ماوراءالنهر: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
Goodosuser (بحث | مشارکتها) (صفحه جدید-نیازمند ویرایش جزیی) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (←شهرها) |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
'''فرارود''' یا '''ورارود'''<ref> | '''فرارود''' یا '''ورارود'''<ref> | ||
| − | + | ورارود (لغت‌نامهٔ دهخدا)، http://www.vajehyab.com/dehkhoda/%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%AF. | |
| − | + | </ref> یا '''ماوراءالنهر''' به سرزمینی گفته می‌شود که در میان دو رود آمودریا (جیحون) و سیردریا (سیحون) جای دارد. در واقع معنی اصلی آن، آن سوی رود آموی (جیحون یا آمودریا) است. این سرزمین بخشی از آسیای میانه است. | |
| − | |||
| − | </ref> یا '''ماوراءالنهر'''به سرزمینی گفته می‌شود که در میان دو رود | ||
| − | این سرزمین در دوران | + | این سرزمین در دوران هخامنشیان جزو ساتراپی سغد بوده است. |
| − | == نام == | + | ==نام== |
| − | نام این منطقه در | + | نام این منطقه در فارسی باستان ''«پردری»'' و در پهلوی ''«فرارود»'' بود. در سده اول هجری فاتحان عرب این منطقه را ماوراءالنهر نام نهادند. [[فردوسی]] در مورد این تغییر نام می‌سراید:<ref>فروزانی، سید ابوالقاسم، مقاله ضرورت‌ها و هدف‌های ترویج فرهنگ ایرانی در عهد سامانیان، ژورنال آموزش تاریخ، زمستان ۱۳۸۴، شماره ۲ ص ۳۱.</ref> |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | اگر پهلوانی ندانی زبان | ||
| + | فرارود را ماور النهر خوان | ||
[[پرونده:Aral map.png|thumb|left|300px|فرارودان]] | [[پرونده:Aral map.png|thumb|left|300px|فرارودان]] | ||
| − | == شهرها == | + | ==شهرها== |
برخی از شهرهای این سرزمین عبارت اند از: | برخی از شهرهای این سرزمین عبارت اند از: | ||
| − | * | + | *سمرقند، بخارا، چاچ (تاشکند)، نخشب (نَسَف یا قـَرشی)، تِرمِذ، خیوه، شهر سبز (کَش)، اندگان (اندیجان)، جیزّخ (دَیزَک یا دِزَک)، خوقند (قوقان)، کاث (ویرانه‌های این شهر نزدیک شهر بیرونی در استان قره‌قالپاقستان است) و نمنگان در [[ازبکستان]] کنونی. |
| − | * | + | *خجند، کولاب، اِستَرَوشن (اُراتپه یا اسروشنه)، پنجکنت (زادگاه رودکی)، [[دوشنبه]]، قُرغان تپه در [[تاجیکستان]] کنونی. |
| − | * | + | *یَسی (حضرت ترکستان)، تراز و پاراب (اُترار)، اسپیجاب (سیرام در نزدیکی شیمکنت) در [[قزاقستان]] کنونی. |
| − | * | + | *اوش، بلاساغون و اوزگند در [[قرقیزستان]] کنونی. |
| + | |||
| + | ==پانویس== | ||
| + | {{پانویس}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| − | + | ||
| − | * [[شاهنامه]] - حکیم ابوالقاسم | + | *[[شاهنامه]] - حکیم ابوالقاسم فردوسی |
| − | * لغت نامه - دهخدا | + | *لغت نامه - [[علی اکبر دهخدا|دهخدا]] |
| − | * پرنیان و حریر و ابریشم - میرزا شکورزاده | + | *پرنیان و حریر و ابریشم - میرزا شکورزاده |
[[رده:آسیای مرکزی]] | [[رده:آسیای مرکزی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۴ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۰۷:۵۸
فرارود یا ورارود[۱] یا ماوراءالنهر به سرزمینی گفته می‌شود که در میان دو رود آمودریا (جیحون) و سیردریا (سیحون) جای دارد. در واقع معنی اصلی آن، آن سوی رود آموی (جیحون یا آمودریا) است. این سرزمین بخشی از آسیای میانه است.
این سرزمین در دوران هخامنشیان جزو ساتراپی سغد بوده است.
نام
نام این منطقه در فارسی باستان «پردری» و در پهلوی «فرارود» بود. در سده اول هجری فاتحان عرب این منطقه را ماوراءالنهر نام نهادند. فردوسی در مورد این تغییر نام می‌سراید:[۲]
اگر پهلوانی ندانی زبان
فرارود را ماور النهر خوان
شهرها
برخی از شهرهای این سرزمین عبارت اند از:
- سمرقند، بخارا، چاچ (تاشکند)، نخشب (نَسَف یا قـَرشی)، تِرمِذ، خیوه، شهر سبز (کَش)، اندگان (اندیجان)، جیزّخ (دَیزَک یا دِزَک)، خوقند (قوقان)، کاث (ویرانه‌های این شهر نزدیک شهر بیرونی در استان قره‌قالپاقستان است) و نمنگان در ازبکستان کنونی.
- خجند، کولاب، اِستَرَوشن (اُراتپه یا اسروشنه)، پنجکنت (زادگاه رودکی)، دوشنبه، قُرغان تپه در تاجیکستان کنونی.
- یَسی (حضرت ترکستان)، تراز و پاراب (اُترار)، اسپیجاب (سیرام در نزدیکی شیمکنت) در قزاقستان کنونی.
- اوش، بلاساغون و اوزگند در قرقیزستان کنونی.
پانویس
- ↑ ورارود (لغت‌نامهٔ دهخدا)، http://www.vajehyab.com/dehkhoda/%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%AF.
- ↑ فروزانی، سید ابوالقاسم، مقاله ضرورت‌ها و هدف‌های ترویج فرهنگ ایرانی در عهد سامانیان، ژورنال آموزش تاریخ، زمستان ۱۳۸۴، شماره ۲ ص ۳۱.
منابع
