مسجد عمران بن شاهین: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سطر ۱: سطر ۱:
{{بخشی از یک کتاب}}
+
اين مسجد در دالان منته به باب طوسى در جهت شمالى صحن حضرت امیرالمومنین امام علی علیه السلام، مشرف به ایوان العلماء قرار دارد.
{{خوب}}
 
از مساجد کنار حرم مطهر [[امام علی]] علیه السلام است كه در دالان منتهى به باب الطوسى قرار گرفته است. این مسجد كهن از بناهاى عمران بن شاهین، حاكم جنوب [[عراق]] در نیمه قرن چهارم هجرى است.
 
  
==منابع==
+
ساختمان اوليۀ آن از بناهاى عمران بن شاهين، حاكم جنوب عراق و از حاکمان عصر آل بویه در نيمۀ قرن چهارم هجرى است.
اماکن زیارتی و سیاحتی عراق‌، محمدرضا قمى‌، نشر مشعر، تابستان 1380، ص25.
+
 
 +
بخشى از مسجد در دورۀ شاه عباس اول صفوى به دليل گسترش صحن خراب شد ولى در دوره شاه صفى بازسازى گرديد.<ref>نجف كانون تشیع، ص150.</ref> در انتساب آن به عمران به شاهین و داستانی که برای ساخت آن گفته شده، اختلاف نظر وجود دارد. مساحت کنونی آن، ۲۱۵ متر مربع و در سوی جنوب غربی آن سید محمد کاظم یزدی دفن شده است.
 +
 
 +
==بنا==
 +
در نزد مردم نجف، اين‌گونه مشهور است كه اين مسجدى كه نزديك درِ طوسى است، مسجد عمران بن شاهين مى‌باشد. همچنين گمان مى‌كنند همان ايوانى است كه عمران بن شاهين آن را بنا نموده است. اين مسئله، بعيد به نظر مى‌رسد و غيرممكن است؛ چراكه رواق از لحاظ لغت و عرف، به‌معناى احاطه داشتن بر خانه است. برخى از آنها گمان كرده‌اند كه قسمت‌هايى از اين مسجد، وارد صحن ضريح مطهر امام على (ع) شده است. پس اين مطلب كه آن بنا، رواق (ايوان) باشد، بر او صدق نمى‌كند. بلكه مسجد است به سبب شرايطى كه دارد و رواق (ايوان) با آن فرق مى‌كند. شايد اين مسجد را عده‌اى از خاندان عمران ابن شاهين، بنا كرده باشند و در نتيجه گذشت ساليان طولانى، به مسجد عمران شهرت پيدا كرده باشد و البته خدا به اين مسئله آگاه‌تر است.<ref>نزهة الغري، ج 2، ص 180.</ref>
 +
مساحت كنونى مسجد عمران (۱۴۴۱ق)، نزديك به 215متر مربع است. این مسجد، دارای چهار قوس متقابل و متجاور است كه امتداد آن‌ها از كف مسجد تا سقف می‌رسد. گنبدى كوچک با ۱۲ نورگير، بر بالاى سقف مسجد, قرار دارد. زير هر كدام از قوسهای چهارگانه مسجد، فضايى حجره مانند تشكيل شده است. در زير يكى از اين قوسها، در جهت جنوب غربى مسجد، آرامگاه آية الله يزدى قرار دارد.
 +
 
 +
مسجد مذکور دو در داشته، یکی مقابل «ایوان العلماء» و دیگری دیوار به دیوار ورودی «باب شیخ طوسی»، سمت راست کسی که وارد «باب» می شود. با اندکی دقت، تازه ساز بودن ورودی، کاملا مشخص است.
 +
در سال 1369 ق. جهت توسعه ورودی «باب شیخ طوسی»، بخشی از رواق مسجد را بر داشته و جزء آن قرار داده اند.<ref>مجله فرهنگ زیارت، فروردین سال 88، شماره یک.</ref>
 +
 
 +
==منبع==
  
 
[[رده:اماکن مقدسه نجف]]
 
[[رده:اماکن مقدسه نجف]]
 
[[رده:مساجد تاریخی]]
 
[[رده:مساجد تاریخی]]
 
[[رده:حرم امام علی علیه السلام]]
 
[[رده:حرم امام علی علیه السلام]]

نسخهٔ ‏۴ اوت ۲۰۲۰، ساعت ۰۷:۳۲

اين مسجد در دالان منته به باب طوسى در جهت شمالى صحن حضرت امیرالمومنین امام علی علیه السلام، مشرف به ایوان العلماء قرار دارد.

ساختمان اوليۀ آن از بناهاى عمران بن شاهين، حاكم جنوب عراق و از حاکمان عصر آل بویه در نيمۀ قرن چهارم هجرى است.

بخشى از مسجد در دورۀ شاه عباس اول صفوى به دليل گسترش صحن خراب شد ولى در دوره شاه صفى بازسازى گرديد.[۱] در انتساب آن به عمران به شاهین و داستانی که برای ساخت آن گفته شده، اختلاف نظر وجود دارد. مساحت کنونی آن، ۲۱۵ متر مربع و در سوی جنوب غربی آن سید محمد کاظم یزدی دفن شده است.

بنا

در نزد مردم نجف، اين‌گونه مشهور است كه اين مسجدى كه نزديك درِ طوسى است، مسجد عمران بن شاهين مى‌باشد. همچنين گمان مى‌كنند همان ايوانى است كه عمران بن شاهين آن را بنا نموده است. اين مسئله، بعيد به نظر مى‌رسد و غيرممكن است؛ چراكه رواق از لحاظ لغت و عرف، به‌معناى احاطه داشتن بر خانه است. برخى از آنها گمان كرده‌اند كه قسمت‌هايى از اين مسجد، وارد صحن ضريح مطهر امام على (ع) شده است. پس اين مطلب كه آن بنا، رواق (ايوان) باشد، بر او صدق نمى‌كند. بلكه مسجد است به سبب شرايطى كه دارد و رواق (ايوان) با آن فرق مى‌كند. شايد اين مسجد را عده‌اى از خاندان عمران ابن شاهين، بنا كرده باشند و در نتيجه گذشت ساليان طولانى، به مسجد عمران شهرت پيدا كرده باشد و البته خدا به اين مسئله آگاه‌تر است.[۲] مساحت كنونى مسجد عمران (۱۴۴۱ق)، نزديك به 215متر مربع است. این مسجد، دارای چهار قوس متقابل و متجاور است كه امتداد آن‌ها از كف مسجد تا سقف می‌رسد. گنبدى كوچک با ۱۲ نورگير، بر بالاى سقف مسجد, قرار دارد. زير هر كدام از قوسهای چهارگانه مسجد، فضايى حجره مانند تشكيل شده است. در زير يكى از اين قوسها، در جهت جنوب غربى مسجد، آرامگاه آية الله يزدى قرار دارد.

مسجد مذکور دو در داشته، یکی مقابل «ایوان العلماء» و دیگری دیوار به دیوار ورودی «باب شیخ طوسی»، سمت راست کسی که وارد «باب» می شود. با اندکی دقت، تازه ساز بودن ورودی، کاملا مشخص است. در سال 1369 ق. جهت توسعه ورودی «باب شیخ طوسی»، بخشی از رواق مسجد را بر داشته و جزء آن قرار داده اند.[۳]

منبع

  1. نجف كانون تشیع، ص150.
  2. نزهة الغري، ج 2، ص 180.
  3. مجله فرهنگ زیارت، فروردین سال 88، شماره یک.