جعفر بن احمد بن متیل

«جعفر بن احمد بن متیل» یکی از وکلای محمد بن عثمان – نائب دوم امام زمان علیه السلام – در بغداد بود. از برخی روایات نقل شده از ابن متیل، برمی‌‌آید که وی محدثی برجسته و دارای جایگاه والایی بوده است.

ارتباط با نائبان خاص

شیخ صدوق گزارشی را از دیدار سرّی محمد بن عثمان با جعفر ابن متیل نقل می کند. طبق این گزارش، محمد بن عثمان با ابن متیل در یکی از خرابه های عباسیه بغداد دیدار کرد. در آنجا نامه ای که امام دوازدهم به او نوشته بود، خواند و سپس آن را از بین بُرد. این مطلب بیانگر این است که روابط نائب دوم با وکلای خود بسیار دقیق بود تا هیچ ردّ پایی را به مقامات دولتی نشان ندهد و جان خود و امام و وکلای خود را از خطر محفوظ بدارد.

چون «جعفر بن احمد بن متیل» از دوستان نزدیک «محمد بن عثمان» بود، برخی گمان می کردند که «محمد بن عثمان» امر وکالت و سفارت حضرت مهدی علیه السلام را پس از خود به او خواهد سپرد. چون هنگام وفات «محمد بن عثمان» فرارسید، ابن متیل در بالای سر او و «حسین بن روح نوبختی» در پایین پایش نشسته بودند. محمد بن عثمان در آن حال به ابن متیل رو کرد و گفت: من مأمور شدم که حسین بن روح را وصیّ خود گردانم و امور را به او واگذارم. وقتی ابن متیل این سخنان را شنید از جای خود بلند شد و دست «حسین بن روح» را گرفت و او را در بالای سر «محمد بن عثمان» نشانید و خود در پایین پای او نشست.

صدوق از استادش علی بن بلال روایت می‌‌کند که او گفت: ما شیعیان تردید نداشتیم که چنانچه مرگ محمد بن عثمان رخ دهد، جز جعفر بن احمد بن متیل یا پدرش احمد بن متیل را جایگزین نخواهد کرد؛ چون رابطه نایب دوم امام زمان علیه‌السلام با آن دو بسیار صمیمی‌‌ بود؛ به گونه‌ای که بیشتر اوقات، محمد بن عثمان در خانه جعفر بود؛ حتی در آخر عمر غذا نمی‌‌خورد، مگر آن غذایی که در خانه جعفر فراهم شده بود. از این رو دانشمندان شیعه تردید نداشتند که اگر برای محمد بن عثمان حادثه‌ای پیش آید، نمایندگی امام عصر علیه‌السلام به جعفر خواهد رسید. ولی چون مشخص شد که حسین بن روح نایب خاص خواهد بود، آن دو بزرگوار در برابر جناب حسین بن روح تسلیم محض بودند و کاری که حاکی از ناراحتی آنان باشد، از آنان دیده نشد و چنان بودند که با محمد بن عثمان رفتار می‌‌کردند.

منابع

• ستارگان حرم، زندگی نامه "حسن بن متیل قمی" از ابوالحسن ربانی سبزواری، ج ۱۳، ص ۲۸۸-۲۹۷.
• ابن متیل، سایت یاران انتظار، بازیابی: ۲۲ مرداد ۱۳۹۲.