فاطمه اخرى: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (صفحه‌ای جدید حاوی ' <keywords content='کلید واژه: معجزه، حضرت فاطمه اخرى عليهاالسلام، نامگذاری فاطمه بر رو...' ایجاد کرد)
 
(ویرایش)
 
(۲ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
'''منبع:''' فاطمه اخرى عليهاالسلام
+
حضرت فاطمه اخرى علیهاالسلام مشهور به «خواهر امام» در منطقه‌اى به همین نام، در شهر رشت مدفون است. این حرم باشکوه که یکى از ستارگان آسمان سیادت و گلى از بوستان نبوت و ولایت، امامزاده جلیل القدر، حضرت علیا مخدره «فاطمه» فرزند بلافصل امام همام، حضرت [[امام کاظم]] علیه السلام در آن آرمیده است، همه روزه پذیراى زائران فراوانى از راه‌هاى دور و نزدیک مى‌باشد.
  
==فاطمه اخرى دختر امام موسى بن جعفر علیه السلام==
+
==نام و لقب حضرت فاطمه اخرى==
  
'''فاطمه اخرى عليهاالسلام مشهور به خواهر امام'''
+
با یک نگاه گذرا به اسامى اولاد [[ائمه اطهار]] علیهم‌السلام ملاحظه مى‌کنیم که همه امامان یک یا چند دخترشان را «فاطمه» نام نهادند. حضرت [[امام على]] علیه السلام که نام مادرش و همسرش فاطمه بود، یکى از دخترانش را نیز فاطمه نامیده است. برخى از [[ائمه اطهار|امامان]] بیش از یک دختر را «فاطمه» نام نهاده‌اند، که از آن جمله است حضرت امام موسى بن جعفر علیه السلام که حداقل نام دو تن از دخترانشان «فاطمه» است.
  
حضرت فاطمه اخرى عليهاالسلام مشهور به «خواهر امام» در منطقه‌اى به همين نام، در شهر رشت مدفون است. اين حرم باشکوه که يکى از ستارگان آسمان سيادت و گلى از بوستان نبوت و ولايت، امامزاده جليل القدر، حضرت عليا مخدره «فاطمه» فرزند بلافصل امام همام، حضرت [[امام کاظم]] عليه السلام در آن آرميده است، همه روزه پذيراى زائران فراوانى از راه‌هاى دور و نزديک مى‌باشد.
+
[[سبط بن جوزی|سبط بن جوزى]] - دانشمند معروف [[اهل سنت]] در قرن هفتم - به هنگام شمارش اولاد حضرت [[امام موسی کاظم علیه السلام|امام موسى کاظم]] علیه السلام از چهار دختر آن حضرت به نام فاطمه به شرح ذیل یاد کرده است: ۱- فاطمه کبرى؛ ۲- فاطمه وسطى؛ ۳- فاطمه صغرى؛ ۴- '''فاطمه اخرى'''.
  
'''نسب شريف خواهر امام'''
+
همان طورى که اشاره شد «خواهر امام»، فرزند بلافصل حضرت امام موسى کاظم علیه السلام و نام وى «فاطمه» ملقب به «طاهره» و مشهور به «خواهر [[امام رضا]] علیه السلام» مى‌باشد.
  
همان طورى که اشاره شده خواهر امام، فرزند بلافصل حضرت امام موسى کاظم عليه السلام و نام وى «فاطمه» ملقب به «طاهره» و مشهور به «خواهر [[امام رضا]] عليه السلام» مى‌باشد.
+
==شهرت فاطمه اخرى به خواهر امام==
  
'''نام و لقب حضرت فاطمه اخرى عليهاالسلام'''
+
بقاع غالب امامزادگان [[ایران|ایران]]، سواى شخص مدفون در آن‌ها به نام‌هایى شهرت دارند که این اسامى یا از بقعه و یا از شخص مدفون در آن گرفته مى‌شود. براى مثال بقعه حضرت [[احمد بن موسی|احمد بن موسى]] علیه السلام در شیراز که فرزند بلافصل حضرت موسى کاظم علیه السلام مى‌باشد، به بقعه شاهچراغ منسوب و شهرت دارد و این نامگذارى برگرفته از داستانى است که نگارنده در جلد اول «دائره‌المعارف مفصل بقاع متبرکه» به آن اشاره نموده است.
  
نامگذارى در شريعت [[اسلام]] از اهميت خاصى برخوردار است. در روايات فراوانى تاکيد شده است که از وظايف پدران است تا براى فرزندان خود نام نيکو انتخاب کنند. رسول گرامى اسلام صلى الله عليه و آله افرادى را که نام نکوهيده داشتند، امر مى فرمودند تا نامشان را تغيير دهند. هنگامى که [[امام صادق]] عليه السلام مطلع شدند که يکى از اصحابشان به نام «سکونى» اسم دخترش را «فاطمه» نهاد فرمود: «آه‌آه‌آه» سپس فرمود: «حالا که او را فاطمه نام نهادى، به او فحش نده. او را لعن نکن و او را کتک نزن».  
+
بقعه «خواهر امام» رشت نیز با وجود این که شخصیت مدفون در آن فرزند بلافصل [[امام موسی کاظم علیه السلام|امام موسى کاظم]] علیه السلام، فاطمه اخرى علیهاالسلام است؛ اما به «خواهر امام» شهرت دارد و این ناشى از دو احتمال است: اول این که به جهت سهولت در سخن و گفتار، شخصیت مدفون در بقاع را به اسامى شهرت مى‌دادند؛ لذا از آن‌جایى که فاطمه اخرى علیهاالسلام خواهر [[امام رضا]] علیه السلام بود، بقعه وى را به بقعه خواهر امام شهرت داده‌اند.  
  
با يک نگاه گذرا به اسامى اولاد [[ائمه اطهار]] عليهم‌السلام ملاحظه مى‌کنيم که همه امامان يک يا چند دخترشان را «فاطمه» نام نهادند. حضرت [[امام على]] عليه السلام که نام مادرش و همسرش فاطمه بود، يکى از دخترانش را نيز فاطمه ناميده است. برخى از امامان بيش از يک دختر را «فاطمه» نام نهاده‌اند، که از آن جمله است حضرت امام موسى بن جعفر عليه السلام که حداقل نام دو تن از دخترانشان «فاطمه» است.
+
دوم: این که شاید تاریخ بناء بقعه و یا تعمیر آن بر نام شخص مدفون در بقعه کم‌کم شهرت یافته باشد. از آن جائی که تاریخ تعمیر بقعه خواهر امام رشت به سال ۸۹۴ هـ.ق مى‌باشد و این اعداد طبق [[حروف ابجد]]، (خواهر امام) محسوب مى‌آید لذا رفته رفته تاریخ بقعه بر نام شخصیت مدفون آن غلبه پیدا کرده و به آن مشهور شده است. پس با احتمال فوق، این انگیزه تقویت مى‌شود که شهرت بقاع متبرکه به اسامى مزبور و بقعه حضرت فاطمه اخرى علیهاالسلام در رشت به خواهر امام، موجب اقبال عمومى به بقاع مذکور گردیده است.
  
سبط ابن جوزى - دانشمند معروف اهل سنت در قرن هفتم - به هنگام شمارش اولاد حضرت امام موسى کاظم عليه السلام از چهار دختر آن حضرت به نام فاطمه به شرح ذيل ياد کرده است:
+
==دلائل هجرت فاطمه اخرى به رشت==
  
* 1- فاطمه کبرى؛
+
عمده دلائل هجرت این اختران فروزان به [[ایران|ایران]] عبارتند از:
  
* 2- فاطمه وسطى؛
+
*۱- خفقان، ظلم و شکنجه و آزار و اذیت عمال [[خلفای عباسی|خلفاى عباسى]].
  
* 3- فاطمه صغرى؛
+
*۲- استقبال و احترام ایرانیان به فرزندان و فرزندزادگان [[ائمه اطهار]] علیهم‌السلام.
  
* 4- فاطمه اخرى.
+
*۳- دوربودن منطقه ایران از دست خلفاى عباسى.
  
'''علت شهرت فاطمه اخرى عليهاالسلام به خواهر امام'''
+
*۴- تشکیل حکومت‌هاى اسلامى مستقل در بعضى از مناطق ایران.
  
بقاع غالب امامزادگان ايران، سواى شخصيت مدفون در آن‌ها به نام‌هايى شهرت دارند که اين اسامى يا از بقعه و يا از شخصيت مدفون در آن گرفته مى‌شود. براى مثال بقعه حضرت احمد بن موسى عليه السلام در شيراز که فرزند بلافصل حضرت موسى کاظم عليه السلام مى‌باشد، به بقعه شاهچراغ منسوب و شهرت دارد و اين نامگذارى برگرفته از داستانى است که نگارنده در جلد اول «دائره‌المعارف مفصل بقاع متبرکه» به آن اشاره نموده است.  
+
*۵- دیدار از [[امام رضا]] علیه السلام.
  
بقعه خواهر امام رشت نيز با وجود اين که شخصيت مدفون در آن فرزند بلافصل امام موسى کاظم عليه السلام، فاطمه اخرى عليهاالسلام است؛ اما به خواهر امام شهرت دارد و اين ناشى از دو احتمال است: اول اين که به جهت سهولت در سخن و گفتار، شخصيت مدفون در بقاع را به اسامى شهرت مى‌دادند؛ لذا از آن‌جايى که فاطمه اخرى عليهاالسلام خواهر [[امام رضا]] عليه السلام بود، بقعه وى را به بقعه خواهر امام شهرت داده‌اند. دوم: اين که شايد تاريخ بناء بقعه و يا تعمير آن بر شخصيت مدفون در بقعه کم‌کم شهرت يافته باشد، مثل بقعه على بن جعفر عليه السلام در [[قم]] که به در [[بهشت]] شهرت دارد و حال آن که تعمير بقعه آن در سال 712 هـ.ق بود و طبق حروف ابجد در بهشت مى‌شود.
+
*۶- زندگى در سایه امام رضا علیه السلام همراه با امنیت و آرامش.
  
از آن جائي که تاريخ تعميم بقعه خواهر امام رشت به سال 894 هـ.ق مى‌باشد و اين اعداد طبق حروف ابجد، (خواهر امام) محسوب مى‌آيد لذا رفته رفته تاريخ بقعه بر نام شخصيت مدفون آن غلبه پيدا کرده و به آن مشهور شده است. پس با احتمال فوق، اين انگيزه تقويت مى‌شود که شهرت بقاع متبرکه به اسامى مزبور و بقعه حضرت فاطمه اخرى عليهاالسلام در رشت به خواهر امام، موجب اقبال عمومى به بقاع مذکور گرديده است.
+
گرچه براى هر کدام از این موارد ششگانه، دلائلى در دست نگارنده است؛ اما براى اثبات این که چرا حضرت فاطمه اخرى علیهاالسلام مشهور به خواهر امام به این منطقه؛ یعنى دیلم و رشت هجرت نموده است باید گفت: از قدیم الایام شنیده مى‌شد که در مراثى [[حضرت معصومه]] علیهاالسلام از نامه امام رضا علیه السلام سخن به میان مى‌آمد، ولى مدرک آن یافت نشده بود تا این که مولف «کریمه اهل بیت علیهم‌السلام» مى‌نویسد: در یکى از روزها یکى از خطباى ارجمند قم به نام «ابوایمن» بر فراز منبر به این مطلب اشاره کرد. پس از منبر، از مدرک آن جویا شدم، فرمودند: که مطلب در کتاب «من لایحضره الخطیب» است. پس از مراجعه به کتاب فوق دیدم که او نیز بدون ذکر [[سند حدیث|سند]] نقل کرده است.
  
'''دلائل هجرت فاطمه اخرى عليهاالسلام به ديلم و رشت'''
+
مطابق نقل کتاب یاد شده، حضرت [[امام رضا]] علیه السلام نامه‌اى خطاب به [[حضرت معصومه]] علیهاالسلام مرقوم فرمود و آن را توسط یکى از غلامانش به [[مدینه]] منوره ارسال کرده است.
  
همان طور که در فصل اول اين کتاب از دلائل هجرت امامزادگان به ايران، سخن به ميان آمد در اين جا نيز تاکيد مى‌ورزيم که عمده دلائل هجرت اين اختران فروزان به ايران عبارتند از:
+
امام هشتم به غلام دستور داد تا در هیچ منزلى توقف نکند و در اندک زمان ممکن آن را به مدینه منوره برساند. آن‌گاه نشانى خانه حضرت [[امام موسی کاظم علیه السلام|موسى بن جعفر]] علیه السلام را بوى داد تا از کسى نشانى نپرسد. غلام خود را به مدینه رسانید و نامه را به خدمت حضرت فاطمه کبرى ملقب به معصومه علیهاالسلام تسلیم نمود. حضرت معصومه علیهاالسلام به مجرد رسیدن نامه امام هشتم، خود را آماده سفر نمود.
  
* 1- خفقان، ظلم و شکنجه و آزار و اذيت عمال خلفاى عباسى.
+
برخى از مورخین معاصر در کتاب‌هایشان، ارسال چنین نامه‌اى را از سوى امام رضا علیه السلام به [[احمد بن موسی|احمد بن موسى]] علیه السلام معروف به شاهچراغ قید نموده‌اند، که اگر این دو نامه در [[منابع حدیثى]] پیدا شود بسیار ارزشمند خواهد بود و از جمله دلائل هجرت امامزادگان به علاوه موارد یاد شده مى‌توان به دعوت امام رضا علیه السلام از آن‌ها اشاره نمود.
  
* 2- استقبال و احترام ايرانيان به فرزندان و فرزندزادگان [[ائمه اطهار]] عليهم‌السلام.
+
به هر حال، حضرت احمد بن موسى علیه السلام در اوایل قرن سوم به قصد دیدار برادر بزرگوارش حضرت امام رضا علیه السلام رهسپار ایران شد و در این مسافرت بالغ بر ۱۲۰۰ نفر از امامزادگان و ذرارى [[ائمه اطهار|ائمه]] علیهم‌السلام ایشان را همراهى مى‌کردند.
  
* 3- دوربودن منطقه ايران از دست خلفاى عباسى.
+
بنا به احتمال قوى، یکى از همراهان آن حضرت بى‌بى فاطمه اخرى علیهاالسلام، همین خواهر امام مى‌باشد. پس از به شهادت رسیدن حضرت احمد بن موسى علیه السلام بدست استاندار شیراز «قتلغ خان» هر یک از اصحاب حضرت شاهچراغ و امامزادگان به مناطقى فرار نموده‌اند که در این میان مى‌توان، ورود حضرت «خواهر امام» و جمع دیگرى از امامزادگان را به منطقه دیلم و رشت نام برد؛ آن هم به جهت دورى این منطقه از دست خلفاى عباسى و وجود مخفیگاه‌هاى مناسب در جنگل‌هاى انبوه و بودن دولت‌هاى اسلامى مستقل در این مناطق.
  
* 4- تشکيل حکومت‌هاى اسلامى مستقل در بعضى از مناطق ايران.
+
و از آن‌جائى که اکثر مورخین هجرت و شهادت حضرت شاهچراغ؛ احمد بن موسى علیه السلام را در سنه ۲۰۳ هـ.ق نوشته‌اند؛ لذا ورود حضرت خواهر امام به منطقه دیلم را مى‌توان در این سال دانست که در این هنگام آن حضرت سنى بالغ بر ۲۴ سال داشته است، اگر احتمال دهیم که حضرت فاطمه اخرى خواهر امام علیهاالسلام بعد از متوارى شدن و توطن در منطقه گیلان و رشت، چند سالى هم در قید حیات بوده است مقرون به صحه مى‌باشد. والله العالم.
  
* 5- ديدار از [[امام رضا]] عليه السلام.
+
==کرامات فاطمه اخرى علیهاالسلام==
  
* 6- زندگى در سايه امام رضا عليه السلام همراه با امنيت و آرامش.
+
نگارنده از دهها کرامت حضرت فاطمه اخرى علیهاالسلام که به منصه ظهور رسیده است، فقط دو کرامت را از جناب آقاى حاج محمود معالى، مسئول هیات امناء حرم مطهر «خواهر امام» در این صفحات به ثبت رسانده است.
  
گرچه براى هر کدام از اين موارد ششگانه، دلائلى در دست نگارنده است؛ اما براى اثبات اين که چرا حضرت فاطمه اخرى عليهاالسلام مشهور به خواهر امام به اين منطقه؛ يعنى ديلم و رشت هجرت نموده است بايد گفت: از قديم الايام شنيده مى‌شد که در مراثى [[حضرت معصومه]] عليهاالسلام از نامه امام رضا عليه السلام سخن به ميان مى‌آمد، ولى مدرکى آن يافت نشده بود تا اين که مولف «کريمه اهل بيت عليهم‌السلام» مى‌نويسد: در يکى از روزها يکى از خطباى ارجمند قم به نام «ابوايمن» بر فراز منبر به اين مطلب اشاره کرد.
+
الف: مسئول محترم هیات امناء آستانه مبارکه «خواهر امام» رشت، در مورد خانم هیجده ساله‌اى که مورد عنایت حضرت فاطمه اخرى واقع گردیده بود به نگارنده چنین مى‌فرماید: این خانم که دچار تشنج اعصاب شده بود، هر چه به دکتر مراجعه مى‌کرد موثر واقع نمى‌شد، زندگى بر همه خانواده وى مشگل گردیده بود. پس از یاس کامل از پزشکان به قصد [[زیارت]] خواهر امام رشت، وارد آستانه مبارکه آن بى‌بى مى‌شود و درخواست مى‌کند که خود تنها در حرم مشغول راز و نیاز باشد، اما به جهتى با تقاضاى این خانم موافقت نشد و وى در پشت درهاى بسته مشغول [[نماز]] و [[دعا]] مى‌شود، پس از ساعت‌ها که حالت روحانى به وى دست داد، متوجه مى‌شود که تشنج اعصاب وى دگرگون گشته و از حالت سابق خود بهبود یافته و مشمول عنایت و کرامت این بى‌بى واقع شده است. لذا مراتب را به مسئولین امر اطلاع داد و با حالت خوشحالى و خاطره خوش، آستانه مبارکه خواهر امام را ترک گفت.
  
پس از منبر، از مدرک آن جويا شدم، فرمودند: که مطلب در کتاب «من لايحضره الخطيب» است. پس از مراجعه به کتاب فوق ديدم که او نيز بدون ذکر سند نقل کرده است.  
+
ب: همچنین آقاى معالى، مسئول هیات امناء آستانه مبارکه حضرت فاطمه اخرى علیهاالسلام اظهار داشت: زنى از شهرستان لاهیجان، مبتلا به فلج پا بود که باعث رنج و زحمت خود و شوهرش که کارمند شرکت آب و برق است مى‌شده است. این خانم محترمه به امید شفا و بهبودى به محضر دختر موسى بن جعفر علیه السلام وارد شد و با حالت تضرع و خشوع و قرائت [[قرآن]]‌ و [[نماز]] شفاى خود را از این بى‌بى درخواست نمود. ساعتى از این حال گذشت؛ نتیجه‌اى نمى‌بیند. تصمیم مى‌گیرد مایوسانه به شهر خود (لاهیجان) برگردد؛ اما متوجه مى‌شود که پایش از حالت فلجى به حالت عادى و طبیعى برگشته و مشمول شفا و عنایت حضرت فاطمه اخرى قرار گرفته است.
 +
==منبع==
 +
کتاب «فاطمه اخرى علیهاالسلام»، با اندکی تصرف.
  
مطابق نقل کتاب ياد شده، حضرت [[امام رضا]] عليه السلام نامه‌اى خطاب به [[حضرت معصومه]] عليهاالسلام مرقوم فرمود و آن را توسط يکى از غلامانش به [[مدينه]] منوره ارسال کرده است.
+
[[رده:خاندان اهل البیت علیهم السلام]]
 
 
امام هشتم به غلام دستور داد تا در هيچ منزلى توقف نکند و در اندک زمان ممکن آن را به [[مدينه]] منوره برساند. آن‌گاه نشانى خانه حضرت موسى بن جعفر عليه السلام را بوى داد تا از کسى نشانى نپرسد. غلام خود را به مدينه رسانيد و نامه را به خدمت حضرت فاطمه کبرى ملقب به معصومه عليهاالسلام تسليم نمود. حضرت معصومه عليهاالسلام به مجرد رسيدن نامه امام هشتم، خود را آماده سفر نمود.
 
 
 
برخى از مورخين معاصر در کتاب‌هايشان، ارسال چنين نامه‌اى را از سوى امام رضا عليه السلام به احمد بن موسى عليه السلام معروف به شاهچراغ قيد نموده‌اند، که اگر اين دو نامه در [[منابع حديثى]] پيدا شود بسيار ارزشمند خواهد بود و از جمله دلائل هجرت امامزادگان به علاوه موارد ياد شده مى‌توان به دعوت امام رضا عليه السلام از آن‌ها اشاره نمود.
 
 
 
به هر حال، حضرت احمد بن موسى عليه السلام در اوايل قرن سوم به قصد ديدار برادر بزرگوارش حضرت امام رضا عليه السلام رهسپار ايران شد و در اين مسافرت بالغ بر 1200 نفر از امامزادگان و ذرارى ائمه عليهم‌السلام ايشان را همراهى مى‌کردند.
 
 
 
بنا به احتمال قوى، يکى از همراهان آن حضرت بى‌بى فاطمه اخرى عليهاالسلام، همين خواهر امام مى‌باشد. پس از به شهادت رسيدن حضرت احمد بن موسى عليه السلام بدست استاندار شيراز «قتلغ خان» هر يک از اصحاب حضرت شاهچراغ و امامزادگان به مناطقى فرار نموده‌اند که در اين ميان مى‌توان، ورود حضرت خواهر امام و جمع ديگرى از امامزادگان را به منطقه ديلم و رشت نام برد؛ آن هم به جهت دورى اين منطقه از دست خلفاى عباسى و وجود مخفيگاه‌هاى مناسب در جنگل‌هاى انبوه و بودن دولت‌هاى اسلامى مستقل در اين مناطق.
 
 
 
و از آن‌جائى که اکثر مورخين هجرت و شهادت حضرت شاهچراغ؛ احمد بن موسى عليه السلام را در سنه 203 هـ.ق نوشته‌اند؛ لذا ورود حضرت خواهر امام به منطقه ديلم را مى‌توان در اين سال دانست که در اين هنگام آن حضرت سنى بالغ بر 24 سال داشته است، اگر احتمال دهيم که حضرت فاطمه اخرى خواهر امام عليهاالسلام بعد از متوارى شدن و توطن در منطقه گيلان و رشت، چند سالى هم در قيد حيات بوده است مقرون به صحه مى‌باشد. والله العالم.
 
 
 
'''ذکر دو کرامت از ناحيه مقدسه فاطمه اخرى عليهاالسلام'''
 
 
 
امور خارق‌العاده‌اى که در حرم مطهر اولياى خدا و امامزادگان واقع مى‌شود «کرامت» يا «معجزه» ناميده مى‌شود. معجزه از ماده «اعجاز» است، و اعجاز در لغت به معناى عاجزکردن و ناتوان ساختن و در اصطلاح به معناى انجام دادن کارى است که هرگز احدى به اتکاى نيروى بشرى نتواند نظير آن را انجام دهد.
 
 
 
از اين رو، هزاران مشتاق و علاقه‌مند به خاندان عصمت و طهارت عليهم‌السلام با دلى مملو از محبت، عشق و معنويت وافر حاجات مشروعه خود را به محضر مبارکه حضرت فاطمه اخرى عليهاالسلام برده و مطلوب خود را از ناحيه مقدسه آن حضرت دريافت داشته‌اند و ارادتشان نسبت به اين خاندان جود و کرم مضاعف شده و ذکر و نقل معجزات و کرامات اين اولياى خدا و امامزادگان عالى‌مقام نقل مجالس و محافل دينى، مذهبى و اخلاقى شده است.
 
 
 
البته جمع‌آورى کرامت‌ها مشکلات فراوانى دارد، از جمله اين که غالب افرادى که مورد عنايت قرار مى‌گيرند گروهى براى اين که معنويت آنان محفوظ بماند و دسته‌اى براى اين که افراد مختلف به آن‌ها مراجعه نکنند، و عده‌اى براى اين که مورد تحقير و تکذيب افراد ضعيف الايمان قرار نگيرند هرگز مايل نيستند ديگران از سرگذشت آنان آگاه گردند. از اين رو نگارنده از دهها کرامت حضرت فاطمه اخرى عليهاالسلام که به منصه ظهور رسيده است، فقط دو کرامت را از جناب آقاى حاج محمود معالى، مسئول هيات امناء حرم مطهر خواهر امام در اين صفحات به ثبت رسانده است.
 
 
 
و اينک متن دو کرامتى که مسئول هيات امناء حرم مطهر فاطمه اخرى عليهاالسلام خواهر امام رشت به نگارنده فرموده‌اند از اين قرار است:
 
 
 
کرامت 1: مسئول محترم هيات امناء آستانه مبارکه خواهر امام رشت، جناب مستطاب آقاى حاج محمود معالى در مورد خواهر هيجده ساله‌اى که مورد عنايت حضرت فاطمه اخرى، بنت امام موسى کاظم عليه السلام واقع گرديده بود به نگارنده چنين مى‌فرمايد: اين خواهر سعادتمند که دچار تشنج اعصاب شده بود، هر چه به دکتر مراجعه مى‌کرد موثر واقع نمى‌شد، زندگى بر همه خانواده وى مشگل گرديده بود. پس از ياس کامل از پزشکان به قصد [[زيارت]] خواهر امام رشت، حضرت فاطمه اخرى عليهاالسلام خواهر [[امام رضا]] عليه السلام وارد آستانه مبارکه آن بى‌بى مى‌شود.
 
 
 
طبق نقل حاج آقاى معالى، خواهر مزبور ساعت 2:30 بعد از ظهر وارد حرم خواهر امام شد و درخواست مى‌کند که خود تنها در حرم مشغول راز و نياز باشد، اما به جهتى با تقاضاى اين خواهر موافقت نشد و وى در پشت درهاى بسته مشغول [[نماز]] و [[دعا]] مى‌شود، پس از ساعت‌ها که حالت روحانى به وى دست داد، متوجه مى‌شود که تشنج اعصاب وى دگرگون گشته و از حالت سابق خود بهبود يافته و مشمول عنايت و کرامت اين بى‌بى واقع شده است. لذا مراتب را به مسئولين امر اطلاع داد و با حالت خوشحالى و خاطره خوش، آستانه مبارکه خواهر امام را ترک گفت.
 
 
 
کرامت 2: باز هم حاج آقاى معالى، مسئول هيات امناء آستانه مبارکه حضرت فاطمه اخرى عليهاالسلام اظهار داشت: زنى از شهرستان لاهيجان، منطقه «شيخانه بر» مبتلا به فلج پا بود که باعث رنج و زحمت خود و شوهرش که کارمند شرکت آب و برق است مى‌شده است. اين خانم محترمه به اميد شفا و بهبودى به محضر دختر موسى بن جعفر عليه السلام حضرت فاطمه طاهره مشهور به خواهر امام عليهاالسلام وارد شد و با حالت تضرع و خشوع و قرائت [[قرآن]]‌ و [[نماز]] شفاى خود را از اين بى‌بى درخواست نمود. ساعتى از اين حال گذشت؛ نتيجه‌اى نمى‌بيند. تصميم مى‌گيرد مايوسانه به شهر خود (لاهيجان)برگردد؛ اما متوجه مى‌شود که پايش از حالت فلجى به حالت عادى و طبيعى برگشته و مشمول شفا و عنايت حضرت فاطمه اخرى، دختر موسى بن جعفر عليه السلام قرار گرفته است؛ لذا مجددا به دعا و راز و نياز مشغول شد و خداوند را از اين کرامت فاطمه اخرى عليهاالسلام سپاسگزار و با کرامت وارد شهر خود لاهيجان شده است.
 

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۴۹

حضرت فاطمه اخرى علیهاالسلام مشهور به «خواهر امام» در منطقه‌اى به همین نام، در شهر رشت مدفون است. این حرم باشکوه که یکى از ستارگان آسمان سیادت و گلى از بوستان نبوت و ولایت، امامزاده جلیل القدر، حضرت علیا مخدره «فاطمه» فرزند بلافصل امام همام، حضرت امام کاظم علیه السلام در آن آرمیده است، همه روزه پذیراى زائران فراوانى از راه‌هاى دور و نزدیک مى‌باشد.

نام و لقب حضرت فاطمه اخرى

با یک نگاه گذرا به اسامى اولاد ائمه اطهار علیهم‌السلام ملاحظه مى‌کنیم که همه امامان یک یا چند دخترشان را «فاطمه» نام نهادند. حضرت امام على علیه السلام که نام مادرش و همسرش فاطمه بود، یکى از دخترانش را نیز فاطمه نامیده است. برخى از امامان بیش از یک دختر را «فاطمه» نام نهاده‌اند، که از آن جمله است حضرت امام موسى بن جعفر علیه السلام که حداقل نام دو تن از دخترانشان «فاطمه» است.

سبط بن جوزى - دانشمند معروف اهل سنت در قرن هفتم - به هنگام شمارش اولاد حضرت امام موسى کاظم علیه السلام از چهار دختر آن حضرت به نام فاطمه به شرح ذیل یاد کرده است: ۱- فاطمه کبرى؛ ۲- فاطمه وسطى؛ ۳- فاطمه صغرى؛ ۴- فاطمه اخرى.

همان طورى که اشاره شد «خواهر امام»، فرزند بلافصل حضرت امام موسى کاظم علیه السلام و نام وى «فاطمه» ملقب به «طاهره» و مشهور به «خواهر امام رضا علیه السلام» مى‌باشد.

شهرت فاطمه اخرى به خواهر امام

بقاع غالب امامزادگان ایران، سواى شخص مدفون در آن‌ها به نام‌هایى شهرت دارند که این اسامى یا از بقعه و یا از شخص مدفون در آن گرفته مى‌شود. براى مثال بقعه حضرت احمد بن موسى علیه السلام در شیراز که فرزند بلافصل حضرت موسى کاظم علیه السلام مى‌باشد، به بقعه شاهچراغ منسوب و شهرت دارد و این نامگذارى برگرفته از داستانى است که نگارنده در جلد اول «دائره‌المعارف مفصل بقاع متبرکه» به آن اشاره نموده است.

بقعه «خواهر امام» رشت نیز با وجود این که شخصیت مدفون در آن فرزند بلافصل امام موسى کاظم علیه السلام، فاطمه اخرى علیهاالسلام است؛ اما به «خواهر امام» شهرت دارد و این ناشى از دو احتمال است: اول این که به جهت سهولت در سخن و گفتار، شخصیت مدفون در بقاع را به اسامى شهرت مى‌دادند؛ لذا از آن‌جایى که فاطمه اخرى علیهاالسلام خواهر امام رضا علیه السلام بود، بقعه وى را به بقعه خواهر امام شهرت داده‌اند.

دوم: این که شاید تاریخ بناء بقعه و یا تعمیر آن بر نام شخص مدفون در بقعه کم‌کم شهرت یافته باشد. از آن جائی که تاریخ تعمیر بقعه خواهر امام رشت به سال ۸۹۴ هـ.ق مى‌باشد و این اعداد طبق حروف ابجد، (خواهر امام) محسوب مى‌آید لذا رفته رفته تاریخ بقعه بر نام شخصیت مدفون آن غلبه پیدا کرده و به آن مشهور شده است. پس با احتمال فوق، این انگیزه تقویت مى‌شود که شهرت بقاع متبرکه به اسامى مزبور و بقعه حضرت فاطمه اخرى علیهاالسلام در رشت به خواهر امام، موجب اقبال عمومى به بقاع مذکور گردیده است.

دلائل هجرت فاطمه اخرى به رشت

عمده دلائل هجرت این اختران فروزان به ایران عبارتند از:

  • ۲- استقبال و احترام ایرانیان به فرزندان و فرزندزادگان ائمه اطهار علیهم‌السلام.
  • ۳- دوربودن منطقه ایران از دست خلفاى عباسى.
  • ۴- تشکیل حکومت‌هاى اسلامى مستقل در بعضى از مناطق ایران.
  • ۶- زندگى در سایه امام رضا علیه السلام همراه با امنیت و آرامش.

گرچه براى هر کدام از این موارد ششگانه، دلائلى در دست نگارنده است؛ اما براى اثبات این که چرا حضرت فاطمه اخرى علیهاالسلام مشهور به خواهر امام به این منطقه؛ یعنى دیلم و رشت هجرت نموده است باید گفت: از قدیم الایام شنیده مى‌شد که در مراثى حضرت معصومه علیهاالسلام از نامه امام رضا علیه السلام سخن به میان مى‌آمد، ولى مدرک آن یافت نشده بود تا این که مولف «کریمه اهل بیت علیهم‌السلام» مى‌نویسد: در یکى از روزها یکى از خطباى ارجمند قم به نام «ابوایمن» بر فراز منبر به این مطلب اشاره کرد. پس از منبر، از مدرک آن جویا شدم، فرمودند: که مطلب در کتاب «من لایحضره الخطیب» است. پس از مراجعه به کتاب فوق دیدم که او نیز بدون ذکر سند نقل کرده است.

مطابق نقل کتاب یاد شده، حضرت امام رضا علیه السلام نامه‌اى خطاب به حضرت معصومه علیهاالسلام مرقوم فرمود و آن را توسط یکى از غلامانش به مدینه منوره ارسال کرده است.

امام هشتم به غلام دستور داد تا در هیچ منزلى توقف نکند و در اندک زمان ممکن آن را به مدینه منوره برساند. آن‌گاه نشانى خانه حضرت موسى بن جعفر علیه السلام را بوى داد تا از کسى نشانى نپرسد. غلام خود را به مدینه رسانید و نامه را به خدمت حضرت فاطمه کبرى ملقب به معصومه علیهاالسلام تسلیم نمود. حضرت معصومه علیهاالسلام به مجرد رسیدن نامه امام هشتم، خود را آماده سفر نمود.

برخى از مورخین معاصر در کتاب‌هایشان، ارسال چنین نامه‌اى را از سوى امام رضا علیه السلام به احمد بن موسى علیه السلام معروف به شاهچراغ قید نموده‌اند، که اگر این دو نامه در منابع حدیثى پیدا شود بسیار ارزشمند خواهد بود و از جمله دلائل هجرت امامزادگان به علاوه موارد یاد شده مى‌توان به دعوت امام رضا علیه السلام از آن‌ها اشاره نمود.

به هر حال، حضرت احمد بن موسى علیه السلام در اوایل قرن سوم به قصد دیدار برادر بزرگوارش حضرت امام رضا علیه السلام رهسپار ایران شد و در این مسافرت بالغ بر ۱۲۰۰ نفر از امامزادگان و ذرارى ائمه علیهم‌السلام ایشان را همراهى مى‌کردند.

بنا به احتمال قوى، یکى از همراهان آن حضرت بى‌بى فاطمه اخرى علیهاالسلام، همین خواهر امام مى‌باشد. پس از به شهادت رسیدن حضرت احمد بن موسى علیه السلام بدست استاندار شیراز «قتلغ خان» هر یک از اصحاب حضرت شاهچراغ و امامزادگان به مناطقى فرار نموده‌اند که در این میان مى‌توان، ورود حضرت «خواهر امام» و جمع دیگرى از امامزادگان را به منطقه دیلم و رشت نام برد؛ آن هم به جهت دورى این منطقه از دست خلفاى عباسى و وجود مخفیگاه‌هاى مناسب در جنگل‌هاى انبوه و بودن دولت‌هاى اسلامى مستقل در این مناطق.

و از آن‌جائى که اکثر مورخین هجرت و شهادت حضرت شاهچراغ؛ احمد بن موسى علیه السلام را در سنه ۲۰۳ هـ.ق نوشته‌اند؛ لذا ورود حضرت خواهر امام به منطقه دیلم را مى‌توان در این سال دانست که در این هنگام آن حضرت سنى بالغ بر ۲۴ سال داشته است، اگر احتمال دهیم که حضرت فاطمه اخرى خواهر امام علیهاالسلام بعد از متوارى شدن و توطن در منطقه گیلان و رشت، چند سالى هم در قید حیات بوده است مقرون به صحه مى‌باشد. والله العالم.

کرامات فاطمه اخرى علیهاالسلام

نگارنده از دهها کرامت حضرت فاطمه اخرى علیهاالسلام که به منصه ظهور رسیده است، فقط دو کرامت را از جناب آقاى حاج محمود معالى، مسئول هیات امناء حرم مطهر «خواهر امام» در این صفحات به ثبت رسانده است.

الف: مسئول محترم هیات امناء آستانه مبارکه «خواهر امام» رشت، در مورد خانم هیجده ساله‌اى که مورد عنایت حضرت فاطمه اخرى واقع گردیده بود به نگارنده چنین مى‌فرماید: این خانم که دچار تشنج اعصاب شده بود، هر چه به دکتر مراجعه مى‌کرد موثر واقع نمى‌شد، زندگى بر همه خانواده وى مشگل گردیده بود. پس از یاس کامل از پزشکان به قصد زیارت خواهر امام رشت، وارد آستانه مبارکه آن بى‌بى مى‌شود و درخواست مى‌کند که خود تنها در حرم مشغول راز و نیاز باشد، اما به جهتى با تقاضاى این خانم موافقت نشد و وى در پشت درهاى بسته مشغول نماز و دعا مى‌شود، پس از ساعت‌ها که حالت روحانى به وى دست داد، متوجه مى‌شود که تشنج اعصاب وى دگرگون گشته و از حالت سابق خود بهبود یافته و مشمول عنایت و کرامت این بى‌بى واقع شده است. لذا مراتب را به مسئولین امر اطلاع داد و با حالت خوشحالى و خاطره خوش، آستانه مبارکه خواهر امام را ترک گفت.

ب: همچنین آقاى معالى، مسئول هیات امناء آستانه مبارکه حضرت فاطمه اخرى علیهاالسلام اظهار داشت: زنى از شهرستان لاهیجان، مبتلا به فلج پا بود که باعث رنج و زحمت خود و شوهرش که کارمند شرکت آب و برق است مى‌شده است. این خانم محترمه به امید شفا و بهبودى به محضر دختر موسى بن جعفر علیه السلام وارد شد و با حالت تضرع و خشوع و قرائت قرآن‌ و نماز شفاى خود را از این بى‌بى درخواست نمود. ساعتى از این حال گذشت؛ نتیجه‌اى نمى‌بیند. تصمیم مى‌گیرد مایوسانه به شهر خود (لاهیجان) برگردد؛ اما متوجه مى‌شود که پایش از حالت فلجى به حالت عادى و طبیعى برگشته و مشمول شفا و عنایت حضرت فاطمه اخرى قرار گرفته است.

منبع

کتاب «فاطمه اخرى علیهاالسلام»، با اندکی تصرف.