آیات محکم: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(تغییرمسیر به آیات محکم و متشابه)
 
سطر ۱: سطر ۱:
{{متوسط}}
+
#تغییرمسیر[[آیات محکم و متشابه]]
آیات داراى مدلولی روشن و استوار را آیات محکم گویند. در مقابل، [[آیات متشابه]] قرار دارد.
 
 
 
==معنای لغوی محکم==
 
 
 
"محکم" برگرفته از "حکمت الدابة" به معناى "منعت" (منع شدن) است و "حُکم" عبارت از جداسازى دو چیز است و معناى دیگر محکم "متقن" (استوار) است.
 
 
 
راغب اصفهانی در مفردات می گويد: ريشه حكم به معناى «منع» است. و به همين جهت در زبان عرب به لجام اسب «حكمة» اطلاق مى‏ گردد (زيرا لجام، حيوان را از حركت و تمرّد باز مى ‏دارد). بنابراين در اين ماده نوعى معناى مانعيّت و نفوذناپذيرى نهفته است. وقتى مى ‏گوييم: قاضى «حكم» كرد؛ يعنى قضيه قبل از حكم او داراى تزلزل بود و پس از حكم، حالت ثبات و استحكام به خود گرفت. «محكم» بودن چيزى بدين معناست كه عامل خارجى نمى ‏تواند در آن نفوذ نمايد.
 
 
 
به قول راغب: «محكم، چيزى است كه نه از جهت لفظ و نه از حيث معنا شبهه ‏اى در آن وارد نگردد.» اين ويژگى در يك كلام، هنگامى پديد مى‏ آيد كه كلام در افاده معنا، هيچ گونه ابهامى و ايهامى نداشته باشد و به روشنى تمام بر مقصود خويش دلالت نمايد.
 
 
 
==معنای آیات محکم==
 
 
 
"آیات محکم" آیاتى هستند که لفظاً(از لحاظ لفظی) و معناً(از لحاظ معنایی) استوار و صریح اند و از چند پهلویى به دوراند؛ یعنى مراد و مقصود از ظاهر آیات براى شنونده روشن است.
 
 
 
«محكم» آيه‏ اى است كه در افاده معناى خويش هيچ گونه ابهام و ايهامى نداشته باشد و راه ورود به هرگونه شبهه و اشتباه را ببندد. آيات محكمات، آيات مادر و مرجع در قرآن كريم هستند.
 
 
 
==اسامی دیگر آیات محکم==
 
 
 
آیات محکم به نام های آیات محکمات، آیات واضحة المعنی، ام الکتاب (محکمات )، امهات الکتاب، امهات قرآن، محکمات قرآن نیز هم مشهور است.
 
 
 
==دلیل بر وجود آیات محکم==
 
 
 
به تصریح خود قرآن کریم که فرمود: {{متن قرآن|«هو الذى أنزل علیک الکتاب منه آیات محکمات هن أم الکتاب»}}؛ او کسى است که این کتاب را بر تو نازل کرد که بخشى از آن آیات محکم اند که آنها اساس کتاب هستند. ([[سوره آل عمران]]، آیه ۷) بخشى از آیات قرآن کریم محکم است.
 
 
 
==مصداق آیات محکم==
 
 
 
براى نمونه مى توان به آیات زیر اشاره کرد:
 
 
 
* {{متن قرآن|«لا اله الا الله»}}. ([[سوره محمد]] صلی الله علیه و آله، آیه ۱۹)
 
* {{متن قرآن|«اوفو الکیل والمیزان بالقسط»}}. ([[سوره انعام]]، آیه ۱۵۲)
 
* {{متن قرآن|«ولا تقربوا الزنا»}}. ([[سوره اسراء]]، آیه ۳۲)
 
* {{متن قرآن|«ولا تقربوا مال الیتیم»}}. ([[سوره انعام]]، آیه ۱۵۲)
 
* {{متن قرآن|«قل هو الله احد»}}. ([[سوره توحید]]، آیه ۱)
 
 
 
==مقدار آیات محکم==
 
 
 
به گفته بعضى از محققان حدود ۲۰۰ آیه قرآن از متشابهات است و بقیه جزء محکمات قرآن محسوب مى شود.
 
 
 
==منابع==
 
* [http://wiki.islamicdoc.org/wiki/index.php/%D8%A2%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%85 آیات محکم، ویکی علوم اسلامی].
 
 
 
درسنامه علوم قرآنی، حسین جوان آراسته
 
 
 
[[رده:علوم قرآنی]]
 

نسخهٔ کنونی تا ‏۱ اوت ۲۰۱۸، ساعت ۰۷:۲۰

تغییرمسیر به: