شرطة الخمیس: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سطر ۱: سطر ۱:
{{الگو:نیازمند ویرایش فنی}}
+
==معنای لغوی شرطة==
  
== معنای لغوی شرطة ==
 
 
 
شرطة در لغت به معنى گروه، گروهان، شرط و پيمان آمده است.
 
شرطة در لغت به معنى گروه، گروهان، شرط و پيمان آمده است.
  
== معنای اصطلاحی شرطة ==
+
==معنای اصطلاحی شرطة==
  
در اصطلاح به اولين گروه از لشگر گفته مى‌شود كه در جنگ حاضر شده و آماده مرگ باشند.
+
در اصطلاح به اولين گروه از لشگر گفته مى‌شود كه در جنگ حاضر شده و آماده مرگ باشند.  
 
ابن اثير مى‌گويد: در حديث ابن مسعود آمده است كه با شُرطة شرط مى‌شود كه از جنگ باز نگردد، مگر اينكه پيروز باشد.
 
  
== معنای لغوی خمیس ==
+
ابن اثير مى‌گويد: در حديث ابن مسعود آمده است كه با شُرطة شرط مى‌شود كه از جنگ بازنگردد، مگر اينكه پيروز باشد.
  
«خمیس » به معنای «لشکر» است . چون در قدیم لشکرها را به پنج بخش تقسیم می کردند (مقدمه، ساقه، میمنه، میسره و قلب) گاه به خود لشکر نیز «خمیس » گفته می شد .
+
==معنای لغوی خمیس==
  
== شرطة الخمیس در زمان امام علی(ع) ==
+
«خمیس» به معنای «لشکر» است. چون در قدیم لشکرها را به پنج بخش تقسیم می کردند: (مقدمه، ساقه، میمنه، میسره و قلب) گاه به خود لشکر نیز «خمیس» گفته می شد.
  
«شرطة الخمیس » چند هزار نفر از افراد تحت فرمان حضرت علی (ع) بودند که با حضرت عهد بستند تا پای مرگ در رکابش باشند .
+
==شرطة الخمیس در زمان امام علی علیه السلام==
  
درباره تعداد «شرطة الخمیس » که در حقیقت فداییان حضرت بودند، آمارهای مختلفی ارائه شده است. برخی تعداد آنان را پنج هزار نفر و برخی از کتاب های تاریخی چهل هزار تن دانسته اند .<ref> بحارالانوار، ج 42، ص 152 . </ref>
+
«شرطة الخمیس» چند هزار نفر از افراد تحت فرمان حضرت علی علیه السلام بودند که با حضرت عهد بستند تا پای مرگ در رکابش باشند.
 
از [[اصبع ابن نباته]] كه فرمانده شرطةالخميس حضرت على (ع) بود سؤال شد، چرا شما را شرطةالخميس مى‌گفتند او گفت:
 
«انَّا ضَمَّنا لَهُ الذِّبْحَ وَ ضَمَّنَ لَنَا الْفَتْحَ»، چون براى امير مؤمنان خون‌دادن و از جان گذشتن را به عهده گرفتيم و او براى ما فتح و پيروزى را بر عهده گرفت.
 
  
بنابراین، شرطةالخميس گروهى از رزمندگان جان بر كف بودند كه در هر محلى (اعم از شهر و خارج شهر) كه به وجود آنان نياز مى‌شد، با آمادگى كامل در همان جا حضور مى‌يافتند و اراده استوارشان بر اين بود كه از نبرد باز نگردند، مگراينكه پيروز شده باشند.  
+
درباره تعداد «شرطة الخمیس» که در حقیقت فداییان حضرت بودند، آمارهای مختلفی ارائه شده است. برخی تعداد آنان را پنج هزار نفر و برخی از کتابهای تاریخی چهل هزار تن دانسته اند.<ref>بحارالانوار، ج42، ص152.</ref>
  
در مقام و منزلت شرطة الخميس همين بس كه حضرت امير (ع) ضمن تشويق اين گروه فرمود: «قبل از شما در ميان گروهى از بنى اسرائيل اين قرارداد (قرارداد شرطة الخميس) بسته شد و كسى از آنان به شهادت نرسيد، مگر اينكه پيامبر قوم خود يا پيامبر آبادى خود و يا پيامبر نفس خويش بود و شما به منزله همانها هستيد، جز اينكه شما جزو انبيا نيستيد.»
+
از [[اصبع ابن نباته]] كه فرمانده شرطةالخميس حضرت على علیه السلام بود سؤال شد، چرا شما را شرطةالخميس مى‌گفتند او گفت: «انَّا ضَمَّنا لَهُ الذِّبْحَ وَ ضَمَّنَ لَنَا الْفَتْحَ»، چون براى اميرمؤمنان خون‌دادن و از جان گذشتن را به عهده گرفتيم و او براى ما فتح و پيروزى را بر عهده گرفت.
  
== پانویس ==
+
بنابراین، شرطةالخميس گروهى از رزمندگان جان بر كف بودند كه در هر محلى (اعم از شهر و خارج شهر) كه به وجود آنان نياز مى‌شد، با آمادگى كامل در همانجا حضور مى‌يافتند و اراده استوارشان بر اين بود كه از نبرد بازنگردند، مگر اين که پيروز شده باشند.
  
 +
در مقام و منزلت شرطة الخميس همين بس كه حضرت امير علیه السلام ضمن تشويق اين گروه فرمود: «قبل از شما در ميان گروهى از بنى اسرائيل اين قرارداد (قرارداد شرطة الخميس) بسته شد و كسى از آنان به شهادت نرسيد، مگر اين كه پيامبر قوم خود يا پيامبر آبادى خود و يا پيامبر نفس خويش بود و شما به منزله همانها هستيد، جز اين كه شما جزو انبيا نيستيد».
 +
 +
==پانویس==
 
{{پانویس}}
 
{{پانویس}}
== منابع ==
+
 
*«شرطه الخمیس » چه کسانی بودند؟، پرسمان، پیش شماره 7، اسفند 1380، ص17.
+
==منابع==
*جمعی از نویسندگان، اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی، صص 78-76.  
+
* «شرطه الخمیس» چه کسانی بودند؟، پرسمان، پیش شماره7، اسفند 1380، ص17.
 +
* جمعی از نویسندگان، اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی، صص 78-76.  
 +
 
 
[[رده:امام علی علیه السلام]]
 
[[رده:امام علی علیه السلام]]

نسخهٔ ‏۳ مهٔ ۲۰۱۴، ساعت ۰۴:۵۱

معنای لغوی شرطة

شرطة در لغت به معنى گروه، گروهان، شرط و پيمان آمده است.

معنای اصطلاحی شرطة

در اصطلاح به اولين گروه از لشگر گفته مى‌شود كه در جنگ حاضر شده و آماده مرگ باشند.

ابن اثير مى‌گويد: در حديث ابن مسعود آمده است كه با شُرطة شرط مى‌شود كه از جنگ بازنگردد، مگر اينكه پيروز باشد.

معنای لغوی خمیس

«خمیس» به معنای «لشکر» است. چون در قدیم لشکرها را به پنج بخش تقسیم می کردند: (مقدمه، ساقه، میمنه، میسره و قلب) گاه به خود لشکر نیز «خمیس» گفته می شد.

شرطة الخمیس در زمان امام علی علیه السلام

«شرطة الخمیس» چند هزار نفر از افراد تحت فرمان حضرت علی علیه السلام بودند که با حضرت عهد بستند تا پای مرگ در رکابش باشند.

درباره تعداد «شرطة الخمیس» که در حقیقت فداییان حضرت بودند، آمارهای مختلفی ارائه شده است. برخی تعداد آنان را پنج هزار نفر و برخی از کتابهای تاریخی چهل هزار تن دانسته اند.[۱]

از اصبع ابن نباته كه فرمانده شرطةالخميس حضرت على علیه السلام بود سؤال شد، چرا شما را شرطةالخميس مى‌گفتند او گفت: «انَّا ضَمَّنا لَهُ الذِّبْحَ وَ ضَمَّنَ لَنَا الْفَتْحَ»، چون براى اميرمؤمنان خون‌دادن و از جان گذشتن را به عهده گرفتيم و او براى ما فتح و پيروزى را بر عهده گرفت.

بنابراین، شرطةالخميس گروهى از رزمندگان جان بر كف بودند كه در هر محلى (اعم از شهر و خارج شهر) كه به وجود آنان نياز مى‌شد، با آمادگى كامل در همانجا حضور مى‌يافتند و اراده استوارشان بر اين بود كه از نبرد بازنگردند، مگر اين که پيروز شده باشند.

در مقام و منزلت شرطة الخميس همين بس كه حضرت امير علیه السلام ضمن تشويق اين گروه فرمود: «قبل از شما در ميان گروهى از بنى اسرائيل اين قرارداد (قرارداد شرطة الخميس) بسته شد و كسى از آنان به شهادت نرسيد، مگر اين كه پيامبر قوم خود يا پيامبر آبادى خود و يا پيامبر نفس خويش بود و شما به منزله همانها هستيد، جز اين كه شما جزو انبيا نيستيد».

پانویس

  1. بحارالانوار، ج42، ص152.


منابع

  • «شرطه الخمیس» چه کسانی بودند؟، پرسمان، پیش شماره7، اسفند 1380، ص17.
  • جمعی از نویسندگان، اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی، صص 78-76.