جامعیت مقاله متوسط
مقاله بدون شناسه یا دارای شناسه ضعیف است
عنوان بندی متوسط
کیفیت پژوهش متوسط است
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

بی نیازی از مردم: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(جایگزینی صفحه با '{{متوسط}} بى نيازى از مردم صفتی برخواسته از توکل بر خداست. انسان مومن از آنجا که بر خدا توکل...')
(برچسب: جایگزین شد)
 
سطر ۱: سطر ۱:
 
{{متوسط}}
 
{{متوسط}}
بى نيازى از مردم صفتی برخواسته از توکل بر خداست. انسان مومن از آنجا که بر خدا توکل دارد و در رفع حوائجش او را برای خود کافی می داند و حاضر نیست که در جایی که عزتش زیر سوال می رود از دیگران درخواستی کند.   
+
'''«بى نیازى از مردم»''' از فضائل اخلاقی و صفتی برخاسته از [[توکل]] بر [[خداوند]] است؛ زیرا انسان مؤمن از آنجا که بر خدا توکل دارد، در رفع حوائجش او را برای خود کافی می‌داند و حاضر نیست در جایی که [[عزت|عزتش]] زیر سوال می‌رود، از دیگران درخواستی کند. روایات متعددی در اهمیت بی‌نیازی از مردم و سفارش به آن وارد شده است.   
  
==روایات در مورد بی نیازی از دیگران==
+
== بی‌نیازی از مردم در روایات ==
1)رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله:  
+
۱. [[پیامبر اسلام|رسول خدا]] صلّى اللّه علیه و آله: «لَیسَ الْغِنى عَنْ کثْرَةِ الْعَرْضِ إِنَّمَا الْغِنى غِنَى النَّفْسِ»؛ بى نیازى به فراوانى ثروت نیست، بى نیازى تنها در روحیه بى نیازى است.<ref>روضة الواعظین، ج ۲، ص ۴۵۶</ref>
  
لَيْسَ الْغِنى عَنْ كَثْرَةِ الْعَرْضِ إِنَّمَا الْغِنى غِنَى النَّفْسِ
+
۲. [[امام علی علیه السلام|حضرت على]] علیه السلام: «ماءُ وَجهِک جامِدٌ یقْطِرُهُ السُّؤالُ، فَانظُرْ عِندَ مَن تُقطِرُهُ»؛ آبروى تو، یخِ منجمد است و سؤال و خواهش، آن‌را قطره قطره می‌چکاند. پس، بنگر که آن‌را نزد چه کسى فرو مى‌چکانى.<ref>میزان‌الحکمه، ج ۵ ص۵۰۴، حدیث ۸۳۰۴.</ref>
  
بى نيازى به فراوانى ثروت نيست، بى نيازى تنها در روحيه بى نيازى است.<ref>روضة الواعظين، ج ص 456</ref>
+
۳. [[امام صادق]] علیه السلام: «شَرَفُ الْمُؤْمِنِ قِیامُ اللَّیلِ وَعِزُّهُ اسْتِغْنَاؤُهُ عَنِ النَّاسِ»؛ شرافت مومن به شب زنده دارى و عزتش به بى نیازى از مردم است.<ref>الکافی، ج ۲، ص ۱۴۹</ref>  
  
2)امام صادق علیه السلام:  
+
۴. امام صادق علیه السلام: «إِذَا أَرَادَ أَحَدُکمْ أَنْ لَا یسْأَلَ رَبَّهُ شَیئاً إِلَّا أَعْطَاهُ فَلْییأَسْ مِنَ النَّاسِ کلِّهِمْ وَ لَایکونُ لَهُ رَجَاءٌ إِلَّا عِنْدَ اللَّهِ فَإِذَا عَلِمَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ ذَلِک مِنْ قَلْبِهِ لَمْ یسْأَلِ اللَّهَ شَیئاً إِلَّا أَعْطَاهُ»؛ چون یکى از شما خواهد هر چه از پروردگارش در خواست کند به او عطا کند باید از مردم نومید شود و امیدى جز به خدا نداشته باشد چون خداوند این را از دلش بداند هرچه از خدا بخواهد به او عطا کند.<ref>الکافی، ج ۲، ص ۱۴۹</ref>
  
شَرَفُ الْمُؤْمِنِ قِيَامُ اللَّيْلِ وَعِزُّهُ اسْتِغْنَاؤُهُ عَنِ النَّاسِ
+
۵. [[امام سجاد]] علیه السلام: «رَأَیتُ الْخَیرَ کلَّهُ قَدِ اجْتَمَعَ فِی قَطْعِ الطَّمَعِ عَمَّا فِی أَیدِی النَّاسِ وَ مَنْ لَمْ یرْجُ النَّاسَ فِی شَیءٍ وَ رَدَّ أَمْرَهُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ فِی جَمِیعِ أُمُورِهِ اسْتَجَابَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ لَهُ فِی کلِّ شَیءٍ»؛ تمام خیر و نیکى را دیدم که در بریدن طمع از دست مردم است و هرکه هیچ امیدى به مردم نداشته باشد و امرش را در هر کارى به خداوند واگذارد خداى عزوجل در هر چیزى او را اجابت کند.<ref>الکافی، ج ۲، ص ۱۴۹</ref>
  
شرافت مومن به شب زنده دارى و عزتش به بى نيازى از مردم است.<ref>الكافي، ج ص 149</ref>
+
۶. امام صادق علیه السلام: «طَلَبُ الْحَوَائِجِ إِلَى النَّاسِ اسْتِلَابٌ لِلْعِزِّ وَ مَذْهَبَةٌ لِلْحَیاءِ وَ الْیأْسُ مِمَّا فِی أَیدِی النَّاسِ عِزٌّ لِلْمُؤْمِنِ فِی دِینِهِ وَ الطَّمَعُ هُوَ الْفَقْرُ الْحَاضِرُ»؛ حاجت خواستن از مردم موجب سلب عزت و رفتن حیا مى شود و نومیدى از آن چه در دست مردم است موجب عزت مومن در دینش است و طمع فقرى است حاضر و آماده.<ref>الکافی، ج ۲، ص ۱۴۹</ref>
  
3)امام صادق علیه السلام:
+
۷. [[امام باقر]] علیه السلام: «الْیأْسُ مِمَّا فِی أَیدِی النَّاسِ عِزُّ الْمُؤْمِنِ فِی دِینِهِ؛ أَوَ مَا سَمِعْتَ قَوْلَ حَاتِمٍ إِذَا مَا عَزَمْتَ الْیأْسَ أَلْفَیتَهُ الْغِنَى إِذَا عَرَّفْتَهُ النَّفْسَ وَ الطَّمَعُ الْفَقْر»؛ نومیدى و چشم نداشتن به دست مردم عزت دینى مومن است مگر گفتار حاتم را نشنیدى که می گوید چون بنومیدى تصمیم گیرى و دلت به آن آشنا گردد آن را بى نیازى یابى و طمع را فقر دانى.<ref>الکافی، ج ۲، ص ۱۴۹</ref>
  
إِذَا أَرَادَ أَحَدُكُمْ أَنْ لَا يَسْأَلَ رَبَّهُ شَيْئاً إِلَّا أَعْطَاهُ فَلْيَيْأَسْ مِنَ النَّاسِ كُلِّهِمْ وَ لَايَكُونُ لَهُ رَجَاءٌ إِلَّا عِنْدَ اللَّهِ فَإِذَا عَلِمَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ ذَلِكَ مِنْ قَلْبِهِ لَمْ يَسْأَلِ اللَّهَ شَيْئاً إِلَّا أَعْطَاهُ
+
۸. از امام صادق علیه السلام نقل نموده اند که فرمود: «جَاءَ أَعْرَابِی إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله علیه و آله فَقَالَ یا مُحَمَّدُ أَخْبِرْنِی بِعَمَلٍ یحِبُّنِی اللَّهُ عَلَیهِ؛ فَقَالَ یا أَعْرَابِی ازْهَدْ فِی الدُّنْیا یحِبَّک اللَّهُ وَ ازْهَدْ فِیمَا فِی أَیدِی النَّاسِ یحِبَّک النَّاسُ»؛ عربى آمد خدمت رسول خدا صلى الله علیه و آله، عرض کرد مرا راهنمائى به عملى کنید خدا مرا دوست بدارد. رسول خدا صلی الله و علیه و آله فرمودند زاهد در دنیا باش تا خدا تو را دوست بدارد و نسبت به آن چه در دست مردم است زاهد باش تا مردم تو را دوست بدارند.<ref>وسائل الشیعة، ج ۹، ص ۴۵۰</ref>
  
چون يكى از شما خواهد هر چه از پروردگارش در خواست كند به او عطا كند بايد از مردم نوميد شود و اميدى جز به خدا نداشته باشد چون خداوند اين را از دلش بداند هرچه از خدا بخواهد به او عطا كند.<ref>الكافي، ج 2، ص 149</ref>
+
۹. [[امام جواد]] علیه السلام فرمود: «عزُّ المؤمنِ غناهُ عَن النّاسِ»؛ عزت مؤمن در بی نیازی از مردم است.<ref>بحار الانوار، ج۷۲، ص۱۰۹، باب۴۹.</ref>  
 
 
4)[[امام سجاد]] علیه السلام:
 
 
 
رَأَيْتُ الْخَيْرَ كُلَّهُ قَدِ اجْتَمَعَ فِي قَطْعِ الطَّمَعِ عَمَّا فِي أَيْدِي النَّاسِ وَ مَنْ لَمْ يَرْجُ النَّاسَ فِي شَيْءٍ وَرَدَّ أَمْرَهُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ فِي جَمِيعِ أُمُورِهِ اسْتَجَابَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ لَهُ فِي كُلِّ شَيْءٍ
 
 
 
[[امام سجاد]] علیه السلام: تمام خير و نيكى را ديدم كه در بريدن طمع از دست مردم است و هركه هيچ اميدى به مردم نداشته باشد و امرش را در هر كارى به خداوند واگذارد خداى عزوجل در هر چيزى او را اجابت كند.<ref>الكافي، ج 2، ص 149</ref>
 
 
 
5)[[امام صادق]] علیه السلام:
 
 
 
طَلَبُ الْحَوَائِجِ إِلَى النَّاسِ اسْتِلَابٌ لِلْعِزِّ وَ مَذْهَبَةٌ لِلْحَيَاءِ وَ الْيَأْسُ مِمَّا فِي أَيْدِي النَّاسِ عِزٌّ لِلْمُؤْمِنِ فِي دِينِهِ وَ الطَّمَعُ هُوَ الْفَقْرُ الْحَاضِرُ
 
 
 
حاجت خواستن از مردم موجب سلب عزت و رفتن حيا مى شود و نوميدى از آن چه در دست مردم است موجب عزت مومن در دينش است و طمع فقرى است حاضر و آماده.<ref>الكافي، ج 2، ص 149</ref>
 
 
 
6)[[امام باقر]] علیه السلام:
 
 
 
الْيَأْسُ مِمَّا فِي أَيْدِي النَّاسِ عِزُّ الْمُؤْمِنِ فِي دِينِهِ أَوَ مَا سَمِعْتَ قَوْلَ حَاتِمٍ إِذَا مَا عَزَمْتَ الْيَأْسَ أَلْفَيْتَهُ الْغِنَى إِذَا عَرَّفْتَهُ النَّفْسَ وَ الطَّمَعُ الْفَقْر
 
 
 
نوميدى و چشم نداشتن به دست مردم عزت دينى مومن است مگر گفتار حاتم را نشنيدى كه مي گويد چون بنوميدى تصميم گيرى و دلت به آن آشنا گردد آن را بى نيازى يابى و طمع را فقر دانى.<ref>الكافي، ج 2، ص 149</ref>
 
 
 
7) از امام صادق علیه السلام نقل نموده اند که فرمود:
 
 
 
جَاءَ أَعْرَابِيٌّ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه و آله و سلم فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ أَخْبِرْنِي بِعَمَلٍ يُحِبُّنِيَ اللَّهُ عَلَيْهِ فَقَالَ يَا أَعْرَابِيُّ ازْهَدْ فِي الدُّنْيَا يُحِبَّكَ اللَّهُ وَ ازْهَدْ فِيمَا فِي أَيْدِي النَّاسِ يُحِبَّكَ النَّاسُ
 
 
 
عربى آمد خدمت رسول خدا صلى الله عليه و آله، عرض كرد مرا راهنمائى به عملى كنيد خدا مرا دوست بدارد رسول خدا صلی الله و علیه و آله فرمودند زاهد در دنيا باش تا خدا تو را دوست بدارد و نسبت به آن چه در دست مردم است زاهد باش تا مردم تو را دوست بدارند.<ref>[[وسائل الشيعة]]، ج 9، ص 450</ref>
 
  
 +
۱۰. [[زرارة بن اعین|زراره]] می گوید: مردی بحضور [[امام صادق علیه السلام|امام صادق]] علیه السلام آمد، عرض کرد دستم ناسالم است و نمی توانم با آن بخوبی کار کنم، سرمایه ندارم تا با آن تجارت نمایم و فرد محروم و مستمندی هستم. «فقال اعمل و احمل علی راءسک واستغن عن الناس». امام علیه السلام فرمود: با سرت باربری کن و خویشتن را از مردم بی نیاز ساز.<ref>محجة البیضاء، جلد ۳، صفحه ۱۴۳.</ref>
 
==پانویس==
 
==پانویس==
 
{{پانویس}}
 
{{پانویس}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۵ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۳۶

«بى نیازى از مردم» از فضائل اخلاقی و صفتی برخاسته از توکل بر خداوند است؛ زیرا انسان مؤمن از آنجا که بر خدا توکل دارد، در رفع حوائجش او را برای خود کافی می‌داند و حاضر نیست در جایی که عزتش زیر سوال می‌رود، از دیگران درخواستی کند. روایات متعددی در اهمیت بی‌نیازی از مردم و سفارش به آن وارد شده است.

بی‌نیازی از مردم در روایات

۱. رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله: «لَیسَ الْغِنى عَنْ کثْرَةِ الْعَرْضِ إِنَّمَا الْغِنى غِنَى النَّفْسِ»؛ بى نیازى به فراوانى ثروت نیست، بى نیازى تنها در روحیه بى نیازى است.[۱]

۲. حضرت على علیه السلام: «ماءُ وَجهِک جامِدٌ یقْطِرُهُ السُّؤالُ، فَانظُرْ عِندَ مَن تُقطِرُهُ»؛ آبروى تو، یخِ منجمد است و سؤال و خواهش، آن‌را قطره قطره می‌چکاند. پس، بنگر که آن‌را نزد چه کسى فرو مى‌چکانى.[۲]

۳. امام صادق علیه السلام: «شَرَفُ الْمُؤْمِنِ قِیامُ اللَّیلِ وَعِزُّهُ اسْتِغْنَاؤُهُ عَنِ النَّاسِ»؛ شرافت مومن به شب زنده دارى و عزتش به بى نیازى از مردم است.[۳]

۴. امام صادق علیه السلام: «إِذَا أَرَادَ أَحَدُکمْ أَنْ لَا یسْأَلَ رَبَّهُ شَیئاً إِلَّا أَعْطَاهُ فَلْییأَسْ مِنَ النَّاسِ کلِّهِمْ وَ لَایکونُ لَهُ رَجَاءٌ إِلَّا عِنْدَ اللَّهِ فَإِذَا عَلِمَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ ذَلِک مِنْ قَلْبِهِ لَمْ یسْأَلِ اللَّهَ شَیئاً إِلَّا أَعْطَاهُ»؛ چون یکى از شما خواهد هر چه از پروردگارش در خواست کند به او عطا کند باید از مردم نومید شود و امیدى جز به خدا نداشته باشد چون خداوند این را از دلش بداند هرچه از خدا بخواهد به او عطا کند.[۴]

۵. امام سجاد علیه السلام: «رَأَیتُ الْخَیرَ کلَّهُ قَدِ اجْتَمَعَ فِی قَطْعِ الطَّمَعِ عَمَّا فِی أَیدِی النَّاسِ وَ مَنْ لَمْ یرْجُ النَّاسَ فِی شَیءٍ وَ رَدَّ أَمْرَهُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ فِی جَمِیعِ أُمُورِهِ اسْتَجَابَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ لَهُ فِی کلِّ شَیءٍ»؛ تمام خیر و نیکى را دیدم که در بریدن طمع از دست مردم است و هرکه هیچ امیدى به مردم نداشته باشد و امرش را در هر کارى به خداوند واگذارد خداى عزوجل در هر چیزى او را اجابت کند.[۵]

۶. امام صادق علیه السلام: «طَلَبُ الْحَوَائِجِ إِلَى النَّاسِ اسْتِلَابٌ لِلْعِزِّ وَ مَذْهَبَةٌ لِلْحَیاءِ وَ الْیأْسُ مِمَّا فِی أَیدِی النَّاسِ عِزٌّ لِلْمُؤْمِنِ فِی دِینِهِ وَ الطَّمَعُ هُوَ الْفَقْرُ الْحَاضِرُ»؛ حاجت خواستن از مردم موجب سلب عزت و رفتن حیا مى شود و نومیدى از آن چه در دست مردم است موجب عزت مومن در دینش است و طمع فقرى است حاضر و آماده.[۶]

۷. امام باقر علیه السلام: «الْیأْسُ مِمَّا فِی أَیدِی النَّاسِ عِزُّ الْمُؤْمِنِ فِی دِینِهِ؛ أَوَ مَا سَمِعْتَ قَوْلَ حَاتِمٍ إِذَا مَا عَزَمْتَ الْیأْسَ أَلْفَیتَهُ الْغِنَى إِذَا عَرَّفْتَهُ النَّفْسَ وَ الطَّمَعُ الْفَقْر»؛ نومیدى و چشم نداشتن به دست مردم عزت دینى مومن است مگر گفتار حاتم را نشنیدى که می گوید چون بنومیدى تصمیم گیرى و دلت به آن آشنا گردد آن را بى نیازى یابى و طمع را فقر دانى.[۷]

۸. از امام صادق علیه السلام نقل نموده اند که فرمود: «جَاءَ أَعْرَابِی إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله علیه و آله فَقَالَ یا مُحَمَّدُ أَخْبِرْنِی بِعَمَلٍ یحِبُّنِی اللَّهُ عَلَیهِ؛ فَقَالَ یا أَعْرَابِی ازْهَدْ فِی الدُّنْیا یحِبَّک اللَّهُ وَ ازْهَدْ فِیمَا فِی أَیدِی النَّاسِ یحِبَّک النَّاسُ»؛ عربى آمد خدمت رسول خدا صلى الله علیه و آله، عرض کرد مرا راهنمائى به عملى کنید خدا مرا دوست بدارد. رسول خدا صلی الله و علیه و آله فرمودند زاهد در دنیا باش تا خدا تو را دوست بدارد و نسبت به آن چه در دست مردم است زاهد باش تا مردم تو را دوست بدارند.[۸]

۹. امام جواد علیه السلام فرمود: «عزُّ المؤمنِ غناهُ عَن النّاسِ»؛ عزت مؤمن در بی نیازی از مردم است.[۹]

۱۰. زراره می گوید: مردی بحضور امام صادق علیه السلام آمد، عرض کرد دستم ناسالم است و نمی توانم با آن بخوبی کار کنم، سرمایه ندارم تا با آن تجارت نمایم و فرد محروم و مستمندی هستم. «فقال اعمل و احمل علی راءسک واستغن عن الناس». امام علیه السلام فرمود: با سرت باربری کن و خویشتن را از مردم بی نیاز ساز.[۱۰]

پانویس

  1. روضة الواعظین، ج ۲، ص ۴۵۶
  2. میزان‌الحکمه، ج ۵ ص۵۰۴، حدیث ۸۳۰۴.
  3. الکافی، ج ۲، ص ۱۴۹
  4. الکافی، ج ۲، ص ۱۴۹
  5. الکافی، ج ۲، ص ۱۴۹
  6. الکافی، ج ۲، ص ۱۴۹
  7. الکافی، ج ۲، ص ۱۴۹
  8. وسائل الشیعة، ج ۹، ص ۴۵۰
  9. بحار الانوار، ج۷۲، ص۱۰۹، باب۴۹.
  10. محجة البیضاء، جلد ۳، صفحه ۱۴۳.