علوم حدیث: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(تعریف علم الحدیث و بخش‌های آن)
سطر ۱: سطر ۱:
 +
بخاطر اهمیت بسیار زیاد حدیث در نزد مسلمانان علوم مختلفی به وجود آمد که به بررسی سندی و محتوایی حدیث می پردازند مجموعه این علوم را علم الحدیث می نامند.
 +
 
==تعریف علم الحدیث و بخش‌های آن==
 
==تعریف علم الحدیث و بخش‌های آن==
  
علم الحدیث علمی است که با آن، اقوال و تقریرها و افعال پیغمبر و امام شناخته می‌شود. از تعریف مزبور موضوع آن، که اقوال و احوال و افعال<ref> و به تعبیر دیگر تقریر و امضاء معصوم.</ref> معصوم است دانسته شد<ref> به نقل کشف الظنون قائمه 635، ج 1 از فواید خاقانیه، با تصرف نویسنده.</ref> معمولا علم الحدیث را به دو بخش تقسیم نموده‌اند:
+
علم الحدیث علمی است که با آن، اقوال و افعال و تقریرهای  پیغمبر(ص) و ائمه(ع) شناخته می‌شود. علوم مختلف مرتبط با حدیث را  به گونه های مختلف و با نامگذاری های مختلفی دسته بندی نموده اند به طوری که نوعی آشفتگی در این تقسیم بندی ها به چشم می آید. با چشم پوشی از این دسته بندی ها می توان علوم حدیث را شامل این علوم دانست:
 +
 
 +
* '''درایه الحدیث'''
 +
 
 +
که در آن از کیفیت اتصال [[حدیث]] به معصوم از لحاظ تواتر و وحدت نقل. اتصال و انقطاع آن و مراتب نقل از نظر صحت و ضعف و اصطلاحات مربوط به این خصوصیات) گفتگو می‌شود. این علم را [[اصول حدیث]] یا [[مصطلح الحدیث]] نیز نامیده اند. برخی به این شیوه نامگذای اعتراض کرده و اند زیرا درایه الحدیث از نظر لغوی به معنای فهم حدیث است که بیشتر با علم فقه الحدیث متناسب است بلکه باید این علم را [[روایه الحدیث]] نامید. اما به هر حال منابعی تا کنون در این علم نگاشته شده است با عنوان درایه الحدیث یاد شده است.
 +
 
 +
* '''علم رجال'''
 +
 
 +
از احوال راویان حدیث از لحاظ [[عدالت]] و [[وثاقت]] و عدم آن بحث می شود
  
* اول: '''علم روایت‌الحدیث''' که در آن از کیفیت اتصال [[حدیث]] به معصوم از لحاظ احوال روات و کیفیت سند و غیره گفتگو می‌شود و اصطلاحا علم اصول الحدیث نامیده شده.<ref> اخیرا نزد عده‌ای به غلط به (درایة الحدیث) نیز موسوم گشته در صورتی که درایت به معنی فهم معانی است و شناسائی اصطلاحات متناسب با نام (مصطلح الحدیث) است. ظاهرا اول کسی که مصطلح الحدیث را درایة الحدیث نامید، ابن اکفانی باشد. (تحفة الاحوذی، ص 2)</ref>
 
  
* دوم: '''علم درایت‌الحدیث''' که از معانی و مفاهیم الفاظ وارد در [[احادیث]] بحث می‌نماید.<ref> هو علم ینقل اقوال النبی و افعاله بالسماع و ضبطها و تحریرها. درایة الحدیث علمی است که اقوال و افعال پیغمبر را به واسطه وسائطی که به آن حضرت برسد نقل کند.(تحفة الاحوذی)</ref> امام علیه‌السلام فرمود: «حدیث تدری خیر من الف تروی؛ دانستن یک حدیث بهتر از نقل هزار حدیث است».
+
*'''فقه الحدیث'''
  
بخش اول نیز به دو دسته منقسم می‌گردد؛ زیرا گاهی از احوال رجال سند از لحاظ [[عدالت]] و وثاقت و عدم آن بحث می شود که به '''علم رجال''' مسمی است و هنگامی از کیفیت نقل حدیث به توسط راویان (از لحاظ تواتر و وحدت نقل. اتصال و انقطاع آن و مراتب نقل از نظر صحت و ضعف و اصطلاحات مربوط به این خصوصیات) گفتگو می‌شود که از آن به '''مصطح الحدیث''' تعبیر شده است.
+
که از معانی و مفاهیم الفاظ وارد در [[احادیث]] بحث می‌نماید.
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==

نسخهٔ ‏۱۷ نوامبر ۲۰۱۵، ساعت ۰۵:۲۸

بخاطر اهمیت بسیار زیاد حدیث در نزد مسلمانان علوم مختلفی به وجود آمد که به بررسی سندی و محتوایی حدیث می پردازند مجموعه این علوم را علم الحدیث می نامند.

تعریف علم الحدیث و بخش‌های آن

علم الحدیث علمی است که با آن، اقوال و افعال و تقریرهای پیغمبر(ص) و ائمه(ع) شناخته می‌شود. علوم مختلف مرتبط با حدیث را به گونه های مختلف و با نامگذاری های مختلفی دسته بندی نموده اند به طوری که نوعی آشفتگی در این تقسیم بندی ها به چشم می آید. با چشم پوشی از این دسته بندی ها می توان علوم حدیث را شامل این علوم دانست:

  • درایه الحدیث

که در آن از کیفیت اتصال حدیث به معصوم از لحاظ تواتر و وحدت نقل. اتصال و انقطاع آن و مراتب نقل از نظر صحت و ضعف و اصطلاحات مربوط به این خصوصیات) گفتگو می‌شود. این علم را اصول حدیث یا مصطلح الحدیث نیز نامیده اند. برخی به این شیوه نامگذای اعتراض کرده و اند زیرا درایه الحدیث از نظر لغوی به معنای فهم حدیث است که بیشتر با علم فقه الحدیث متناسب است بلکه باید این علم را روایه الحدیث نامید. اما به هر حال منابعی تا کنون در این علم نگاشته شده است با عنوان درایه الحدیث یاد شده است.

  • علم رجال

از احوال راویان حدیث از لحاظ عدالت و وثاقت و عدم آن بحث می شود


  • فقه الحدیث

که از معانی و مفاهیم الفاظ وارد در احادیث بحث می‌نماید.

پانویس


منابع

علم الحدیث، کاظم مدیرشانچی.