آیه مُلک

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۴ ژوئیهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۰۶:۴۳ توسط بهرامی (بحث | مشارکت‌ها) (تعیین رده و ویرایش جزیی متن)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

آیه مُلك

آیه 26 سوره آل ‌عمران/3 را «آیه ‌مُلك» (فرمان‌روایى) مى‌گویند.[۱] در این آیه آمده است كه فرمان فرمایى واقعى از آنِ خداوند است. به هر كه بخواهد، فرمان‌روایى مى‌دهد و از هر كه بخواهد، مى‌ستاند:

«قُلِ اللَّهمَّ ملِكَ المُلكِ تُؤتِى المُلكَ مَن تَشاءُ و تَنزِعُ المُلكَ مِمّن تَشاءُ و تُعِزُّ مَن تَشاءُ و تُذِلُّ مَن تَشاءُ بِیدِكَ الخَیرُ إِنّكَ عَلى كُلِّ شَىء قَدِیر».

در شأن نزول این آیه گفته‌اند: چون رسول خدا صلى الله علیه و آله مكه را فتح كرد به مسلمانان، فتح ملك روم و فارس را وعده داد. منافقان و یهودیان (به استهزا)گفتند: محمد صلى الله علیه و آله را مكه و مدینه بس نیست و تمناى ملك فارس و روم مى‌كند و خداوند این ‌آیه را نازل كرد.[۲]

بنا به نقلى، این وعده هنگام حفر خندق اتفاق افتاد. منافقان گفتند: كار شما عجیب نیست كه از ترس، خندق مى‌كنید و از شهر نمى‌توانید بیرون بروید و این چنین تمناهاى باطل مى‌كنید و این آیه در پاسخ آن‌ها نازل ‌شد.[۳]

ابوهریره از رسول خدا صلى الله علیه و آله روایت مى‌كند كه چون خداى تعالى خواست فاتحة الكتاب، آیة‌الكرسى و شهداللّه و قل اللهم مالك الملك را كه از عرش آویخته شده بودند به زمین بفرستد گفتند: خدایا! ما را به زمینى كه سراى لغزش و گناهان است، مى‌فرستى؟ خداى تعالى گفت: بنده‌اى كه شما را پس از هر نماز فریضه بخواند، در بهشت جاى خواهم داد و به چشم رحمت به او خواهم نگریست. هر روز هفتاد حاجتش روا مى‌كنم كه كمترین آن‌ها آمرزش او باشد و او را از هر دشمنى در پناه مى‌گیرم و بر آن دشمن یارى مى‌دهم. و مانع از داخل شدن او در بهشت، حیات اوست.[۴]

پانویس

  1. بحارالانوار، ج‌ 83‌، ص‌ 45.
  2. روض الجنان، ج 4، ص‌ 247 و 248؛ مجمع‌البیان، ج‌ 2، ص 726.
  3. مجمع‌البیان، ج‌ 2، ص‌ 726؛ روض الجنان، ج‌ 4، ص‌ 251.
  4. روض الجنان، ج‌ 4، ص‌ 246 و 247؛ مجمع البیان، ج‌ 2، ص‌ 724.

منابع

علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كریم، جلد 1، ص 402