مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

احمد جنتی

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

آیت الله احمد جنتی (1305 - ش) سیاستمدار، دبیر شورای نگهبان، نماینده مردم استان تهران در پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری و رئیس آن، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است. وی با سابقه‌ترین عضو فقهای شورای نگهبان است و پس از منصوب شدن از سوی حضرت امام خمینی (ره) در اسفند ۱۳۵۸ در تمام ادوار شورای نگهبان حضور داشته است.

Jannati.jpg
نام کامل احمد جنتی
زادروز 1305 شمسی
زادگاه اصفهان

Line.png

اساتید

آیت الله العظمي‌ بروجردي‌، آیت الله العظمي‌ گلپايگاني‌، آيت‌ الله‌ العظمي‌ حجت‌ كوه‌‌كمري‌، آیت الله العظمي‌ بهاءالدینی و امام‌ خميني‌



تولد و دوران‌ كودكي‌

آیت الله احمد جنتي‌ در سوم‌ اسفند 1305 هجري‌ شمسي‌ در روستاي‌ لادان‌ از بلوك‌ ماربين‌، واقع‌ در سه‌ كيلومتري‌ غرب‌ شهرستان‌ اصفهان‌، چشم‌ به‌ جهان‌ گشود. پدرش‌ مرحوم‌ ملا هاشم‌ از روحانيون‌ وارسته‌ و بزرگي‌ بود كه‌ از شنبه‌ تا چهارشنبه‌ در شهر اصفهان‌ حضور داشت‌ و به‌ تدريس‌ علوم‌ حوزوي‌ مي‌پرداخت‌ و روزهاي‌ پاياني‌ هفته‌ را در روستا بسر مي‌برد.

مردم‌ روستاي‌ او كه‌ بيشتر كشاورز و دامدار بودند و عمدتاً از نظر اخلاقي‌ در جايگاه‌ مناسبي‌ قرار داشتند، اگر دچار اختلافي‌ مي‌شدند براي‌ حل‌ و فصل‌ مسائل‌ خود به‌ او مراجعه‌ مي‌كردند، وي‌ تا پايان‌ عمر رابطه‌اش‌ را با حوزه‌ علميه‌ اصفهان‌ قطع‌ نكرد و از محضر عالمان‌ بزرگي‌ همچون‌ حاج‌ آقا رحيم‌ ارباب‌ و حاج‌ سيد علي‌ نجف‌‌آبادي‌ بهره‌ برده‌ بود درآمدش‌ منحصر به‌ وجوه‌ شرعي‌ و يا از طريق‌ وعظ‌ و خطابه‌ بود. او يك‌ فرزند بيشتر نداشت‌. مادر آیت الله احمد جنتي‌ نيز زني‌ پاك‌ و صبور بود و علاوه‌ بر خانه‌ داري‌، قرآن‌ و برخي‌ از كتب‌ ديني‌ را تدريس‌ و بعضي‌ از جلسات‌ مذهبي‌ را نيز اداره‌ مي‌كرد و با صبر و قناعت‌، زندگي‌ مي‌گذارند.

دوران‌ تحصيل‌

در زادگاه‌ آیت الله جنتي‌ و كل‌ آن‌ منطقه‌ مدرسه‌اي‌ وجود نداشت‌؛ از اين‌ رو او به‌ مكتبخانه‌ رفت‌ و خود، اندكي‌ از دروس‌ جديد را خواند و بعدها در قم‌، مقداري‌ زبان‌ انگليسي‌ فراگرفت‌. او دوره ادبيات‌ عرب‌ و مقدمات‌ سطح‌ را تا سال‌ 1324 در حوزه‌ علميه‌ اصفهان‌ خواند. دوران‌ نوجواني‌ او با اختناق‌ رضاخاني‌ همراه‌ بود. پوشيدن‌ لباس‌ روحاني‌ براي‌ بسياري‌ از طلاب‌ ممنوع‌ شده‌ بود؛ آن‌ها مي‌بايست‌ براي‌ پوشيدن‌ آن‌ لباس‌، مجوز دريافت‌ كنند و تنها به‌ تعداد كمي‌ از آنان‌ مجوز داده‌ مي‌شد. عمامه‌ها را از سر طلاب‌ برمي‌‌داشتند؛ كلاه‌هاي‌ نمدي‌ را پاره‌ مي‌كردند؛ از سر زنان‌ چادر برمي‌داشتند؛ مجالس‌ روضه‌ به‌ تعطيلي‌ كشيده‌ شده‌ بود و مساجد به‌ خلوتي‌ مي‌گراييد و... آیت الله جنتي‌ خود، از نزديك‌ شاهد چنين‌ روزگاري‌ بود.

او پس‌ از تكميل‌ مقدمات‌ و طي‌ كردن‌ برخي‌ از دروس‌ سطح‌، به‌ حوزه‌ علميه‌ قم‌ آمد تا از محضر عالمان‌ و فرزانگان‌ آن‌ ديار نيز بهره‌ ببرد. با ورود به‌ قم‌ به‌ تكميل‌ دروس‌ دوره سطح‌ پرداخت‌ و در درس‌ خارج‌ بزرگاني‌ همچون‌ آیت الله العظمي‌ بروجردي‌ و امام‌ خميني‌ شركت‌ مي‌جست‌. در اين‌ مدت‌ از شركت‌ در بحث‌هاي‌ اخلاق‌ و تفسير نيز غافل‌ نماند. او در اين‌ مدت‌ در مدرسه‌ فيضيه‌ و حجتيه‌ حجره‌ داشت‌.

استادان‌ و دوستان‌

آیت الله جنتي‌ بخشي‌ از دروس‌ مقدمات‌ را نزد پدرش‌ و بخشي‌ را نزد مرحوم‌ سيد ابوالقاسم‌ هرندي‌ خواند. او بخشي‌ از معاني‌ و بيان‌ را نزد مرحوم‌ سيد محمدباقر ابطحي‌ و بخشي‌ ديگر را نزد حاج‌ شيخ‌ احمد فياض‌ فراگرفت‌ و معالم‌ را نزد مرحوم‌ حاج‌ شيخ‌ علي‌ مشكاتي‌ آموخت‌.

در قم‌ شرح‌ لمعه‌ را نزد مرحوم‌ شهيد صدوقي‌ آموخت‌ و براي‌ آموختن‌ بخشي‌ از رسائل‌ و قوانين‌ به‌ نزد مرحوم‌ آیت الله بهاءالديني‌ رفت‌. بخشي‌ از كتاب‌ مكاسب‌ را نزد مرحوم‌ حاج‌ سيد محمدباقر طباطبايي‌ بروجردي‌ فراگرفت‌ و براي‌ آموختن‌ كفايه‌ به‌ نزد مرحوم‌ حاج‌ شيخ‌ عبدالجواد اصفهاني‌ و مرحوم‌ مجاهدي‌ رفت‌. بخشي‌ از مكاسب‌ را نيز نزد مرحوم‌ حاج‌ آقا روح‌ الله كمالوند آموخت‌.

با تكميل‌ دوره سطح‌ به‌ درس‌ خارج‌ بزرگاني‌ چون‌ آیت الله العظمي‌ بروجردي‌، آیت الله العظمي‌ گلپايگاني‌، آيت‌ الله‌ العظمي‌ حجت‌ كوه‌‌كمره‌اي‌ و آیت الله العظمي‌ امام‌ خميني‌ رفت‌ و سال‌ها در درس‌ فقه‌ و اصول‌ ايشان‌ به‌ طور جدي‌ شركت‌ كرد. او در طي‌ اين‌ سال‌ها در بعضي‌ از درس‌هاي‌ اخلاق‌ نيز شركت‌ مي‌نمود، تا علاوه‌ بر آموختن‌ علم‌، عمل‌ به‌ آن‌ها را نيز فراگيرد.

آیت الله احمد جنتي‌ در دوران‌ تحصيل‌ خود با فضلائي‌ چون‌ شهيد سعيدي‌، شيخ‌ محسن‌ حرم‌پناهي‌، شهيد مفتح‌، سيد كرامت‌الله‌ ملك‌ حسيني‌، شيخ‌ ابوالقاسم‌ خزعلي‌ و شيخ‌ محمدعلي‌ موحدي‌ كرماني‌ به‌ مباحثه‌ درس‌ مي‌پرداخت‌ و با بزرگاني‌ چون‌ شهيد بهشتي‌، شهيد قدوسي‌، آیت الله مصباح‌ يزدي‌، آیت الله سبحاني‌، آیت الله مشكيني‌ و آیت الله اميني‌ رابطه دوستانه‌ و مصاحبت‌ داشت‌.

فعالیت‌های علمي‌ و فرهنگي‌

آیت الله جنتي‌ تاكنون‌ آثار علمي‌ و فرهنگي‌ فراواني‌ از خود بر جاي‌ نهاده‌ است‌. او مدت‌ چهارده‌ سال‌ در مدرسه علميه‌ حقاني‌ به‌ تدريس‌ دروس‌ دوره مقدمات‌ و سطح‌ پرداخته‌ است‌. مدرسه‌ علميه حقاني‌، مدرسه‌اي‌ بود كه‌ با هزينه يكي‌ از تاجران‌ باتقواي‌ زنجان‌ و با مديريت‌ شهيد قدوسي‌ آغاز بكار كرد. اين‌ مدرسه‌ كه‌ بسياري‌ از بزرگان‌ كنوني‌ حوزه‌، در اداره آن‌ شركت‌ داشتند، با ابتكار شهيد بهشتي‌ و با طرحي‌ نو و شيوه‌اي‌ تازه‌ در تدريس‌ و تحصيل‌ و با برنامه‌اي‌ منسجم‌ و امروزي‌، به‌ تربيت‌ و آموزش‌ طلاب‌ از مقدمات‌ تا سطح‌ مي‌پرداخت‌ كه‌ بسياري‌ از مديران‌ و متصديان‌ امور قضايي‌ و اصحاب‌ فرهنگ‌ و پژوهشگران‌ امروز جامعه‌ در آن‌ پرورش‌ يافتند.

طلاب‌ اين‌ مدرسه‌ در بسياري‌ از فعالیت‌های علمي‌ و سياسي‌ دوره طاغوت‌ و پس‌ از آن‌، در اداره‌ و برنامه‌ريزي‌ علمي‌ و فرهنگي‌ سياسي‌ انقلاب‌ اسلامي‌ شركت‌ كردند و اين‌ حاصل‌ تلاش‌ استادان‌ اين‌ مجموعه‌، از جمله‌ آیت الله احمد جنتي‌ بود. آیت الله جنتي‌ به‌ ترجمه برخي‌ از كتب‌ حديث‌ پيشينيان‌، از جمله‌ «اثبات‌ الهداة‌»، «ايقاظ‌ الهجعه‌»، «تحف‌العقول‌» و «المواعظ‌ العددية‌» پرداخته‌ است‌.

فعالیت‌های سياسي‌

فعالیت‌های علمي‌ و فرهنگي‌ و تحصيل‌ فقه‌ و اصول‌ مانع‌ فعالیت‌های سياسي‌ آیت الله جنتي‌ نگرديد. فعالیت‌های سياسي‌ در پرونده زندگاني‌ او گاه‌ بيشتر و بهتر مي‌درخشد. آیت الله احمد جنتي‌ پيش‌ از پيروزي‌ انقلاب‌ اسلامي‌ در سخنراني‌ها، اجتماعات‌ عمومي‌ و جلسات‌ خصوصي‌ همواره‌ به‌ افشاي‌ ماهيت‌ پليد حكومت‌ پهلوي‌ و ضرورت‌ براندازي‌ اين‌ حكومت‌ وابسته‌ مي‌پرداخت‌. او كه‌ خود سال‌ها شاگرد مرجع‌ عالي‌ قدر شيعه‌، امام‌ خميني‌ بود. همواره‌ ديگران‌ را به‌ پيروي‌ از راه‌ امام‌ دعوت‌ مي‌كرد. از سوي‌ ديگر در درون‌ حوزه‌، ضمن‌ ملاقات‌ با علما و مراجع‌، آن‌ها را از آخرين‌ اخبار حركت‌ انقلابي‌ امام‌ و مردم‌ باخبر مي‌ساخت‌.

او با عضويت‌ در جامعه مدرسين‌ حوزه‌ علميه‌ قم‌، به‌ برنامه‌‌ريزي‌ هماهنگ‌ براي‌ برپايي‌ راهپيمايي‌ها، نوشتن‌ اعلاميه‌ها و ارتباط‌ با ديگر مراكز مرتبط‌ با نهضت‌ امام خمینی ـ همانند جامعه‌ روحانيت‌ مبارز ـ مي‌پرداخت‌. آیت الله جنتي‌ همواره‌ ارتباط‌ خود را با امام‌ حفظ‌ مي‌كرد تا با الهام‌گيري‌ از ايشان‌، از آخرين‌ فعالیت‌های مبارزاتي‌ در قم‌، نجف‌ و ديگر شهرها اطلاع‌ پيدا كند.

او بارها در قم‌، رفسنجان‌ و جزيره خارك‌ مورد تهديد و تعقيب‌ رژيم‌ شاه‌ قرار گرفت‌ و چند بار در قم‌ بازداشت‌ شد. او سه‌ نوبت‌ به‌ زندان‌ رفت‌ و مجموعاً سه‌ ماه‌ زنداني‌ شد و يك‌ بار هم‌ دستگير و به‌ مدت‌ سه‌ سال‌ به‌ اسدآباد همدان‌ تبعيد شد.

فعالیت‌های وي‌ پس‌ از انقلاب‌ نيز ادامه‌ يافت‌. با پيروزي‌ انقلاب‌ اسلامي‌ در سال‌ 1357، آیت الله جنتي‌ در مسئوليت‌ها و سنگرهاي‌ گوناگوني‌ به‌ ايفاي‌ نقش‌ پرداخت‌. نخستين‌ مسئوليت‌ او پس‌ از پيروزي‌ انقلاب‌، قضاوت‌ در دادگاه‌هاي‌ انقلاب‌ با حكم‌ امام خمینی بود. بركناري‌ و گاه‌ اعدام‌ قضات‌ دوران‌ حكومت‌ شاه‌، فقدان‌ قوانين‌ و آيين‌‌نامه‌هاي‌ اجرايي‌ در دادگاه‌ها، عدم‌ آشنايي‌ افرادِ مؤمن‌ و انقلابي‌ با سير اجرايي‌ كار قضاوت‌ و مشكلات‌ متعدد ديگر، كار در دستگاه‌ قضايي‌ سال‌هاي‌ نخستين‌ انقلاب‌ را دشوار ساخته‌ بود. با وجود اين‌ مشكلات‌، بزرگاني‌ چون‌ شهيد قدوسي‌، شهيد بهشتي‌ و آیت الله جنتي‌ در اين‌ عرصه‌ پاي‌ نهادند به‌ تدوين‌ و اصلاح‌ ساختار قضايي‌ كشور پرداختند. دستگاه‌ قضايي‌ منسجم‌ امروز كشور ما، حاصل‌ تلاش‌ اين‌ عزيزان‌ در آن‌ سال‌هاست‌.

از مسئوليت‌هاي‌ مهم‌ آیت الله جنتي‌ عضويت‌ در شوراي‌ نگهبان‌ قانون‌ اساسي‌، از نخستين‌ روزهاي‌ تشكيل‌ اين‌ نهاد مقدس‌ است‌. شوراي‌ نگهبان‌ از نهادهاي‌ مهم‌ انقلاب‌ به‌ شمار مي‌آيد كه‌ با وجود آن‌، مي‌توان‌ گفت‌ توطئه‌هايي‌ چون‌ داستان‌ مشروطه‌ تكرار نخواهد شد و همواره‌، مصوبات‌ مجلس‌، از صافي‌ فقه‌ اسلام‌ و قانون‌ اساسي‌ خواهد گذشت‌. اين‌ نهاد همواره‌ مورد هجمة‌ دشمنان‌ انقلاب‌ قرار گرفته‌ است‌. آیت الله جنتي‌ در طول‌ عمر 24 ساله‌ اين‌ نهاد، بارها با عنوان‌ عضو فقيه‌ اين‌ شوري‌، به‌ دفاع‌ از اين‌ نهاد و مباني‌ انقلاب‌ اسلامي‌ پرداخته‌ است‌.

برخي‌ از فعاليت‌ها و مسئوليت‌هاي‌ وي‌ پس‌ از انقلاب‌ به‌ شرح‌ زير است‌:

  • 1. دبيري‌ شوراي‌ هماهنگي‌ تبليغات‌ اسلامي‌؛
  • 2. رياست‌ سازمان‌ تبليغات‌ اسلامي‌؛
  • 3. نمايندگي‌ امام‌ و رهبري‌ در اتحاديه انجمن‌هاي‌ اسلامي‌ دانش‌ آموزان‌؛
  • 4. عضويت‌ در شوراي‌ نگهبان‌ قانون‌ اساسي‌ با حكم‌ امام‌ و رهبري‌؛
  • 5. دبيري‌ شوراي‌ نگهبان‌ قانون‌ اساسي‌؛
  • 6. امامت‌ جمعه موقت‌ قم‌، كرمانشاه‌ و تهران‌؛
  • 7. عضويت‌ در شوراي‌ پشتيباني‌ جنگ‌؛
  • 8. مديريت‌ در دادگاه‌هاي‌ انقلاب‌ اسلامي‌؛
  • 9. نمايندگي‌ مجلس‌ خبرگان‌ در دوره اول‌ و دوم‌ از استان‌ خوزستان‌ و در دوره سوم‌ از استان‌ تهران‌ و عضويت‌ در هيأت‌ تحقيق‌ مجلس‌ خبرگان‌؛
  • 10. عضويت‌ در مجمع‌ تشخيص‌ مصلحت‌ نظام‌؛
  • 11. عضويت‌ در شوراي‌ بازنگري‌ قانون‌ اساسي‌؛
  • 12. عضويت‌ در هيأت‌ مؤسس‌ جامعة‌ الزهرا سلام‌ الله‌ عليها با حكم‌ امام‌؛
  • 13. عضويت‌ در شوراي‌ عالي‌ انقلاب‌ فرهنگي‌ با حكم‌ رهبري‌؛
  • 14. عضويت‌ در شوراي‌ عالي‌ تبليغات‌ خارجي‌ با حكم‌ رهبري‌؛
  • 15. مسئوليت‌ ستاد احياي‌ امر به‌ معروف‌ و نهي‌ از منكر؛
  • 16. عضويت‌ در كميسيون‌ صدا و سيما به‌ عنوان‌ نائب‌ رئيس‌؛
  • 17. نمايندگي‌ مقام‌ معظم‌ رهبري‌ در كمك‌ رساني‌ به‌ مردم‌ بوسني‌ و هرزگوين‌.

آیت الله احمد جنتي‌ هم‌ اكنون‌ عضو فقها و دبير شوراي‌ نگهبان‌ و امام‌ جمعه موقت‌ تهران‌ است‌ و برخي‌ ديگر از مسئوليت‌هاي‌ مذكور را نيز به‌ عهده‌ دارد.

منبع

آرشیو عکس و تصویر