سید رضی مؤلف نهج البلاغه (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی « بندانگشتی|سید رضی مؤلف نهج البلاغه == معرفى اجمالى == '''سيد...» ایجاد کرد)
 
(ویرایش)
 
(۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
[[پرونده:Ketab294.jpg|بندانگشتی|سید رضی مؤلف نهج البلاغه]]
+
[[پرونده:Ketab294.jpg|240px|بندانگشتی|سید رضی مؤلف نهج البلاغه]]
  
== معرفى اجمالى ==
+
'''«سید رضى مؤلف نهج‌البلاغه»''' عنوان کتابى است به زبان فارسى در شرح زندگانى [[سید رضی|سید رضى]]، نوشته مرحوم حجت‌الاسلام على دوانى از نویسندگان معاصر.
 +
مؤلف، این کتاب را به مناسبت تشکیل کنگره هزاره [[نهج البلاغة|نهج‌البلاغه]] در [[تهران]] در سال ۱۳۵۹ شمسی به نگارش درآورده است.
  
 +
==ساختار کتاب==
 +
این کتاب مشتمل بر پیش‌گفتارى به قلم مؤلف و سیزده بخش مى‌باشد.
  
'''سيد رضى مؤلف نهج‌البلاغه''' كتابى است به زبان فارسى در شرح زندگانى سيد رضى، نوشته [[دوانی، علی|حجت‌الاسلام على دوانى]] از نويسندگان معاصر.
+
==گزارش محتوا==
  
مؤلف اين كتاب را به مناسبت تشكيل كنگره هزاره نهج‌البلاغه در تهران در سال 1359ش. به نگارش درآورده است.
+
* در بخش اول کتاب، مؤلف با اشاره به این که درباره زندگى شخصیت ارزشمند «[[سید رضی|سید رضى]]» کتاب‌هایى در روزگاران گذشته به نگارش درآمده؛ اما متاسفانه به دست ما نرسیده است، به معرفى برخى از آثارى که در این زمینه به نگارش درآمده و به دست ما رسیده، اشاره مى‌کند و از آثارى چون: الشریف الرضى؛ نوشته کاشف الغطاء، الشریف الرضى؛ به قلم دکتر حسینعلى محفوظ، عبقریة الشریف الرضى؛ تألیف دکتر زکى مبارک یاد مى‌کند. در این بخش مؤلف همچنین به نحو اختصار درباره عصرى که سید رضى در آن مى‌زیسته؛ یعنى قرن چهارم هجرى سخن مى‌گوید.
 
+
* در بخش دوم به معرفى خاندان سید رضى که از خاندان‌هاى بزرگ علمى و دینى و پارساى [[شیعه|شیعه]] بوده‌اند، پرداخته شده است. نسب سید رضى با پنج واسطه به [[امام موسی کاظم علیه السلام|موسى بن جعفر]](ع) مى‌رسد و او از طرف مادر و پدر، هر دو، علوى است. ابواحمد حسین بن موسى ملقب به طاهر اوحد ذوالمناقب، پدر سید رضى از مفاخر دودمان [[پیامبر اسلام|پیغمبر]] و شخصیتى بلندقدر و مردى شریف، نجیب و باتدبیر و مورد احترام خاص و عام بوده است. وى در سال ۴۰۰ ق. در ۹۷ سالگى درگذشته است. فاطمه، مادر سید رضى نیز بانویى علوى و دانشمند، دختر حسین بن احمد معروف به داعى صغیر، نقیب طالبیان و نواده ناصر کبیر بوده است. ناصر کبیر، جد مادرى سید رضى نیز از مفاخر دودمان پیغمبر و از قهرمانان بزرگ [[اسلام]] و تشیع بوده است. وى از سرداران پسر عمویش محمد بن زید علوى؛ معروف به [[داعی کبیر|داعى کبیر]] است که در سال ۲۵۰ق. مازندران را فتح کرد و حکومت سلسله [[علویان|علویان]] را در آن سرزمین مستقر ساخت. [[ناصر کبیر علوی|ناصر کبیر]] از دانشمندان بزرگ شیعه نیز به شمار مى‌رفت. در این بخش همچنین به معرفى [[سید مرتضی|سید مرتضى]] (علم الهدى)، برادر بزرگ سید رضى پرداخته شده است.
== ساختار كتاب ==
+
* بخش سوم به بررسى زندگى سید رضى از ولادت تا وفات اختصاص یافته است. سید رضى نامش محمد و القابش شریف رضى و ذوالحسبین است که در سال ۳۵۹ق. در [[بغداد]] به دنیا آمد و در سال ۴۰۶ق. در سن ۴۷ سالگى درگذشت.
 
+
* در بخش چهارم به معرفى اساتید سید رضى، اعم از دانشمندان [[عامه]] و خاصه، پرداخته شده است. این اساتید عبارتند از: ابوسعید سیرافى، ابوعلى فارسى، ابوالفتح ابن جنى، [[هارون بن موسی تلعکبری]]، مرزبانى، [[شیخ مفید]]، ابن نباته، على بن عیسى ربعى و ابواسحاق ابراهیم بن احمد طبرى.
 
+
* در بخش پنجم با عنوان "نگاهى به مقام علمى سید رضى" به قدرت قلمى وى، جایگاه وى در [[شعر]] و ویژگى‌هاى شعر او پرداخته شده است.
كتاب مشتمل بر پيش‌گفتارى به قلم مؤلف و سيزده بخش مى‌باشد.
+
* در بخش ششم به معرفى هم عصران مهم سید رضى مانند: [[صاحب بن عباد|صاحب ابن عباد]]، ابوالحسن عمرى از دودمان عمر بن على(ع)، ابوالعلاء معرى، ابواسحاق صابى، شاپور ابن اردشیر، ابن حجاج بغدادى و... پرداخته شده است.
 
+
* در بخش هفتم به بررسى صفات و ملکات فاضله سید رضى اشاره شده است.
== گزارش محتوا ==
+
* در بخش هشتم به سفرهاى سید رضى پرداخته شده است.
 
+
* در بخش نهم مناصب سید رضى؛ همچون: نقابت، امارت حاج و نظارت [[دیوان (تشکیلات اداری)|دیوان]] مظالم معرفى گردیده است.
 
+
* در بخش دهم به اعتراض سید رضى به خلیفه [[سنی|سنى]] مذهب معاصر خویش؛ یعنى [[قادر(خلیفه عباسی)|القادر بالله عباسى]] و روح بزرگ سید رضى اشاره شده و دیدگاه علماى [[اهل سنت]] و شیعه درباره وى نقل گردیده است. در این بخش همچنین به موضوع سید رضى و [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسى]] پرداخته شده و مؤلف از اینکه شیخ طوسى در کتاب [[فهرست شیخ طوسی (کتاب)|فهرست]] و [[رجال شیخ طوسی (کتاب)|رجال]] خویش نامى از سید رضى نبرده و اظهار شگفتى مى‌کند، حال آنکه شیخ طوسى دو سال بعد از رحلت سید رضى؛ یعنى در سال ۴۰۶ق. وارد [[بغداد]] شده و از شاگردان با واسطه سید رضى به شمار مى‌رود. در ادامه به بررسى کوتاهى درباره شخصیت شیخ طوسى پرداخته شده است.
در بخش اول كتاب، مؤلف با اشاره به اين كه درباره زندگى اين شخصيت ارزشمند كتاب‌هايى در روزگاران گذشته به نگارش درآمده؛ اما متاسفانه به دست ما نرسيده است، به معرفى برخى از آثارى كه در اين زمينه به نگارش درآمده و به دست ما رسيده، اشاره مى‌كند و از آثارى چون: الشريف الرضى؛ نوشته كاشف الغطاء، الشريف الرضى؛ به قلم دكتر حسينعلى محفوظ، عبقرية الشريف الرضى؛ تألیف دكتر زكى مبارك ياد مى‌كند.
+
* در بخش یازدهم، شاگردان سید رضى معرفى گردیده‌اند.
 
+
* در بخش دوازدهم تألیفات سید رضى و از جمله [[نهج البلاغة|نهج‌البلاغه]] معرفى گردیده و سخنان شخصیت‌هایى چون [[ابن خلکان]]، [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانى]] و [[ابن تیمیه|ابن تیمیه]] درباره انتساب این کتاب به سید رضى نقل و نقد گردیده است.
در اين بخش مؤلف همچنين به نحو اختصار درباره عصرى كه سيد رضى در آن مى‌زيسته؛ يعنى قرن چهارم هجرى سخن مى‌گويد.
+
* در بخش سیزدهم به وفات سید رضى اشاره شده و از فرزند او ابواحمد عدنان نام برده شده است.
 
 
در بخش دوم به معرفى خاندان سيد رضى كه از خاندان‌هاى بزرگ علمى و دينى و پارساى شيعه بوده‌اند، پرداخته شده است. نسب سيد رضى با پنج واسطه به موسى بن جعفر(ع) مى‌رسد و او از طرف مادر و پدر، هر دو، علوى است.
 
 
 
ابواحمد حسين بن موسى ملقب به طاهر اوحد ذوالمناقب، پدر سيد رضى از مفاخر دودمان پيغمبر و شخصيتى بلندقدر و مردى شريف، نجيب و باتدبير و مورد احترام خاص و عام بوده است. وى در سال 400ق. در 97 سالگى درگذشته است.
 
 
 
فاطمه، مادر سيد رضى بانويى علوى و دانشمند، دختر حسين بن احمد معروف به داعى صغير، نقيب طالبيان و نواده ناصر كبير بوده است.
 
 
 
ناصر كبير، جد مادرى سيد رضى نيز از مفاخر دودمان پيغمبر و از قهرمانان بزرگ اسلام و تشيع بوده است. وى از سرداران پسر عمويش محمد بن زيد علوى؛ معروف به داعى كبير است كه در سال 250ق. مازندران را فتح كرد و حكومت سلسله علويان را در آن سرزمين مستقر ساخت. ناصر كبير از دانشمندان بزرگ شيعه نيز به شمار مى‌رفت.
 
 
 
در اين بخش همچنين به معرفى [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]](علم الهدى)، برادر بزرگ سيد رضى پرداخته شده است.
 
 
 
بخش سوم به بررسى زندگى سيد رضى از ولادت تا و فات اختصاص يافته است. سيد رضى نامش محمد و القابش [[شریف الرضی، محمد بن حسین|شريف رضى]] و ذوالحسبين است و در سال 359ق. در بغداد به دنيا آمد و در سال 406ق. در سن 47 سالگى درگذشت.
 
 
 
در بخش چهارم به معرفى اساتيد سيد رضى، اعم از دانشمندان عامه و خاصه، پرداخته شده است. اين اساتيد عبارتند از:
 
 
 
ابوسعيد سيرافى، ابوعلى فارسى، ابوالفتح ابن جنى، ابوعبدالله هارون بن موسى تلّعكبرى، مرزبانى، [[شيخ مفيد]]، ابن نباته، على بن عيسى ربعى و ابواسحاق ابراهيم بن احمد طبرى.
 
 
 
در بخش پنجم با عنوان "نگاهى به مقام علمى سيد رضى" به قدرت قلمى وى، جايگاه وى در شعر و ويژگى‌هاى شعر او پرداخته شده است.
 
 
 
در بخش ششم به معرفى هم عصران مهم سيد رضى مانند: صاحب ابن عباد، ابوالحسن عمرى از دودمان عمر بن على(ع)، ابوالعلاء معرى، ابواسحاق صابى، شاپور ابن اردشير، ابن حجاج بغدادى و...پرداخته شده است.
 
 
 
در بخش هفتم به بررسى صفات و ملكات فاضله سيد رضى و در بخش هشتم به سفرهاى سيد رضى پرداخته شده است.
 
 
 
در بخش نهم مناصب سيد رضى؛ همچون: نقابت، امارت حاج و نظارت ديوان مظالم معرفى گرديده است.
 
 
 
در بخش دهم به اعتراض سيد رضى به خليفه سنى مذهب معاصر خويش؛ يعنى القادر بالله عباسى و روح بزرگ سيد رضى اشاره شده و ديدگاه علماى اهل سنت و شيعه درباره وى نقل گرديده است.
 
 
 
در اين بخش همچنين به موضوع سيد رضى و [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] پرداخته شده و مؤلف از اينكه [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] در كتاب فهرست و رجال خويش نامى از سيد رضى نبرده اظهار شگفتى مى‌كند، حال آنكه [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] دو سال بعد از رحلت سيد رضى؛ يعنى در سال 406ق. وارد بغداد شده و از شاگردان با واسطه سيد رضى به شمار مى‌رود. در ادامه به بررسى كوتاهى درباره شخصيت [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] پرداخته شده است.
 
 
 
در بخش يازدهم، شاگردان سيد رضى معرفى گرديده‌اند.
 
 
 
در بخش دوازدهم تأليفات سيد رضى و از جمله نهج‌البلاغه معرفى گرديده و سخنان شخصيت‌هايى چون [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]]، [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانى]] و [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيميه]] درباره انتساب اين كتاب به سيد رضى نقل و نقد گرديده است.
 
 
 
در بخش سيزدهم به وفات سيد رضى اشاره شده و از فرزند او ابواحمد عدنان نام برده شده است.
 
 
 
== وضعيت كتاب ==
 
 
 
 
 
كتاب حاضر مشتمل بر پاورقى‌هايى به قلم مؤلف و فهرست مطالب در ابتدا و نيز فهرست منابع و مآخذ در انتهاى آن مى‌باشد.
 
 
 
== منابع مقاله==
 
 
 
 
 
#پيشگفتار مؤلف
 
#متن كتاب
 
  
 +
==منبع==
 +
ویکی نور
  
== منبع ==
+
{{نهج البلاغه}}
ویکی نور
+
[[رده:کتابهای با موضوع نهج البلاغه]]
 +
[[رده:کتابهای شخصیت شناسی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۹ ژانویهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۵۳

سید رضی مؤلف نهج البلاغه

«سید رضى مؤلف نهج‌البلاغه» عنوان کتابى است به زبان فارسى در شرح زندگانى سید رضى، نوشته مرحوم حجت‌الاسلام على دوانى از نویسندگان معاصر. مؤلف، این کتاب را به مناسبت تشکیل کنگره هزاره نهج‌البلاغه در تهران در سال ۱۳۵۹ شمسی به نگارش درآورده است.

ساختار کتاب

این کتاب مشتمل بر پیش‌گفتارى به قلم مؤلف و سیزده بخش مى‌باشد.

گزارش محتوا

  • در بخش اول کتاب، مؤلف با اشاره به این که درباره زندگى شخصیت ارزشمند «سید رضى» کتاب‌هایى در روزگاران گذشته به نگارش درآمده؛ اما متاسفانه به دست ما نرسیده است، به معرفى برخى از آثارى که در این زمینه به نگارش درآمده و به دست ما رسیده، اشاره مى‌کند و از آثارى چون: الشریف الرضى؛ نوشته کاشف الغطاء، الشریف الرضى؛ به قلم دکتر حسینعلى محفوظ، عبقریة الشریف الرضى؛ تألیف دکتر زکى مبارک یاد مى‌کند. در این بخش مؤلف همچنین به نحو اختصار درباره عصرى که سید رضى در آن مى‌زیسته؛ یعنى قرن چهارم هجرى سخن مى‌گوید.
  • در بخش دوم به معرفى خاندان سید رضى که از خاندان‌هاى بزرگ علمى و دینى و پارساى شیعه بوده‌اند، پرداخته شده است. نسب سید رضى با پنج واسطه به موسى بن جعفر(ع) مى‌رسد و او از طرف مادر و پدر، هر دو، علوى است. ابواحمد حسین بن موسى ملقب به طاهر اوحد ذوالمناقب، پدر سید رضى از مفاخر دودمان پیغمبر و شخصیتى بلندقدر و مردى شریف، نجیب و باتدبیر و مورد احترام خاص و عام بوده است. وى در سال ۴۰۰ ق. در ۹۷ سالگى درگذشته است. فاطمه، مادر سید رضى نیز بانویى علوى و دانشمند، دختر حسین بن احمد معروف به داعى صغیر، نقیب طالبیان و نواده ناصر کبیر بوده است. ناصر کبیر، جد مادرى سید رضى نیز از مفاخر دودمان پیغمبر و از قهرمانان بزرگ اسلام و تشیع بوده است. وى از سرداران پسر عمویش محمد بن زید علوى؛ معروف به داعى کبیر است که در سال ۲۵۰ق. مازندران را فتح کرد و حکومت سلسله علویان را در آن سرزمین مستقر ساخت. ناصر کبیر از دانشمندان بزرگ شیعه نیز به شمار مى‌رفت. در این بخش همچنین به معرفى سید مرتضى (علم الهدى)، برادر بزرگ سید رضى پرداخته شده است.
  • بخش سوم به بررسى زندگى سید رضى از ولادت تا وفات اختصاص یافته است. سید رضى نامش محمد و القابش شریف رضى و ذوالحسبین است که در سال ۳۵۹ق. در بغداد به دنیا آمد و در سال ۴۰۶ق. در سن ۴۷ سالگى درگذشت.
  • در بخش چهارم به معرفى اساتید سید رضى، اعم از دانشمندان عامه و خاصه، پرداخته شده است. این اساتید عبارتند از: ابوسعید سیرافى، ابوعلى فارسى، ابوالفتح ابن جنى، هارون بن موسی تلعکبری، مرزبانى، شیخ مفید، ابن نباته، على بن عیسى ربعى و ابواسحاق ابراهیم بن احمد طبرى.
  • در بخش پنجم با عنوان "نگاهى به مقام علمى سید رضى" به قدرت قلمى وى، جایگاه وى در شعر و ویژگى‌هاى شعر او پرداخته شده است.
  • در بخش ششم به معرفى هم عصران مهم سید رضى مانند: صاحب ابن عباد، ابوالحسن عمرى از دودمان عمر بن على(ع)، ابوالعلاء معرى، ابواسحاق صابى، شاپور ابن اردشیر، ابن حجاج بغدادى و... پرداخته شده است.
  • در بخش هفتم به بررسى صفات و ملکات فاضله سید رضى اشاره شده است.
  • در بخش هشتم به سفرهاى سید رضى پرداخته شده است.
  • در بخش نهم مناصب سید رضى؛ همچون: نقابت، امارت حاج و نظارت دیوان مظالم معرفى گردیده است.
  • در بخش دهم به اعتراض سید رضى به خلیفه سنى مذهب معاصر خویش؛ یعنى القادر بالله عباسى و روح بزرگ سید رضى اشاره شده و دیدگاه علماى اهل سنت و شیعه درباره وى نقل گردیده است. در این بخش همچنین به موضوع سید رضى و شیخ طوسى پرداخته شده و مؤلف از اینکه شیخ طوسى در کتاب فهرست و رجال خویش نامى از سید رضى نبرده و اظهار شگفتى مى‌کند، حال آنکه شیخ طوسى دو سال بعد از رحلت سید رضى؛ یعنى در سال ۴۰۶ق. وارد بغداد شده و از شاگردان با واسطه سید رضى به شمار مى‌رود. در ادامه به بررسى کوتاهى درباره شخصیت شیخ طوسى پرداخته شده است.
  • در بخش یازدهم، شاگردان سید رضى معرفى گردیده‌اند.
  • در بخش دوازدهم تألیفات سید رضى و از جمله نهج‌البلاغه معرفى گردیده و سخنان شخصیت‌هایى چون ابن خلکان، ابن حجر عسقلانى و ابن تیمیه درباره انتساب این کتاب به سید رضى نقل و نقد گردیده است.
  • در بخش سیزدهم به وفات سید رضى اشاره شده و از فرزند او ابواحمد عدنان نام برده شده است.

منبع

ویکی نور