الفخری فی أنساب الطالبیین (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

«الفَخری فی أنساب الطالبیین» تألیف اسماعیل بن حسین مروزی (۵۷۲-۶۱۴ ق)، کتابی درباره نسب خاندان ابوطالب یعنى فرزندان امام على (علیه‌السلام)، جعفر طیار و عقیل است.

Ketab116.jpg
نویسنده اسماعیل بن حسین مروزی
موضوع نسب‌شناسی
زبان عربی
تعداد جلد ۱
تحقیق سید مهدی رجائی

مؤلف

قاضی عزیزالدین اسماعیل مروزی علوی حسینی، علامه، نسّابه و شاعر نامدار شیعه، در سال ۵۷۲ قمری به دنیا آمد و بعد از سال ۶۱۴ قمری در مرو درگذشت. نسبش از طریق محمد دیباج به امام صادق علیه السلام می رسد. او با فخرالدین رازی (م، ۶۰۶ ق) صاحب «مفاتیح الغیب» و یاقوت حموی صاحب «معجم الادباء» معاصر و مرتبط بوده است.

قاضی مروزی دارای تألیفات متعددی به خصوص در علم نسب بوده که برخی از این آثار عبارتند از: حظیرة القدس (۶۰ جلد)، بستان الشرف (مختصر کتاب الحظیرة در ۲۰ جلد)، الفخری فی أنساب الطالبیین، غنیة الطالب فى نسب آل أبی‌طالب، الموجز فی النسب، زبدة الطالبیة، المثلث فى النسب.

معرفى کتاب

اهتمام عرب به انساب و برخى توصیه‌هاى دینى درباره حفظ انساب بخصوص در موضوعات احکام، سبب شده است عده‌زیادى از مؤلفان مسلمان از دیر باز به این موضوع اهمیت داده و کتاب هایى در این باره نوشته‌اند. دسته‌اى از این آثار درباره انساب جاهلى و اسلامى است و دسته‌اى به طور خاص به انساب علویان یا آل ابى‌طالب مى‌پردازد. کتاب «الفخری فی أنساب الطالبیین» درباره نسب خاندان ابوطالب تألیف شده است. علت نامگذارى آن به «الفخری»، درخواست فخرالدین رازى مفسر مشهور اهل سنت براى تدوین این کتاب بوده است.

نویسنده پس از مقدمه‌اى در نسب پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله)، به خاندان حضرت ابوطالب مى‌پردازد. نسب امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) بیشترین حجم کتاب را به خود اختصاص داده و شامل اعقاب فرزندان آن حضرت است. ترتیب انساب آن گونه که معمول است، در این کتاب نیامده و پس از اعقاب امام کاظم(علیه‌السلام) با عنوان «انساب موسویه»، به نسل امام صادق(علیه‌السلام) مى‌پردازد.

گویا در این اثر به نسب برخى افراد اشاره نشده است. در خاتمه کتاب هم از برخى مشاهیر که به القابى معروف‌اند یاد مى‌شود؛ نظیر علویه، حسینیون، باقریه، موسویه و... .

در ابتداى چاپ فعلى این کتاب، مقدمه و رساله‌اى با عنوان «الضوء البدرى فی حیاة صاحب الفخرى» به قلم آیت‌الله مرعشى نجفى آمده و شرح حالى از مؤلف کتاب ارائه داده است.

منابع

  • "الفخری فی أنساب الطالبیین"، ویکی نور.
  • کتاب الفخری فی أنساب الطالبیین، السید عزالدین القاضی المروزی.