احکام شرعی

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

احكام، دستورهاى عملى اسلام در زمينه هاى عبادى، سياسى، اقتصادى و مانند آن است و در تقليد نيز بين احكام عبادى و غيرعبادى تفاوتى وجود ندارد؛ يعنى بر غيرمجتهد كه نمى تواند احتياط كند، واجب است در همه اين مسائل از مجتهد جامع الشرايط تقليد كند.[۱]

به همین جهت احكام دين از اهميت خاصى برخوردارند و در اسلام نسبت به فراگيرى آن‌ها سفارش شده است. مسلمانان بايد بر اساس تعاليم اسلامى فرصت مناسبى براى فراگرفتن مسائل دينى خود قرار داده، برنامه هاى زندگى خود را طبق آموخته هاى دينى در زمينه هاى مختلف تنظيم كنند.

رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم فرمود:[۲] واى بر هر مسلمانى كه در هر هفته، يك روز را براى شناخت امر دين خود و پرسش از آن قرار ندهد.[۳]

احكام واقسام آن

مقدمه-انچه مسلم است اینست كه تعدادمباحات محدودنیست ومحدودیت ناظربرسایراحكامست. ازنظرتعدادمستحباب و مكروهات بیشترازواجبات وحرامهاست وعلی القاعده واجبات وحرامها بایكدیگرمساویندكمااینكه مستحبات ومكروهات نیزبرابرندچه هرچه واجبست تركش حرام وهرچه حرامست تركش واجب وهمینطوردرموردمستحبات ومكروهات.درزیرصورت واجبات وحرامها بااستخراج ازرساله حضرت ایت الله مكارم شیرازی امده است

الف-واجبات

ا-تحقیق دراصول دین،2- اجتهاد تحقیق یااحتیاط درفروع3-طهارت بدن لباس ومكان سجده درنماز4-طهارت مسجدوقرآن متنجس5-طهارت نام خدا ومعصومین تربت ازنجاست6-وضو غسل یاتیمم برای نماز7-غسل كفن حنوط دفن ونمازمیت8-نمازهای یومیه9-سایرنمازهای واجب(5مورد)10- واجبات نماز(11مورد)-11-رعایت اوقات نماز12-روبقبله كردن محتضر13-سترعورت درنمازبرای مرد14-پوشش كامل زن درنماز15-شناخت قبله برای نماز16-سجده های واجب وسهو17-روزه ماه مبارك رمضان18-خمس درمواردمذكوره19-زكات مال20-زكات فطره21-یكبارحج درعمر22-نجات جان مسلمان23-پیگیری شغل برای تامین معاش24-امربمعروف ونهی ازمنكر25-وجوب ازدواج درشرایط خطر26-اگاهی ازمسائل معاملات27-وفای بعهد28-سترعورت جزبرای زوجین


ب-حرامها'

1-افتاء توسط غیرمجتهد،2-عبادات برای حائض ونفساء3-تخلی درمعابرعمومی وموقوفات خاص وروی قبرمومن وروبقبله یاپشت بان،4- نجس كردن مسجدواموال ان،5- -نجس كردن قرآن وتربت وحرم پیامبرومعصومین،6-بردن نجاست بمساجد،7-رفتن بمسجدالحرام ومسجدپیامبروسایرمساجدوتوقف دران درحالت جنابت،8-گذاشتن چیزی درمواردیادشده درحالت جنابت حیض ونفاس،9-تخریب یآفروش اموال مساجد،10-مس قرآن یانام خداوپیامبرومعصوم بی وضویادرحالت جنابت حیض ونفاس،11-نوشتن قرآن بامركب نجس،12-دادن قرآن بكآفر،13-ایستادن یانشستن روی قرآن یانام خدا،14-قرائت آیات سجده داربرا ی جنب حائض ونفسا،15-سجده برای غیرخدا،16-وضویاغسل ازظروف مرداری یانجس العین،17-سه بار یابیشترشستن دروضو،18-روزه یوم الشك بعنوان رمضان،19-روزه عیدفطروقربان،20-روزه مستحبی زن بی اجازه شوهر،21-روزه مضرببدن،22-حرامهادرمراسم حج،23-مخالفت با مقررات حكومت اسلامی،24-تقویت اسرائیل،25-ازدواج بامحارم،26-ازدواج باخواهرزن،27-ازدواج زن مسلمان باكآفر ،28-ازدواج دائم مردمسلمان باكآفر،29-ازدواج بازن شوهرداركه بااوزناشده است،30-ازدواج بازنی كه درعده عقدشده است ،31-ازدواج بامادرودختروخواهرپسرمدخوله،32-ازدواج درحال احرام،33-ازدواج باهمسرسه طلاقه،34-طلاق درحین حیض،35-سفرزن بدون اجازه شوهر،36-سفرفرزندبانهی والدین،37-نزدیكی باهمسرزیر9سال،38-نزدیكی بهنگام حیض،39-نزدیكی درماه رمضان،40-نگاه كردن بزن نامحرم،41-رویت عورت دیگری بجزهمسر،42-نگاه مردببدن مرددیگرباشهوت،43-تماس بدنی بانامحرم،44-معامله عین نجاست،45-معامله اموال غصبی،46-تجارت اشیائی كه منافع حرام دارند،47-تجارت الات موسیقی،48-معامله مالی كه مالیت ندارد،49-معاملات ربوی،50-معامله طلابطلاونقره بنقره،51-معامله چیزی كه بقصدحرام باشد،52-معامله مسكرات،53-قمارودزدی،54-ترك تعهدنذروقسم،55-غصب مال یاحق دیگری،56-ساختن ومزدوری ساخت طلاونقره،57-رقص جزبرای همسر،58-نشستن برسفره شراب،59-بازی با پاسورونرد،60-استماع موسیقی مطرب،61-حضوردرمكان خطر،62-نبش قبر،63-ورودنطفه برحم نامحرم،64-استعمال موادمخدرودخانی،65-استعمال ظروف طلاونقره دراتاق،66-اكل وشرب نجاست ومتنجس،67-نوشیدن ازطروف طلاونقره،68-اشامیدن ازظروف مرداری ونجس العین،69-نوشیدن ابجووسایرمسكرات،70-خوردن گوشت حیوان وطی شده،71-خوردن گوشت وشیرحیوان مرده دراب،72-خوردن گوشت درندگان،73-خوردن گوشت فیل خرگوش وحشرات،74-خوردن گوشت پرندگان دارای چنگال،75-خوردن گوشت پرندگان بابال صاف درپرواز،76-خوردن14 قسمت ازبدن حلال گوشت،77-خوردن قطعه جداشده ازبدن زنده،78-خوردن اشیاءخبیث وپلید،79-خوردن خاك وگل،80-خوردن مال حرام،81-خورانیدن مال نجس یامتنجس،82-فرارازجهاد،83-اتهام زنابزن پارسا،84-زنا،85-لواط،86-مساحقه،87-قیادت،88-قتل نفس،89-ضرب وجرح،90-عاق والدین،91-محاربه وافسادفی الارض،92-سحروجادو،93-سخن چینی،94-تجسس دركاردیگران،95-كذب،96-خیانت درامانت،97-غیبت،98-كفر،99-شرك،100-ارتداد [۴]

پانویس

  1. احكام عبادى، يوسفيان/ منتظرى ، ص 15.
  2. بحارالانوار، علامه مجلسى، ج 1، ص 176.
  3. احكام اسلامى، ص 21.
  4. برگرفته ازرساله عملیه آیت الله مکارم شیرازی
فقه
کلیات: تاریخ فقه، ابواب فقه، احکام، اجتهاد، منابع اجتهاد در فقه شیعه، تقلید، اصول فقه، قواعد فقهی
منابع: عروة الوثقى، شرایع الاسلام، علل الشرائع، لمعه، جواهرالكلام، المكاسب المحرمه، مدارک الاحکام و ...
↓ رده ها ↓
فقه: فقیهان، منابع فقهی، اصطلاحات فقهی، آیات الاحکام، منابع اجتهاد در فقه شیعه، قواعد فقه
اصول فقه: اصول فقه، اصولیون، منابع اصول فقه، اصطلاحات اصول فقه
احکام: احکام، احکام عبادی، احکام اقتصادی، احکام خانواده، احکام روابط اجتماعی، احکام قضایی و جزایی، احکام اطعمه و اشربه، اصطلاحات احكام