تعلیقة أمل الآمل (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(رده)
سطر ۱: سطر ۱:
[[پرونده:Ketab206.jpg|بندانگشتی|تعلیقة أمل الآمل]]
+
[[پرونده:Ketab206.jpg|245px|بندانگشتی]]
 +
'''«تعلیقة أمل الآمل»''' تصحیح و تحقیق مجموعه حواشى و تعلیقات جناب [[میرزا عبدالله افندی|میرزا عبدالله افندى اصفهانى]] (م، ۱۱۳۰ ق) بر کتاب «[[امل الآمل فی علماء جبل عامل (کتاب)|أمل الآمل]]» اثر محدث بزرگ [[شیخ حر عاملی|شیخ حر عاملى]] است و حاوى نکات رجالى، کتابشناسى و تکمله‌ها و اضافاتى در شرح حال عالمان و فقیهان و محدثان [[شیعه|شیعه]] می‌باشد.
 +
==مؤلف==
 +
[[میرزا عبدالله افندی|میرزا عبدالله اصفهانی افندی]] (۱۱۳۰-۱۰۶۶ ق) یکی از چهره‌های علمی شاخص سه دهه پایانی دولت [[صفویه]] است. او از شاگردان [[علامه مجلسی]] است و از محضر [[محقق خوانساری]] و [[محقق سبزواری]] نیز سالها بهره مند بود.
  
== معرفى اجمالى ==
+
افندی به جهت دانش پژوهی و سفرهای فراوان در جستجوی کتاب، ‌همراهی با علامه مجلسی در تدوین [[بحارالانوار]] و همچنین تألیف کتاب با ارزش «[[ریاض العلماء (کتاب)|ریاض العلماء]]» شهرت یافته است. «الامان من النیران» در [[تفسیر قرآن]] و «ثمار مجالس و نثار عرایس» از دیگر آثار اوست.
'''تعليقة أمل الآمل''' تصحيح و تحقيق مجموعه حواشى و تعليقات جناب آقا ميرزا عبدالله افندى اصفهانى بر كتاب أمل الآمل محدث بزرگ شيخ محمد بن حسن [[حر عاملى]] است و حاوى نكات رجالى، كتاب شناسى و تكمله‌ها و اضافاتى در شرح حال عالمان و فقيهان و محدثان شيعه است.
 
  
افندى به دليل توانايى ويژه‌اش در شرح تراجم و شناخت كتب و رساله‌هاى علما، تعليقات و حواشى ارزش‌مندى بر اين اثر نگاشته است.
+
==انگیزه تألیف==
  
== انگيزه تأليف ==
+
انگیزه اصلى مصحح این است که تعلیقات این‌جا نسبت به اطلاعات [[میرزا عبدالله افندی|میرزا عبدالله افندى]] در «[[ریاض العلماء (کتاب)|ریاض العلماء]]» اضافات و زیاده‌هایى دارد و چه بسا نویسنده، نکته‌ها و تحقیقاتى درباره اشخاص و کتاب‌ها در تعلیقه بر «[[امل الآمل فی علماء جبل عامل (کتاب)|امل الآمل]]» آورده باشد که در متن تراجم «ریاض العلماء» وجود ندارد.
  
 +
مقدمه‌اى از مصحح درباره وضعیت تعلیقات [[میرزا عبدالله افندی|میرزا عبدالله افندى]] بر «[[امل الآمل فی علماء جبل عامل (کتاب)|امل الآمل]]» ارائه شده است، مبنى بر اینکه [[مرعشی، شهاب‌الدین|آیت‌الله مرعشى نجفى]] از مصحح این تعلیقه خواسته به مطالعه مجموعه‌اى خطى که نزد او موجود بوده بپردازد؛ این مجموعه عمدتا به خط افندى و در ضمن آن کتاب امل الآمل با تصحیح افندى و مقابله با نسخه [[حر عاملى|شیخ حر عاملى]] آمده و حاوى تعلیقه‌ها و حواشى مفیدى است که مى‌تواند جاهاى مهم «[[ریاض العلماء (کتاب)|ریاض العلماء]]» را روشن سازد. سپس مصحح تصمیم به تحقیق و تصحیح و تهیه فهارس و شناسایى مصادر کتاب مى‌گیرد.
  
انگيزه اصلى مصحح اين است كه تعليقات اين‌جا نسبت به اطلاعات افندى در [[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] اضافات و زياده‌هايى دارد و چه بسا نويسنده، نكته‌ها و تحقيقاتى درباره اشخاص و كتاب‌ها در تعليقه بر امل الآمل آورده باشد كه در متن تراجم [[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] وجود ندارد.
+
==محتوای کتاب==
  
== ساختار ==
+
در حاشیه عبارات [[شیخ حر عاملى]] در «[[امل الآمل فی علماء جبل عامل (کتاب)|امل الآمل]]»، نکات تحقیقى و توضیحى و یادداشت‌هاى اضافى [[میرزا عبدالله افندی|میرزا عبدالله افندى]] آمده است. این نکات گاهى تصحیح اشتباهات صاحب «امل الآمل» و گاهى تکمیل اطلاعات او و گاهى تأکید بر یافته‌ها و معلومات وى است.
  
 +
افندى به دلیل توانایى ویژه‌اش در شرح تراجم و شناخت کتب و رساله‌هاى علما، تعلیقات و [[حاشیه|حواشى]] ارزش‌مندى بر این اثر نگاشته است.
  
در حاشيه عبارات حر عاملى، نكات تحقيقى و توضيحى و يادداشت‌هاى اضافى ميرزا افندى آمده است اين نكات گاهى تصحيح اشتباهات صاحب امل الآمل و گاهى تكميل اطلاعات او و گاهى تأكيد بر يافته‌ها و معلومات وى است.
+
کتاب امل الآمل شامل ۱۲۲۵ شرح حال و تراجم عالمان و فقیهان بزرگ [[شیعه]] است، اما میرزای افندى در ذیل هر کدام از این ترجمه‌ها تعلیقه ندارد و نکات و تعلیقات او عمدتا با هدف رفع ابهام از عبارات متن و تکمیل معلومات شیخ حر عاملى نگاشته شده است.
  
== گزارش محتوا ==
+
هدف اصلى [[میرزا عبدالله افندی|میرزا عبدالله افندى]] ظاهرا ثبت آخرین مطالعات خویش در تراجم کتابى معتبر بوده تا در هنگام ضرورت به آن مراجعه نماید. نکات ارزش‌مند و [[علم رجال|رجالى]] او نه تنها بخش‌هایى از زندگى افراد را روشن‌تر مى‌کند، بلکه مشتمل بر مطالعات وسیع او در [[اجازه (علم الحدیث)|اجازه‌نامه‌ها]] و رساله‌هاى نایاب بوده است. از این رو افندى، نکات مهم این اجازه‌نامه‌ها را با هدف استفاده رجالى یادداشت مى‌کرده و در جاى مناسب آن را ثبت مى‌نموده است.
  
 +
همانطور که از تعلیقه میرزا محمد بن على استرآبادى پیداست، میرزای افندى از اطلاعات و گزارش‌هاى علمى هم‌عصران و محققان و دوستانش نیز بهره گرفته است. عمده‌ترین تعلیقات کتاب به شناسایى کتاب‌ها و رساله‌ها و آثار مختلف اختصاص دارد و معمولا در طرح مطالب کتاب شناختى، میرزا افندى از توانایى ویژه‌اى برخوردار است. وى ضمن اشاره به وضعیت کتب حدیثى، فقهى، تفسیرى و علمى علماى شیعه، آراى عالمان قبلى را در توصیف کتب مذکور آورده سپس اطلاعات خود را افزوده است.
  
مقدمه‌اى از مصحح درباره وضعيت تعليقات افندى بر امل الآمل ارائه شده است مبنى بر اينكه [[مرعشی، شهاب‌الدین|آیت‌الله مرعشى نجفى]] از مصحح اين تعليقه خواسته به مطالعه مجموعه‌اى خطى كه نزد او موجود بوده بپردازد؛ اين مجموعه عمدتا به خط افندى و در ضمن آن كتاب امل الآمل با تصحيح افندى و مقابله با نسخه [[حر عاملى]] آمده و حاوى تعليقه‌ها و حواشى مفيدى است كه مى‌تواند جاهاى مهم [[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] را روشن سازد. سپس مصحح تصميم به تحقيق و تصحيح و تهيه فهارس و شناسايى مصادر كتاب مى‌گيرد.
+
گاهى هم موضوع کتب و آثارى که در گزارش [[حر عاملى|شیخ حر عاملى]] آمده مشخص شده و با تفصیل بیشترى راجع به مباحث و محتواى آن بحث شده و نکات موضوعى جدیدى به اطلاعات قبلى اضافه گشته است.
  
كتاب امل الآمل شامل 1225 شرح حال و تراجم عالمان و فقيهان بزرگ شيعه است اما ميرزا افندى در ذيل هر كدام از اين ترجمه‌ها تعليقه ندارد و نكات و تعليقات او عمدتا با هدف رفع ابهام از عبارات متن و تكميل معلومات [[حر عاملى]] نگاشته شده است.
+
در پایان کتاب هم فهارس الفبایى اعلام، مؤلفات و کتب، امکنه و بقاع و شهرها تهیه گردیده است.
  
هدف اصلى افندى ظاهرا ثبت آخرين مطالعات خويش در تراجم كتابى معتبر بوده تا در هنگام ضرورت به آن مراجعه نمايد. نكات ارزش‌مند و رجالى او نه تنها بخش‌هايى از زندگى افراد را روشن‌تر مى‌كند بلكه مشتمل بر مطالعات وسيع او در اجازه‌نامه‌ها و رساله‌هاى ناياب بوده است. از اين رو افندى، نكات مهم اين اجازه‌نامه‌ها را با هدف استفاده رجالى يادداشت مى‌كرده و در جاى مناسب آن را ثبت مى‌نموده است.
+
==منابع==
  
همان طور كه از تعليقه ميرزا محمد بن على استرآبادى پيداست ميرزا افندى از اطلاعات و گزارش‌هاى علمى هم‌عصران و محققان و دوستانش نيز بهره گرفته است. عمده‌ترين تعليقات كتاب به شناسايى كتاب‌ها و رساله‌ها و آثار مختلف اختصاص دارد و معمولا در طرح مطالب كتاب شناختى، ميرزا افندى از توانايى ويژه‌اى برخوردار است. وى ضمن اشاره به وضعيت كتب حديثى، فقهى، تفسيرى و علمى علماى شيعه، آراى عالمان قبلى را در توصيف كتب مذكور آورده سپس اطلاعات خود را افزوده است.
+
* ویکی نور
  
گاهى هم موضوع كتب و آثارى كه در گزارش [[حر عاملى]] آمده مشخص شده و با تفصيل بيشترى راجع به مباحث و محتواى آن بحث شده و نكات موضوعى جديدى به اطلاعات قبلى اضافه گشته است.
 
 
در پايان هم فهارس الفبايى اعلام، مؤلفات و كتب، امكنه و بقاع و شهرها تهيه گرديده است.
 
 
== منبع ==
 
ویکی نور
 
 
[[رده:کتابهای شخصیت شناسی]]
 
[[رده:کتابهای شخصیت شناسی]]

نسخهٔ ‏۱۴ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۰۶:۱۸

Ketab206.jpg

«تعلیقة أمل الآمل» تصحیح و تحقیق مجموعه حواشى و تعلیقات جناب میرزا عبدالله افندى اصفهانى (م، ۱۱۳۰ ق) بر کتاب «أمل الآمل» اثر محدث بزرگ شیخ حر عاملى است و حاوى نکات رجالى، کتابشناسى و تکمله‌ها و اضافاتى در شرح حال عالمان و فقیهان و محدثان شیعه می‌باشد.

مؤلف

میرزا عبدالله اصفهانی افندی (۱۱۳۰-۱۰۶۶ ق) یکی از چهره‌های علمی شاخص سه دهه پایانی دولت صفویه است. او از شاگردان علامه مجلسی است و از محضر محقق خوانساری و محقق سبزواری نیز سالها بهره مند بود.

افندی به جهت دانش پژوهی و سفرهای فراوان در جستجوی کتاب، ‌همراهی با علامه مجلسی در تدوین بحارالانوار و همچنین تألیف کتاب با ارزش «ریاض العلماء» شهرت یافته است. «الامان من النیران» در تفسیر قرآن و «ثمار مجالس و نثار عرایس» از دیگر آثار اوست.

انگیزه تألیف

انگیزه اصلى مصحح این است که تعلیقات این‌جا نسبت به اطلاعات میرزا عبدالله افندى در «ریاض العلماء» اضافات و زیاده‌هایى دارد و چه بسا نویسنده، نکته‌ها و تحقیقاتى درباره اشخاص و کتاب‌ها در تعلیقه بر «امل الآمل» آورده باشد که در متن تراجم «ریاض العلماء» وجود ندارد.

مقدمه‌اى از مصحح درباره وضعیت تعلیقات میرزا عبدالله افندى بر «امل الآمل» ارائه شده است، مبنى بر اینکه آیت‌الله مرعشى نجفى از مصحح این تعلیقه خواسته به مطالعه مجموعه‌اى خطى که نزد او موجود بوده بپردازد؛ این مجموعه عمدتا به خط افندى و در ضمن آن کتاب امل الآمل با تصحیح افندى و مقابله با نسخه شیخ حر عاملى آمده و حاوى تعلیقه‌ها و حواشى مفیدى است که مى‌تواند جاهاى مهم «ریاض العلماء» را روشن سازد. سپس مصحح تصمیم به تحقیق و تصحیح و تهیه فهارس و شناسایى مصادر کتاب مى‌گیرد.

محتوای کتاب

در حاشیه عبارات شیخ حر عاملى در «امل الآمل»، نکات تحقیقى و توضیحى و یادداشت‌هاى اضافى میرزا عبدالله افندى آمده است. این نکات گاهى تصحیح اشتباهات صاحب «امل الآمل» و گاهى تکمیل اطلاعات او و گاهى تأکید بر یافته‌ها و معلومات وى است.

افندى به دلیل توانایى ویژه‌اش در شرح تراجم و شناخت کتب و رساله‌هاى علما، تعلیقات و حواشى ارزش‌مندى بر این اثر نگاشته است.

کتاب امل الآمل شامل ۱۲۲۵ شرح حال و تراجم عالمان و فقیهان بزرگ شیعه است، اما میرزای افندى در ذیل هر کدام از این ترجمه‌ها تعلیقه ندارد و نکات و تعلیقات او عمدتا با هدف رفع ابهام از عبارات متن و تکمیل معلومات شیخ حر عاملى نگاشته شده است.

هدف اصلى میرزا عبدالله افندى ظاهرا ثبت آخرین مطالعات خویش در تراجم کتابى معتبر بوده تا در هنگام ضرورت به آن مراجعه نماید. نکات ارزش‌مند و رجالى او نه تنها بخش‌هایى از زندگى افراد را روشن‌تر مى‌کند، بلکه مشتمل بر مطالعات وسیع او در اجازه‌نامه‌ها و رساله‌هاى نایاب بوده است. از این رو افندى، نکات مهم این اجازه‌نامه‌ها را با هدف استفاده رجالى یادداشت مى‌کرده و در جاى مناسب آن را ثبت مى‌نموده است.

همانطور که از تعلیقه میرزا محمد بن على استرآبادى پیداست، میرزای افندى از اطلاعات و گزارش‌هاى علمى هم‌عصران و محققان و دوستانش نیز بهره گرفته است. عمده‌ترین تعلیقات کتاب به شناسایى کتاب‌ها و رساله‌ها و آثار مختلف اختصاص دارد و معمولا در طرح مطالب کتاب شناختى، میرزا افندى از توانایى ویژه‌اى برخوردار است. وى ضمن اشاره به وضعیت کتب حدیثى، فقهى، تفسیرى و علمى علماى شیعه، آراى عالمان قبلى را در توصیف کتب مذکور آورده سپس اطلاعات خود را افزوده است.

گاهى هم موضوع کتب و آثارى که در گزارش شیخ حر عاملى آمده مشخص شده و با تفصیل بیشترى راجع به مباحث و محتواى آن بحث شده و نکات موضوعى جدیدى به اطلاعات قبلى اضافه گشته است.

در پایان کتاب هم فهارس الفبایى اعلام، مؤلفات و کتب، امکنه و بقاع و شهرها تهیه گردیده است.

منابع

  • ویکی نور