غزوه حمراء الأسد (کتاب)
کتاب «غزوه حمراء الأسد»، اثر سید عبدالفتاح نواب، رساله‌اى است مختصر در توضیح غزوه حمراء الأسد و اشاره به آیات مربوط به آن که به زبان فارسى و در دوران معاصر نوشته شده است.
محتویات
ساختار کتاب
کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در ضمن سه عنوان کلى زیر ارائه شده است:
- «غزوه حمراء الأسد» (مشتمل بر عناوین: اشاره، اعلام غزوه‌اى دیگر، دشمن به دنبال گریز، برخى رخدادها در حمراء الأسد و پیامبر(ص) پس از بازگشت).
- «نگاهى به آیات احد و حمراء الأسد» (در ذیل این عنوان علاوه بر بیان آیات مربوطه، عنوان جبل حمراء الأسد نیز ذکر شده است).
- «یادآورى» (در ذیل این عنوان آلبوم عکس‌ها نیز گنجانده شده است).
گزارش محتوا
در مقدمه، به این نکته اشاره گردیده است که خواننده کتاب، زمانى از پیام فداکارى جانبازان احد الهام مى‌گیرد که تأمل کرده و بنگرد امروز کجاى میدان ایستاده تا بفهمد اگر دیروز بود، کجا مى‌بود.[۱]
به اعتقاد نویسنده، هرکس به سرنوشت پیشینیان با نگاه ویژه خویش مى‌نگرد و یافته‌هاى تاریخى گذشتگان را بر آیندگان گزارش مى‌کند. ارزش آگاهى از راه رفته آنان، آنگاه سودبخش است که تابلوى راهنماى فرزندان دوره‌هاى بعد باشد، الگو دهد، توان تصمیم‌سازى بخشد، حیرت‌زدایى نماید.[۲]
منطقه حمراء الأسد، در حقیقت محل غزوه‌اى است که پیامبر(ص)، با جانبازان جنگ احد از اصحاب خود و با امکانات ناچیز، حدود ۴ شبانه‌روز در برابر دشمن ایستادند و با عنایات الهى و ایجاد رعب، دشمن عقب‌نشینى کرد.[۳]
غزوه حمراء الأسد هرچند بدون خون‌ریزى و کشتار بود و با نمونه‌هاى غزوات دیگر بسیار فرق مى‌کرد، ولى شرایط خاص زمانى به‌گونه‌اى بود که کمترین زمان نباید از دست مى‌رفت. هرکسى نباید در این مرحله وارد مى‌شد؛ نه آنان که به بهانه‌اى در مسیر احد راه خود را از پیامبر(ص) جدا کردند و نه آنان که در دامنه احد فریاد یارى‌خواهى حضرتش را نادیده گرفتند و یا از فراز رمات برق غنایم به زیرشان آورد.[۴]
از جمله رخدادهایى که در حمراء الأسد اتفاق افتاد عبارتند از:
- اسارت عمرو بن عبدالله ابوعزه جمحى: او در جنگ بدر، به اسارت نیروهاى اسلام درآمد و پیامبر(ص) به‌خاطر عائله‌مندى وى، بدون گرفتن فدا آزادش کرد. او به پیامبر(ص) تعهد داد که با مشرکان همکارى نخواهد کرد، ولى با وسوسه‌هاى صفوان بن اميه، بار دیگر در جنگ احد، مقابل نیروهاى اسلام قرار گرفت و در حمراء الأسد توسط عاصم بن ثابت اسیر گردید و نزد پیامبر(ص) آورده شد. پیامبر(ص) دستور داد وى را در همان محل کشتند؛ چون به تعهدى که داده بود، عمل نکرد. حضرت فرمود: لا یلدغ المؤمن من جحر مرتین؛ مؤمن از یک سوراخ دو بار گزیده نمى‌شود».[۵]
- پناه گرفتن معاویة بن مغیرة بن ابى‌العاص، پسر عموى عثمان بن عفان بن ابى‌العاص در منزل عثمان: او که با لشکر قریش به احد آمده بود، به عثمان پناهنده شد و عثمان براى او ۳ روز از پیامبر(ص) مهلت گرفت و وسیله سفرش را فراهم کرد تا آنکه از مدینه خارج شد.[۶]
پانویس
منبع
ویکی نور
