مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

آل عمران: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۲۶ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{الگو:منبع الکترونیکی معتبر|ماخذ=پایگاه}}
+
{{خوب}}
 +
'''آل عمران''' واژه ای است که در آیه 33 سومین سوره آل عمران آمده است. در اینکه منظور از عمران کیست دو احتمال وجود دارد.  یکی "عمران بن یصهر" که پدر [[حضرت موسی]] و [[حضرت هارون علیه السلام|هارون]] است و دیگری "عمران بن ماثان" که پدر [[حضرت مریم]] (س) است. اما بیشتر مفسرین معتقدند به دلیل قرائنی که در این آیه و آیات پیرامون آن وجود دارد منظور از عمران پدر حضرت مریم است و آل عمران اشاره به حضرت مریم و حضرت عیسی یا این دو به همراه همسر عمران دارد.
  
این واژه فقط یکبار در آیه 33 سومین سوره [[قرآن]] آمده؛ از این رو، این سوره به «آل‌عمران» موسوم شده است: {{متن قرآن|«إِنَّ اللّهَ اصطَفی ءَادمَ و نُوحاً و ءَالَ إبرهیمَ وَ ءَالَ عمرنَ عَلَی العلَمین»}}؛ همانا خداوند، آدم و نوح و آل ابراهیم و آل‌عمران را بر جهانیان برگزید. ([[سوره آل‌ عمران]]/3،33)
+
== مفهوم‌شناسی ترکیب آل عمران ==
 +
راغب اصفهانی گفته است:
 +
:آل به معنای اهل است اما با این تفاوت که واژه آل مخصوص اعلام و معروفین است و به شریف‌تر و با فضیلت‌تر‌ها اضافه می‌شود مثل آل الله و آل النبی... آل به چيزى یا كسى که مخصوص انسان است و به او تعلّق دارد اطلاق مى‏‌شود يا تعلّق ذاتى يا به قرابت و خويشاوندى نزديك يا به دوستى، چنانكه خداى فرمايد: «وَ آلَ إِبْراهِيمَ وَ آلَ عِمْرانَ» (آیه 33 آل عمران) و «أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذابِ» (آیه 46 غافر).
 +
:گفته شده آل نبى (ص) خويشاوندان پيامبر هستند و نيز گفته‌‏اند، آل نبى- مخصوص كسانى است كه از جهت علم و دانش به پيامبر اختصاص دارند (علمشان از ناحيه پيامبر (ص) آغاز شده و به او پيوسته است از اينروى آل نبى ايشانند).<ref>راغب اصفهانی، مفردات، ترجمه غلامرضا خسروی حسینی، ج1، ص 222.</ref>
  
لغویان و مفسران، برای کلمه «آل*» معانی گوناگونی چون خانواده، فرزندان، پیروان و شخص برشمرده‌اند.
+
با این توضیح "آل عمران" کسانی هستند که از طریق نسب یا به واسطه دیگری همچون علم و تقوی با عمران پیوند دارند.
  
مفسران در این که عمران در این آیه نام چه کسی است، بر یک رأی نیستند. برخی او را عمران بن یصهربن قاهث‌ بن لاوی بن یعقوب بن اسحاق بن ابراهیم، پدر [[حضرت موسی]] علیه السلام و هارون و‌ بعضی عمران بن ماثان پدر مریم می‌دانند که وی از نسل سلیمان‌ بن‌ داوود بن إیشا و همه از نسل یهودا ابن یعقوب‌ بن اسحاق بن ابراهیمند.
+
==آل عمران در قرآن==
  
البته عهد عتیق موسی و هارون را پسران عمرام بن قهات می‌داند.<ref>کتاب مقدّس، خروج، 6‌:18-22.</ref> گفته شده که بین این دو عمران، 1800 سال فاصله بوده است؛<ref>التفسیر الکبیر، ج‌8‌، ص‌24.</ref>البته بیش‌تر مفسران بر این باورند که وی به ادلّه ذیل پدر مریم است:
+
این واژه فقط یکبار در آیه 33 سومین سوره [[قرآن]] آمده؛ از این رو، این سوره به «آل‌عمران» موسوم شده است: {{متن قرآن|إِنَّ اللّهَ اصْطَفَى آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ}}؛ همانا خداوند، آدم و نوح و آل ابراهیم و آل‌عمران را بر جهانیان برگزید.
  
# در ادامه سوره آل‌عمران سخن از پدر، مادر و فرزند مریم [و نیز زکریا، متکفّل وی]است؛ پس مقصود از عمران در این آیه نیز باید پدر مریم باشد و اگر منظور پدر موسی باشد با آیات این سوره تناسبی ندارد.<ref>المیزان، ج‌3، ص‌167.</ref>
+
==آل‌عمران چه کسانی‌اند؟==
# آیاتِ پس از آیه 33 به چگونگی برگزیدن آل‌عمران پرداخته و تکرار نام عمران در آیات بعد مانند تکرار اسم در دو جمله است که یکی بودن هر دو اسم را متبادر می‌سازد و اگر مقصود از شخص دوم غیر از شخص اول باشد، موجب به اشتباه افکندن شنونده می‌شود که از کلام حکیم به دور است.<ref>روح‌المعانی، مج‌3، ج‌3، ص‌211.</ref>
+
عمران نام دو شخص است؛ یکی " عمران بن يصهر بن قاهث‏ بن لاوى بن يعقوب بن اسحاق بن ابراهيم‏" و او پدر حضرت موسی (ع) و هارون است و دیگری "عمران بن ماثان" که پدر حضرت مریم (س) است که از نسل سلیمان نبی (ع) است و آن حضرت نیز خود از نسل  يهودا بن يعقوب‏ بن اسحاق بن ابراهيم‏ است. گفته می‌شود این دو عمران 1800 سال باهم فاصله داشته‌اند.<ref> مرکز فرهنگ و معارف قرآن، اعلام قرآن از دایره المعارف قرآن کریم، ج1، ص128 </ref>
 +
 
 +
بیش‌تر مفسران بر این باورند که وی به ادلّه ذیل پدر مریم است:
 +
 
 +
# در آیاتی که بلافاصله بعد از این آیه قرار دارد داستان همسر عمران و دخترش حضرت مریم به میان می‌آید: «{{متن قرآن|إِذْ قالَتِ امْرَأَتُ عِمْرانَ رَبِّ إِنِّي نَذَرْتُ لَكَ ما فِي بَطْنِي مُحَرَّراً فَتَقَبَّلْ مِنِّي إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ}}...» و نشان می‌دهد که آیه مورد بحث و آیه بعد از آن به منزله مقدمه‌ای برای بیان حال مریم بنت عمران و فرزندش حضرت عیسی علیه السلام است.<ref>مواهب الرحمن في تفسير القرآن، ج‏5، ص237</ref>
 +
# تکرار نام عمران در آیات بعد مانند تکرار اسم در دو جمله است که یکی بودن هر دو اسم را متبادر می‌سازد و اگر مقصود از شخص دوم غیر از شخص اول باشد، موجب به اشتباه افکندن شنونده می‌شود که از کلام حکیم به دور است.<ref>روح‌المعانی، ج‌3، ص‌211. نقل از اعلام قرآن از دایره المعارف قرآن کریم، ج1، ص129</ref>
 
# در مواردی از پدر مریم با نام عمران یاد شده؛ ولی در هیچ جای از قرآن، از پدر موسی به عمران تعبیر نشده است.<ref>المیزان، ج3، ص167.</ref>
 
# در مواردی از پدر مریم با نام عمران یاد شده؛ ولی در هیچ جای از قرآن، از پدر موسی به عمران تعبیر نشده است.<ref>المیزان، ج3، ص167.</ref>
# این آیه با آیه دیگری که درباره مریم و عیسی است، مطابقت شدید دارد: {{متن قرآن|«وَ جَعَلنها وَ ابنَها ءَایَةً لِلعلَمین»}}.<ref>همان.</ref> ([[سوره انبیاء]]/21، 91) گفته شده مقصود از عمران در این آیه و آیات بعد، پدر موسی می‌باشد زیرا که ممکن است عمران پدر موسی نیز دختری به نام مریم داشته است، همچنانکه در عهد عتیق نیز مریم خواهر موسی و هارون و هر سه از فرزندان عمرام به شمار آمده است.<ref>کتاب مقدّس، اول تواریخ، 5:29.</ref> پذیرفته نیست؛ زیرا آیات، از مریمی سخن می‌گوید که کفالت او را زکریا، پدر یحیی بر عهده داشته است و زکریا و یحیی هر دو در زمان عیسی می‌زیسته‌اند<ref>بیضاوی، ج‌2، ص‌30.</ref> و به شهادت قرآن، پیش از آن کسی به نام یحیی نامیده نشده بود. ([[سوره مریم]]/19،7) در ضمن مقصود از آل‌عمران نمی‌تواند هر دو عمران باشد؛ زیرا نام عمران پدر مریم، دو بار در قرآن آمده و از عمران پدر موسی نامی برده نشده است. از سوی دیگر فاصله آن‌ها حدود 1800 سال بوده که با این فاصله زمانی، بعید به نظر می‌رسد منظور هر دوی آن‌ها باشد.
+
# حضرت موسی به طور آشکار در زمره «آل ابراهیم» قرار دارد اما حضرت عیسی علیه السلام چون از طریق مادرش در زمره ذریه حضرت ابراهیم قرار می گیرد به این روشنی نیست.<ref>مواهب الرحمن في تفسير القرآن، ج‏5، ص237</ref>
 
 
==آل‌عمران چه کسانی‌اند؟==
 
-----------
 
  
از آن‌جا که مفسّران، در معنای آل و مقصود از عمران وحدت نظر ندارند، در معنای آل‌عمران نیز بر یک نظر نیستند و احتمال داده‌اند که منظور، یکی از این‌ها باشد:1. عیسی و مریم که این قول مشهور است؛<ref>مجمع‌البیان، ج‌2، ص‌735.</ref> 2. موسی و هارون؛ 3. مؤمنان به عیسی، زیرا آل به معنای پیرو نیز آمده است؛<ref>التفسیر الکبیر، ج‌8‌، ص‌24.</ref> 4. امام علی(علیه السلام)زیرا نام پدر حضرت در تورات، عمران است؛<ref>روض‌الجنان، ج‌4، ص‌284.</ref> 5‌. پیامبران و امامان معصومی که ازنسل عمران هستند؛<ref>مجمع‌البیان، ج‌2، ص‌735.</ref> زیرا آنان را در آیه، برگزیدگان خداوند دانسته و این وصف در همه خویشان ونزدیکان صادق نیست؛<ref>مجمع البیان، ج‌2، ص‌735.</ref> 6‌. شخص عمران، چنان‌که در آیه 248 بقره/2 از شخص موسی و هارون، به آل تعبیر شده است.<ref>مجمع البیان، ج‌2، ص‌734.</ref>
+
بر این اساس مقصود از آل عمران در این آیه حضرت مریم و حضرت عیسی علیهما السلام یا آن دو به همراه همسر عمران می‌باشد.<ref>المیزان، ج3، ص167.</ref> اگر معنی آل را خانواده بگیریم.
  
'''نسبت آل‌عمران و آل‌ابراهیم:'''
+
ابوالفتوح رازی در تفسیر روض الجنان اشاره به روایاتی نموده که مقصود از آل عمران را [[امام علی]] علیه السلام دانسته اند و گفته است عمران نام ابوطالب است در قرآن.<ref>روض‌الجنان، ج‌4، ص‌284.</ref>
  
براساس مباحث گذشته، چه عمران پدر مریم باشد یا پدر موسی و هارون، در هر صورت، جزو آل* ابراهیم است؛<ref>الکشّاف، ج‌1، ص‌354.</ref> زیرا آل ابراهیم، چه از طریق اسماعیل و چه از طریق اسحاق، شامل هر دو عمران و همه پیامبران و معصومان پس از ابراهیم نیز می‌شود؛<ref>الفرقان، ج‌3و4، ص‌103.</ref> چنان که گروهی از مفسّران در تفسیر «ذُرِّیَّةً بَعضُها مِن بَعض» (آل‌عمران/3، 34) گفته‌اند:همه پیامبران، از ذرّیّه آدم و بعد ذرّیّه نوح، سپس ذرّیّه ابراهیم هستند.<ref>الدر المنثور، ج‌2، ص‌180.</ref> برخی نیز گفته‌اند:«ذُرِّیَّةً بَعضُها مِن بَعض» حال یا بدل از آل‌ابراهیم و آل‌عمران است؛ یعنی آن دو، یک ذرّیّه هستند که بعضی (آل‌عمران) از بعضی دیگر (آل‌ابراهیم) هستند؛<ref>بیضاوی، ج2، ص‌29؛ التفسیرالکبیر، ج‌8‌، ص‌24.</ref> امّا درباره این که چرا از آل‌عمران جداگانه نام برده شده با این که آل‌ابراهیم آن را دربردارد، سه احتمال وجود دارد:1. برای آگاه کردن مخاطب به این که عیسی هم بشری با کرامات بزرگ از ناحیه خداوند است و برای نبوّت برگزیده شده تا ادّعای مدّعیانِ الوهیّت او را باطل کند.<ref>روح‌المعانی، مج‌3، ج‌3، ص‌211.</ref> 2. برای آگاه کردن مخاطب به شرف و منزلت آل‌عمران است؛ البتّه ذکر خاص پس از عام، لزوماً به معنای برتری بر دیگران نیست؛ زیرا خاتم انبیا، برترین پیامبران بوده و داخل در آل‌ابراهیم است.<ref>بیضاوی، ج‌2، ص‌29.</ref> 3. چون قرآن، پس از این آیه، به تفصیل درباره دو فرد منسوب به عمران یعنی مریم و عیسی سخن گفته، نام آل‌عمران را جداگانه آورده است.<ref>الفرقان، ج3 و 4، ص103.</ref>
+
==علت ذکر آل‌عمران در آیه==
  
'''چرا آل‌عمران برگزیده شدند؟'''
+
امّا درباره این که چرا از آل‌عمران جداگانه نام برده شده با این که آل‌ابراهیم آن را دربردارد، چند احتمال وجود دارد:
  
برخی مفسّران، از جمله «وَاللّهُ سَمِیعٌ عَلِیم» در آیه 34 آل‌عمران/3 چنین استفاده کرده‌اند:خداوند کسانی را برمی‌گزیند که در قول و عمل ثبات داشته باشند و چون آل‌عمران دارای این ویژگی بودند، برگزیده شدند<ref>بیضاوی، ج‌2، ص‌29.</ref>. بعضی نیز گفته‌اند:مقصود این است که خداوند از گفتار و نیّت‌های قلبی آنان آگاه است و ملاکِ گزینش آل‌عمران از این جهت است که در گفتار، صادق، و‌در نیّت، پاک و خالصند؛<ref>المیزان، ج‌3، ص‌168.</ref> به هر حال، گزینش آن‌ها براساس ارزش‌ها و شایستگی‌های موجود در خود آنان بوده است؛ در غیر این صورت، انتخاب فردی در جای‌گاه نبی، ترجیح بدون دلیل است که از خداوند حکیم محال‌است.<ref>راهنما، ج‌2، ص‌400.</ref>
+
# برای آگاه کردن مخاطب به این که عیسی هم بشری با کرامات بزرگ از ناحیه خداوند است و برای [[نبوت]] برگزیده شده تا ادّعای مدعیانِ الوهیّت او را باطل کند.<ref>روح‌المعانی، ج‌3، ص‌211. نقل از اعلام قرآن از دایره المعارف قرآن کریم، ج1، ص131</ref>
'''چرا قرآن به فضایل آل‌عمران پرداخته است؟'''
+
# ذکر آل عمران در این آیه مقدمه‌ای است برای بیان حال مریم بنت عمران و فرزندش حضرت عیسی علیه السلام پس از این آیه به تفصیل<ref>مواهب الرحمن في تفسير القرآن، ج‏5، ص237</ref>
برخی‌گفته‌اند:عقاید انحرافی یهود که می‌گفتند:ما فرزندان و دوستان خداییم و مسیحیان که می‌گفتند:مسیح پسر خدا است، موجب‌شد تا خداوند درابتدای آیه، فضایل پیامبران را نقل، و‌در پایان با جمله «وَاللّهُ سَمِیعٌ عَلِیم» دروغ‌گویان در حقّ انبیا را تهدید کند.<ref>التفسیر الکبیر، ج 8، ص 25.</ref> بعضی نیز گفته‌اند:یادآوری امتیازهای پیامبران گذشته، از جمله آل‌عمران، زمینه‌ساز ایمان اهل‌کتاب به پیامبر خاتم است؛<ref>راهنما، ج‌2، ص‌401.</ref> به ویژه که یادآور می‌شود:پیغمبر خاتم، از خاندان همان پیامبران پیشین است و امّت‌های آنان همگی مأمورند به پیامبری که آیین آن‌ها را تصدیق می‌کند، ایمان‌آورند.<ref>روح‌المعانی، مج‌3، ج‌3، ص‌211.</ref>
+
# برای نشان دادن این مطلب که عیسی علیه السلام با وجود اینکه نوه دختری عمران است آل عمران محسوب می شود تا کسی نتواند اشکال کند که ائمه علیهم السلام آل پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله و اهل بیت او به حساب نمی آیند.
  
 
==پانویس==  
 
==پانویس==  
 
{{پانویس}}
 
{{پانویس}}
  
== منابع ==
+
==منابع==
*آل‌عمران، محمدصادق يوسفى، [http://www.maarefquran.org/index.php/page,viewArticle/LinkID,4674، دانشنامه موضوعی قرآن] ، تاریخ بازیابی،6 شهریور 1392.
+
*ابوالفتوح رازى حسين بن على، روض الجنان و روح الجنان فى تفسيرالقرآن، مشهد، بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى، چاپ اول، 1408 ق.
[[رده:اقوام در قرآن ]]
+
*راغب اصفهانى، حسین بن محمد، مفردات الفاظ قرآن، ترجمه و تحقیق غلامرضا خسروی، تهران، مرتضوی، چاپ دوم، ۱۳۷۴ش.
 +
* طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت،‌ موسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق.
 +
* مرکز فرهنگ و معارف قرآن، اعلام قرآن از دایره المعارف قرآن کریم، قم، بوستان کتاب، 1385، مدخل «آل عمران» از محمدصادق یوسفی
 +
* موسوى سبزوارى، عبدالاعلى، مواهب الرحمن في تفسير القرآن، دفتر آيت الله العظمى السبزوارى، 1409ق.
 +
{{سنجش کیفی
 +
|سنجش=شده
 +
|شناسه= خوب
 +
|عنوان بندی مناسب= خوب
 +
|کفایت منابع و پی نوشت ها= خوب
 +
|رعایت سطح مخاطب عام= خوب
 +
|رعایت ادبیات دانشنامه ای= خوب
 +
|جامعیت= خوب
 +
|رعایت اختصار= خوب
 +
|سیر منطقی= خوب
 +
|کیفیت پژوهش= خوب
 +
|رده= دارد
 +
}}
 +
 
 +
[[رده:اقوام در قرآن]]
 +
[[رده:واژگان قرآنی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۴۹

آل عمران واژه ای است که در آیه 33 سومین سوره آل عمران آمده است. در اینکه منظور از عمران کیست دو احتمال وجود دارد. یکی "عمران بن یصهر" که پدر حضرت موسی و هارون است و دیگری "عمران بن ماثان" که پدر حضرت مریم (س) است. اما بیشتر مفسرین معتقدند به دلیل قرائنی که در این آیه و آیات پیرامون آن وجود دارد منظور از عمران پدر حضرت مریم است و آل عمران اشاره به حضرت مریم و حضرت عیسی یا این دو به همراه همسر عمران دارد.

مفهوم‌شناسی ترکیب آل عمران

راغب اصفهانی گفته است:

آل به معنای اهل است اما با این تفاوت که واژه آل مخصوص اعلام و معروفین است و به شریف‌تر و با فضیلت‌تر‌ها اضافه می‌شود مثل آل الله و آل النبی... آل به چيزى یا كسى که مخصوص انسان است و به او تعلّق دارد اطلاق مى‏‌شود يا تعلّق ذاتى يا به قرابت و خويشاوندى نزديك يا به دوستى، چنانكه خداى فرمايد: «وَ آلَ إِبْراهِيمَ وَ آلَ عِمْرانَ» (آیه 33 آل عمران) و «أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذابِ» (آیه 46 غافر).
گفته شده آل نبى (ص) خويشاوندان پيامبر هستند و نيز گفته‌‏اند، آل نبى- مخصوص كسانى است كه از جهت علم و دانش به پيامبر اختصاص دارند (علمشان از ناحيه پيامبر (ص) آغاز شده و به او پيوسته است از اينروى آل نبى ايشانند).[۱]

با این توضیح "آل عمران" کسانی هستند که از طریق نسب یا به واسطه دیگری همچون علم و تقوی با عمران پیوند دارند.

آل عمران در قرآن

این واژه فقط یکبار در آیه 33 سومین سوره قرآن آمده؛ از این رو، این سوره به «آل‌عمران» موسوم شده است: إِنَّ اللّهَ اصْطَفَى آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ؛ همانا خداوند، آدم و نوح و آل ابراهیم و آل‌عمران را بر جهانیان برگزید.

آل‌عمران چه کسانی‌اند؟

عمران نام دو شخص است؛ یکی " عمران بن يصهر بن قاهث‏ بن لاوى بن يعقوب بن اسحاق بن ابراهيم‏" و او پدر حضرت موسی (ع) و هارون است و دیگری "عمران بن ماثان" که پدر حضرت مریم (س) است که از نسل سلیمان نبی (ع) است و آن حضرت نیز خود از نسل يهودا بن يعقوب‏ بن اسحاق بن ابراهيم‏ است. گفته می‌شود این دو عمران 1800 سال باهم فاصله داشته‌اند.[۲]

بیش‌تر مفسران بر این باورند که وی به ادلّه ذیل پدر مریم است:

  1. در آیاتی که بلافاصله بعد از این آیه قرار دارد داستان همسر عمران و دخترش حضرت مریم به میان می‌آید: «إِذْ قالَتِ امْرَأَتُ عِمْرانَ رَبِّ إِنِّي نَذَرْتُ لَكَ ما فِي بَطْنِي مُحَرَّراً فَتَقَبَّلْ مِنِّي إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ...» و نشان می‌دهد که آیه مورد بحث و آیه بعد از آن به منزله مقدمه‌ای برای بیان حال مریم بنت عمران و فرزندش حضرت عیسی علیه السلام است.[۳]
  2. تکرار نام عمران در آیات بعد مانند تکرار اسم در دو جمله است که یکی بودن هر دو اسم را متبادر می‌سازد و اگر مقصود از شخص دوم غیر از شخص اول باشد، موجب به اشتباه افکندن شنونده می‌شود که از کلام حکیم به دور است.[۴]
  3. در مواردی از پدر مریم با نام عمران یاد شده؛ ولی در هیچ جای از قرآن، از پدر موسی به عمران تعبیر نشده است.[۵]
  4. حضرت موسی به طور آشکار در زمره «آل ابراهیم» قرار دارد اما حضرت عیسی علیه السلام چون از طریق مادرش در زمره ذریه حضرت ابراهیم قرار می گیرد به این روشنی نیست.[۶]

بر این اساس مقصود از آل عمران در این آیه حضرت مریم و حضرت عیسی علیهما السلام یا آن دو به همراه همسر عمران می‌باشد.[۷] اگر معنی آل را خانواده بگیریم.

ابوالفتوح رازی در تفسیر روض الجنان اشاره به روایاتی نموده که مقصود از آل عمران را امام علی علیه السلام دانسته اند و گفته است عمران نام ابوطالب است در قرآن.[۸]

علت ذکر آل‌عمران در آیه

امّا درباره این که چرا از آل‌عمران جداگانه نام برده شده با این که آل‌ابراهیم آن را دربردارد، چند احتمال وجود دارد:

  1. برای آگاه کردن مخاطب به این که عیسی هم بشری با کرامات بزرگ از ناحیه خداوند است و برای نبوت برگزیده شده تا ادّعای مدعیانِ الوهیّت او را باطل کند.[۹]
  2. ذکر آل عمران در این آیه مقدمه‌ای است برای بیان حال مریم بنت عمران و فرزندش حضرت عیسی علیه السلام پس از این آیه به تفصیل[۱۰]
  3. برای نشان دادن این مطلب که عیسی علیه السلام با وجود اینکه نوه دختری عمران است آل عمران محسوب می شود تا کسی نتواند اشکال کند که ائمه علیهم السلام آل پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله و اهل بیت او به حساب نمی آیند.

پانویس

  1. راغب اصفهانی، مفردات، ترجمه غلامرضا خسروی حسینی، ج1، ص 222.
  2. مرکز فرهنگ و معارف قرآن، اعلام قرآن از دایره المعارف قرآن کریم، ج1، ص128
  3. مواهب الرحمن في تفسير القرآن، ج‏5، ص237
  4. روح‌المعانی، ج‌3، ص‌211. نقل از اعلام قرآن از دایره المعارف قرآن کریم، ج1، ص129
  5. المیزان، ج3، ص167.
  6. مواهب الرحمن في تفسير القرآن، ج‏5، ص237
  7. المیزان، ج3، ص167.
  8. روض‌الجنان، ج‌4، ص‌284.
  9. روح‌المعانی، ج‌3، ص‌211. نقل از اعلام قرآن از دایره المعارف قرآن کریم، ج1، ص131
  10. مواهب الرحمن في تفسير القرآن، ج‏5، ص237


منابع

  • ابوالفتوح رازى حسين بن على، روض الجنان و روح الجنان فى تفسيرالقرآن، مشهد، بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى، چاپ اول، 1408 ق.
  • راغب اصفهانى، حسین بن محمد، مفردات الفاظ قرآن، ترجمه و تحقیق غلامرضا خسروی، تهران، مرتضوی، چاپ دوم، ۱۳۷۴ش.
  • طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت،‌ موسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق.
  • مرکز فرهنگ و معارف قرآن، اعلام قرآن از دایره المعارف قرآن کریم، قم، بوستان کتاب، 1385، مدخل «آل عمران» از محمدصادق یوسفی
  • موسوى سبزوارى، عبدالاعلى، مواهب الرحمن في تفسير القرآن، دفتر آيت الله العظمى السبزوارى، 1409ق.