آیه 278 بقره

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

متن و ترجمه آیه

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ وَ ذَرُواْ مَا بَقِيَ مِنَ الرِّبَا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ».(مشاهده آیه در مصحف)

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، از خدا پروا كنيد و اگر مؤمنيد، آنچه از ربا باقى مانده است واگذاريد.

نزول

محل نزول:

این آیه در مدینه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل گردیده است. [۱]

شأن نزول:[۲]

«شیخ طوسی» گوید: سدى و ابن جريج و عكرمة گويند: اين آيه درباره بقيه ربائى كه مربوط به عباس و مسعود و عبد يا ليل و حبيب و ربيعة و بنى‌عمر و بن عمير بود نازل گرديده است. از امام محمدباقر عليه‌السلام روايت شده كه وليد بن مغيرة در جاهليت رباخوارى مي‌كرد و از بقاياى همان ربا از ثقيف طلبكار بود. خالد بن وليد بعد از آن كه مسلمان شده بود، قصد كرد بقيه رباى مزبور را از آن‌ها بگيرد. اين آيه نازل گرديد و آن را منع نمود.[۳][۴]

پانویس

  1. طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج ‌1، ص 111.
  2. محمدباقر محقق،‌ نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص 102.
  3. صاحبان روض الجنان و مجمع البيان از مقاتل نقل نمايند كه اين آيه درباره چهار برادر از قبيله ثقيف نازل شده به نام مسعود و عبدياليل و حبيب و ربيعة اينان به بنى‌المغيرة قرض مي‌دادند و ربا مى گرفتند. وقتى كه پيامبر به طائف وارد گرديد و با ثقيف صلح فرمود، اين چهار برادر مسلمان شدند و رباى خود را از مغيرة درخواست كردند و كار به مرافعه و رجوع به عتاب بن اسيد كه عامل رسول خدا در مكه بود، كشانيده شد. عتاب به پيامبر نوشت سپس اين آيه نازل گرديد. چنان كه ابويعلى در مسند خود و ابن منده نيز از عامه از طريق كلبى از ابوصالح او از ابن عباس با اندك اختلافى روايت نموده اند و نيز صاحب جامع البيان از عامه از عكرمه آن را روايت نموده است.
  4. صاحبان كشف الاسرار از عامه و روض الجنان از خاصه از عطا و عكرمة نقل نمايند كه درباره عباس بن عبدالمطلب و عثمان بن عفان نازل شده كه قبل از نزول آيه ربا مقدارى ربا از كسانى طلبكار بودند، خواستند طلب خود را بگيرند. رسول خدا شنيد و آن‌ها را مانع گرديد آنان نيز اطاعت نمودند.

منابع

  • قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند.
  • محمدباقر محقق، نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، انتشارات اسلامی، تهران، 1361 ش.
  • فضل بن حسن طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، انتشارات ناصرخسرو، تهران، 1372 ش.

پیوندها