سركوبى قيام ها و شورش  هاى مردمى به مناطق مختلف اسلامى اعزام گرديد و با شدت و خشونت، اعتراضات مردمى را سركوب كرد.
+
آنان، پس از سمنان و مناطق جنوبى سلسله جبال البرز، به گرگان هجوم آوردند و آن را تصرف کردند. سپس به شهرهاى سارى، آمل، چالوس و سراسر مازندران هجوم آوردند و آنها را از دست داعى کبیر بیرون آوردند. داعى کبیر، به ناچار، در اطراف کلاردشت، در غرب مازندران پناه گرفت و از دیلمیان استمداد جست، ولى دیلمیان وى را یارى نکردند.  
  
وى در [[خلافت]] [[معتز عباسى]] (سيزدهمين خليفه عباسى)، مأموريت يافت براى از ميان بردن نخستين حكومت [[شیعه]] در شمال ايران، با [[داعی کبیر]] (حسن  بن زيد علوى) حاكم [[طبرستان]]، به نبرد پردازد.
+
تا این که در سال ۲۵۵ قمرى، پس از خلع معتز عباسى از خلافت و مردن او، سپاهیان خلیفه، طبرستان و مناطق دیگر ایران را ترک کرده و به سوى [[بغداد]] روان شدند. پس از خروج سربازان مفلح و موسى بن بغا از طبرستان، داعى کبیر، دوباره این مناطق سرسبز را به تصرف خود درآورد.<ref> تاریخ طبرستان (بهاء الدین بن اسفندیارص ۲۴۳.</ref>
  
وى در آغاز [[باجستان بن وهسودان]]، عامل داعى كبير در قزوين، برخورد كرد و با وى جنگ سختى نمود و بر سپاهيان علوى پيروز شد و شهرهاى [[قزوین]]، [[زنجان]] و [[ابهر]] را بار ديگر از دست مخالفان خليفه بيرون آورد و در سيطره سپاهيان [[خليفه]] درآورد.
+
موسى بن بغا، در عصر خلافت [[مهتدى]] (چهاردهمین خلیفه عباسى) به یکى از قدرتمندترین فرماندهان نظامى و سیاسى تبدیل شد. وى، خلیفه را وادار به پذیرش شرایط خود کرد و با دسیسه هایى چند، صالح بن وصیف را که از نزدیکان و فرماندهان عالى رتبه مهتدى بود، کشت و از این طریق، رقیب خود را از میان برداشت.<ref> تاریخ ابن  خلدون، ج ۲، ص ۴۶۲.</ref>
  
وى، آن گاه به "[[ری]]" رفت و پس از تصرف آن، در آن جا اقامت گزيد و سپاهيان خود را به فرماندهى "[[مفلح]]" به جنگ داعى كبير در طبرستان فرستاد.<ref> [[تاریخ دمشق]] (ابن عساكر)، ج 60، ص 401.</ref>
+
وى در عصر [[معتمد عباسى]] (پانزدهمین خلیفه عباسى) نیز از اقتدار کافى برخوردار بود. موسى بن بغا در سال ۲۵۹ قمرى، از سوى معتمد عباسى مأموریت یافت که با [[قیام صاحب الزنج|جنبش زنگیان]] در جنوب [[عراق]] مبارزه کند. ولى تلاش وى، سودى دربرنداشت.
  
[[مفلح]]، در آغاز به سمنان لشكر كشيد و آن را از تسلط [[علويان]] خارج ساخت. در همين هنگام، [[احمد بن  محمد سكنى]] كه از سوى [[طاهریان]]، حاكم منطقه بود، به سپاه خليفه پيوست و به همراه مفلح به طبرستان هجوم آوردند.
+
موسی بن بغا در سال ۲۶۰ قمرى، از سوى معتمد عباسى، مأمور لشکرکشى به "رى" شد و در این شهر با هواداران حسن بن زید طالبى که بر این شهر تسلط یافته بود، مبارزه کرد و آنان را شکست داد و شهر را به تصرف خود درآورد. همچنین در سال ۲۶۱ قمرى، حکومت مناطق جنوبى [[ایران|ایران]] و عراق، همانند اهواز، [[بصره]]، [[بحرین]] و [[یمامه]] را از معتمد عباسى دریافت کرد و پس از مدتى، از منصب خود برکنار گردید.<ref> همان، ص ۵۲۸.</ref>
 
 
آنان، پس از سمنان و مناطق جنوبى سلسله جبال البرز، به گرگان هجوم آوردند و آن را تصرف كردند. سپس به شهرهاى سارى، آمل، چالوس و سراسر مازندران هجوم آوردند و آن ها را از دست داعى كبير بيرون آوردند. داعى كبير، به ناچار، در اطراف كلاردشت، در غرب مازندران پناه گرفت و از [[ديلميان]] استمداد جست. ولى ديلميان، وى را يارى نكردند.
 
 
 
تا اين كه در سال 255 قمرى، پس از خلع معتز عباسى از خلافت و مردن او، سپاهيان خليفه، طبرستان و مناطق ديگر ايران را ترك كرده و به سوى [[بغداد]] روان شدند. پس از خروج سربازان مفلح و موسى بن بغا از طبرستان، داعى كبير، دوباره اين مناطق سرسبز را به [[تصرف]] خود درآورد.<ref> [[تاريخ طبرستان]] (بهاء الدين بن اسفنديار)، ص 243.</ref>
 
 
 
موسى بن بغا، در عصر خلافت مهتدى (چهاردهمين خليفه عباسى) به يكى از قدرتمندترين فرماندهان نظامى و سياسى تبديل شد. وى، خليفه را وادار به پذيرش شرايط خود كرد و با دسيسه هايى چند، [[صالح بن وصيف]] را كه از نزديكان و فرماندهان عالى رتبه مهتدى بود، كشت و از اين طريق، رقيب خود را از ميان برداشت.<ref> [[تاريخ ابن  خلدون]]، ج 2، ص 462.</ref>
 
 
 
وى در عصر [[معتمد عباسى]] (پانزدهمين خليفه عباسى) نيز از اقتدار كافى برخوردار بود.
 
 
 
موسى بن بغا در سال 259 قمرى، از سوى معتمد عباسى مأموريت يافت كه با جنبش زنگيان در جنوب [[عراق]] مبارزه كند. ولى تلاش وى، سودى دربرنداشت.
 
 
 
وى در سال 260 قمرى، از سوى معتمد عباسى، مأمور لشكركشى به "رى" شد و در اين شهر با هواداران حسن بن زيد طالبى كه بر اين شهر تسلط يافته بود، مبارزه كرد و آنان را شكست داد و شهر را به تصرف خود درآورد. همچنين در سال 261 قمرى، حكومت مناطق جنوبى ايران و عراق، همانند اهواز، [[بصره]]، [[بحرین]] و [[یمامه]] را از معتمد عباسى دريافت كرد و پس از مدتى، از منصب خود بركنار گرديد.<ref> همان، ص 528.</ref>
 
 
 
سرانجام، پس از سال ها خدمت به خلفاى عباسى و خيانت به مردم، و جنايت هاى بي شمار به مسلمانان، در 28 [[صفر]] سال 264 قمرى، در عصر معتمد عباسى، به هلاكت رسيد. جنازه اش به [[سامرا]] منتقل شد و در آن جا به خاك سپرده شد.<ref> تاريخ دمشق، ج 60، ص 401.</ref>
 
  
 +
== وفات ==
 +
موسی بن بغا سرانجام، پس از سال ها خدمت به خلفاى عباسى و خیانت و جنایت هاى بی شمار به مسلمانان، در ۲۸ [[صفر]] سال ۲۶۴ قمرى، در عصر معتمد عباسى، به هلاکت رسید. جنازه اش به [[سامرا]] منتقل شد و در آنجا به خاک سپرده شد.<ref> تاریخ دمشق، ج ۶۰، ص ۴۰۱.</ref>
 
==پانویس==
 
==پانویس==
<references/>
+
<references />
 
 
 
==منابع==
 
==منابع==
 
+
* سید تقى واردى، روز شمار تاریخ اسلام، جلد دوم: ماه صفر.
سيد تقى واردى، روز شمار تاريخ اسلام، جلد دوم: ماه صفر
 
 
 
 
[[رده:وقایع ماه صفر]]
 
[[رده:وقایع ماه صفر]]
 
[[رده:سال ۲۶۴ هجری قمری]]
 
[[رده:سال ۲۶۴ هجری قمری]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۱ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۱۱

«موسی بن بغای کبیر»، یکى از فرماندهان نظامى و ترک نژاد متوکل عباسی بود که از سوى او و دیگر خلفای عباسی، جهت سرکوبى قیامها و شورشهاى مردمى به مناطق مختلف اسلامى اعزام می‌گردید و او نیز با شدت و خشونت، اعتراضات مردمى را سرکوب می‌کرد.

فعالیتهای موسی بن بغا

موسی بن بغا در دوره خلافت معتز عباسى (سیزدهمین خلیفه عباسى)، مأموریت یافت براى از میان بردن نخستین حکومت شیعه در شمال ایران، با داعی کبیر (حسن بن زید علوى) حاکم طبرستان، به نبرد پردازد. او در آغاز با جستان بن وهسودان، عامل داعى کبیر در قزوین، برخورد کرد و با وى جنگ سختى نمود و بر سپاهیان علوى پیروز شد و شهرهاى قزوین، زنجان و ابهر را بار دیگر از دست مخالفان خلیفه بیرون آورد و در سیطره سپاهیان خلیفه درآورد.

موسی بن بغا، آن گاه به "ری" رفت و پس از تصرف آن، در آنجا اقامت گزید و سپاهیان خود را به فرماندهى "مفلح" به جنگ داعى کبیر در طبرستان فرستاد.[۱] مفلح، در آغاز به سمنان لشکر کشید و آن را از تسلط علویان خارج ساخت. در همین هنگام، احمد بن محمد سکنى که از سوى طاهریان، حاکم منطقه بود، به سپاه خلیفه پیوست و به همراه مفلح به طبرستان هجوم آوردند.

آنان، پس از سمنان و مناطق جنوبى سلسله جبال البرز، به گرگان هجوم آوردند و آن را تصرف کردند. سپس به شهرهاى سارى، آمل، چالوس و سراسر مازندران هجوم آوردند و آنها را از دست داعى کبیر بیرون آوردند. داعى کبیر، به ناچار، در اطراف کلاردشت، در غرب مازندران پناه گرفت و از دیلمیان استمداد جست، ولى دیلمیان وى را یارى نکردند.

تا این که در سال ۲۵۵ قمرى، پس از خلع معتز عباسى از خلافت و مردن او، سپاهیان خلیفه، طبرستان و مناطق دیگر ایران را ترک کرده و به سوى بغداد روان شدند. پس از خروج سربازان مفلح و موسى بن بغا از طبرستان، داعى کبیر، دوباره این مناطق سرسبز را به تصرف خود درآورد.[۲]

موسى بن بغا، در عصر خلافت مهتدى (چهاردهمین خلیفه عباسى) به یکى از قدرتمندترین فرماندهان نظامى و سیاسى تبدیل شد. وى، خلیفه را وادار به پذیرش شرایط خود کرد و با دسیسه هایى چند، صالح بن وصیف را که از نزدیکان و فرماندهان عالى رتبه مهتدى بود، کشت و از این طریق، رقیب خود را از میان برداشت.[۳]

وى در عصر معتمد عباسى (پانزدهمین خلیفه عباسى) نیز از اقتدار کافى برخوردار بود. موسى بن بغا در سال ۲۵۹ قمرى، از سوى معتمد عباسى مأموریت یافت که با جنبش زنگیان در جنوب عراق مبارزه کند. ولى تلاش وى، سودى دربرنداشت.

موسی بن بغا در سال ۲۶۰ قمرى، از سوى معتمد عباسى، مأمور لشکرکشى به "رى" شد و در این شهر با هواداران حسن بن زید طالبى که بر این شهر تسلط یافته بود، مبارزه کرد و آنان را شکست داد و شهر را به تصرف خود درآورد. همچنین در سال ۲۶۱ قمرى، حکومت مناطق جنوبى ایران و عراق، همانند اهواز، بصره، بحرین و یمامه را از معتمد عباسى دریافت کرد و پس از مدتى، از منصب خود برکنار گردید.[۴]

وفات

موسی بن بغا سرانجام، پس از سال ها خدمت به خلفاى عباسى و خیانت و جنایت هاى بی شمار به مسلمانان، در ۲۸ صفر سال ۲۶۴ قمرى، در عصر معتمد عباسى، به هلاکت رسید. جنازه اش به سامرا منتقل شد و در آنجا به خاک سپرده شد.[۵]

پانویس

  1. تاریخ دمشق (ابن عساکر)، ج ۶۰، ص ۴۰۱.
  2. تاریخ طبرستان (بهاء الدین بن اسفندیار)، ص ۲۴۳.
  3. تاریخ ابن خلدون، ج ۲، ص ۴۶۲.
  4. همان، ص ۵۲۸.
  5. تاریخ دمشق، ج ۶۰، ص ۴۰۱.

منابع

  • سید تقى واردى، روز شمار تاریخ اسلام، جلد دوم: ماه صفر.