جعفر بن احمد بن متیل

یکی از وکلای محمد بن عثمان – نائب دوم – در بغداد بود. از برخي رواياتي كه وي نقل كرده است، برمی‌‌آيد كه وي محدثي برجسته و داراي جايگاه والايي بوده است.

مرحوم صدوق گزارشی را از دیدار سری محمد بن عثمان با ابن متیل نقل می کند. طبق این گزارش محمد بن عثمان با ابن متیل در یکی از خرابه های عباسیه بغداد دیدار کرد. در آنجا نامه ای که امام دوازدهم به او نوشته بود، خواند و سپس آن را از بین بُرد.

این مطلب بیانگر این است که روابط نائب دوم با وکلای خود بسیار دقیق بود تا هیچ ردّ پایی را به مقامات دولتی نشان ندهد و جان خود و امام و وکلای خود را از خطر محفوظ بدارد.

چون «جعفر بن احمد بن متیل» از دوستان نزدیک «محمد بن عثمان» بود، برخی گمان می کردند که «محمد بن عثمان» امر وکالت و سفارت حضرت را پس از خود به او خواهد سپرد. چون هنگام وفات «محمد بن عثمان» فرارسید، ابن متیل در بالای سر او و حسین بن روح در پایین پایش نشسته بودند. «محمد بن عثمان» در آن حال به ابن متیل رو کرد و گفت: من مأمور شدم که حسین بن روح را وصیّ گردانم و امور را به او واگذارم. وقتی ابن متیل این سخنان را شنید از جای خود بلند شد و دست «حسین بن روح» را گرفت و او را در بالای سر «محمد بن عثمان» نشانید و خود در پایین پای او نشست.

صدوق از استادش علي بن بلال روايت می‌‌كند كه او گفت: ما شيعيان ترديد نداشتيم كه چنانچه مرگ محمد بن عثمان رخ دهد، جز جعفر بن احمد بن متيل يا پدرش احمد بن متيل را جايگزين نخواهد كرد؛ چون رابطه نايب دوم امام زمان علیه‌السلام با آن دو بسيار صميمی‌‌ بود؛ به گونه‌اي كه بيشتر اوقات، محمد بن عثمان در خانه جعفر بود؛ حتي در آخر عمر غذا نمی‌‌خورد، مگر آن غذايي كه در خانه جعفر فراهم شده بود. از اين رو دانشمندان شيعه ترديد نداشتند كه اگر براي محمد حادثه‌اي پيش آيد، نمايندگي امام عصر علیه‌السلام به جعفر خواهد رسيد.

ولي چون مشخص شد كه حسين بن روح نايب خاص خواهد بود، آن دو بزرگوار در برابر جناب حسين تسليم محض بودند و كاري كه حاكي از ناراحتي آنان باشد، از آنان ديده نشد و چنان بودند كه با محمد بن عثمان رفتار می‌‌كردند.

منابع

• مجموعه ستارگان حرم، زندگی نامه "حسن بن متیل قمی" از ابوالحسن رباني سبزواري (جلد 13، صفحه 288 تا 297)
• ابن متیل، سایت یاران انتظار، بازیابی: 22 مرداد 1392.