آیه اعتصام

منظور از آیه اعتصام آیه 103 سوره آل عمران است که می فرماید:

وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا ۚ وَاذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَكُنْتُمْ عَلَىٰ شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَكُمْ مِنْهَا ۗ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ

همگان دست در ریسمان خدا زنید و پراکنده مشوید و از نعمتی که خدا بر شما ارزانی داشته است، یاد کنید. آن هنگام که دشمن یکدیگر بودید و او دلهایتان را به هم مهربان ساخت و به لطف او برادر شدید و بر لبه پرتگاهی از آتش بودید، خدا شما را از آن برهانید خدا آیات خود را برای شما این چنین بیان می کند، شاید هدایت یابید

[3–103] (مشاهده آیه در سوره)

واژه شناسی

• اعْتَصِمُواْ

از ریشه «ع ص م» می باشد که در معنای منع کردن، جلوگیری و دفع، دوری کردن، پناه بردن به چیزی، چنگ زدن به کار می رود

• حَبْل

از ریشه «ح ب ل» و به معنای رِباط و رَسَن آمده است؛ یعنی ریسمانی طولانی و محکم که باآن شیئی را می بندند

• لاتفرقوا

فعل نهی از ریشه «ف ر ق» و به معنای افتراق، فاصله، جدایی و تشتّت بین دوشیئ است.

مصادیق حبل الله

با توجه به روایاتی که در منابع مختلف شیعه و اهل سنت وجود دارد منظور از حبل الله در این آیه شریفه قرآن و اهل بیت علیهم السلام می باشد

1. پیامبراکرم (ص) می فرمایند: «إنَّ هذَا القُرآنَ حَبلُ اللّهِ ، والنّورُ المُبينُ ، والشِّفاءُ النّافِعُ» پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : اين قرآن ريسمان خدا و نور روشن گر و درمانى سودبخش است
2. امیرالمؤمنین علی (ع) می فرماید: «فَإِنَّهُ حَبْلُ اللهِ الْمَتِینُ و سَبَبُهُ الْأَمِین‏.»
3. پیامبر (ص) در وصف امیرالمؤمنین علی (ع) فرمودند:«هُوَ حَبلُ اللّهِ المَتينُ ...» .
4. امام باقر علیه السلام می فرماید: «آل محمد هم حبل الله الذی اُمرنا بالاعتصام به» منظور از حبل الله که خدا امر کرده به چنگ زدن به آن آل محمد هستند.
5. امام صادق علیه السلام در تفسیر این آیه می فرمایند: «نحن الحبل.»

روشن است که بین این دو دسته روایت هیچ تعارضی وجود ندارد زیرا با توجه به حدیث ثقلین و حقیقت قرآن و اهل بیت یک حقیقت جدایی ناپذیر هستند. در حدیث معروف به ثقلین پیامبر (ص) می فرمایند:«:إنّي تارِكٌ فيكُمُ الثِّقلَينِ ، كِتابَ اللّهِ وأهلَ بَيتي ، وإنَّهُما لَن يَتَفَرَّقا حَتّى يَرِدا عَلَيَّ الحَوضَ » من در ميان شما دو چيز گران بر جاى مى گذارم: كتاب خدا و اهل بيتم. اين دو هرگز از هم جدا نمى شوند تا آن كه در كنار حوض [كوثر] بر من وارد شوند.

پیوند

• مشاهده ترجمه و تفسیر آیه