ابان بن عثمان
فقیه، ادیب، نسّابه و مورخی آشنا به اخبار شعرا و ایّام عرب و از اصحاب و شاگردان امامان صادق و کاظم علیهماالسلام بوده و از آن دو امام همام، روایت نقل می کند.
محتویات
نام و نسب
فقیه، ادیب، نسّابه و مورخی آشنا به اخبار شعرا و ایّام عرب و از اصحاب و شاگردان امامان صادق و کاظم علیهماالسلام بوده و از آن دو امام همام، روایت نقل می کند.از ابان بن عثمان با نام های دیگری نیز در کتب رجال و در اسناد روایات یاد شده است: أبان بن الأحمر، أبان الأحمر، أبان الأحمری.[۱]
راوی حدیث
کشی او را فقیه و از اصحاب اجماع می داند.[۲] محمد بن ابی عمیر می گوید: ابان از همه انسانها بیشتر حافظ حدیث بوده است.[۳] حافظه این محقق، چنان قوی بوده است که برای حفظ هر کتابی، یک بار مطالعه آن برایش کافی بوده و پس از آن کل کتاب را بدون یک حرف پس و پیش تکرار می کرده است.
مشایخ
شماری از مشایخ او عبارت انداز: زرارة بن اعین، اسحاق بن عمّار، ابان بن تغلب، معاویة بن عمّار، ابوبصیر، فضیل بن یسار، بشیر نبّال، زید شحّام، صفوان بن مهران جمّال و محمد بن مسلم.
بزرگانی چون: ابن ابی عمیر و بزنطی و از بصریان: ابوعبیدة معمّر بن مثنّی، ابوعبداللّه بن مثنّی و ابوعبداللّه محمد بن سلاّم عجمی نیز از او اخذ روایت کرده اند.
آثار
افزون بر روایات بسیار و پراکنده ابان بن عثمان در کتب حدیث امامیه، آثاری را نیز از وی نام می برند که از این قرارند: المبتدأ، المبعث، المغازی، الوفاة، السقیفة والردّة. وی این شش کتاب را در یک جلد گرد آورده؛[۴] ولی متأسفانه جملگی از میان رفته است.اخیرا پراکنده های کتاب های: المبعث، المغازی، الوفاة، السقیفة والردّة به کوشش آقای رسول جعفریان از نصوص مختلف استخراج و توسط دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم منتشر شده است.
پانویس
- ↑ رجال النجاشی، ص13، شماره8؛ الفهرست، شیخ طوسی، ص59، شماره62. البته شیخ طوسی در کتاب رجال خود (رجال الطوسی، ص164، ش1886) از وی فقط در اصحاب امام صادق علیه السلام نام می برد.
- ↑ رجال الکشی، ص375، ش705.
- ↑ لسان المیزان، ج1، ص24.
- ↑ الفهرست، ص59، ش62. نجاشی، تنها از چهار کتاب وی نام می برد: له کتاب حسن کبیر یجمع المبتدأ، المغازی، الوفاة والردّة. (رجال النجاشی، ص13، ش8)
منابع
ناصر باقری بیدهندی، اصحاب اجماع، فصلنامه علوم حدیث، شماره 9.
