علوم حدیث
بخاطر اهمیت بسیار زیاد حدیث در نزد مسلمانان علوم مختلفی به وجود آمد که به بررسی سندی و محتوایی حدیث می پردازند مجموعه این علوم را علم الحدیث می نامند.
تعریف علم الحدیث و بخش‌های آن
علم الحدیث علمی است که با آن، اقوال و افعال و تقریرهای پیغمبر(ص) و ائمه(ع) شناخته می‌شود.[۱] علوم مختلف مرتبط با حدیث را به گونه های مختلف و با نامگذاری های مختلفی دسته بندی نموده اند به طوری که نوعی آشفتگی در این تقسیم بندی ها به چشم می آید. با چشم پوشی از این دسته بندی ها می توان علوم حدیث را شامل این علوم دانست:
- درایه الحدیث
که در آن از کیفیت اتصال حدیث به معصوم از لحاظ تواتر و وحدت نقل. اتصال و انقطاع آن و مراتب نقل از نظر صحت و ضعف و اصطلاحات مربوط به این خصوصیات) گفتگو می‌شود. این علم را اصول حدیث یا مصطلح الحدیث نیز نامیده اند. برخی به این شیوه نامگذای اعتراض کرده و اند[۲] زیرا درایه الحدیث از نظر لغوی به معنای فهم حدیث است که بیشتر با علم فقه الحدیث متناسب است بلکه باید این علم را روایه الحدیث نامید. اما به هر حال منابعی تا کنون در این علم نگاشته شده است با عنوان درایه الحدیث یاد شده است.
- علم رجال
علم رجال مجموعه قواعدی است که به وسیله آن شناخت احوال راویان حدیث ممکن می شود[۳]
- فقه الحدیث
«دانشی که به بررسی متن حدیث می پردازد و باارائه مبانی و سیر منطقی فهم آن، ما را به مقصود اصلی گوینده حدیث نزدیک می گرداند»
پانویس
منابع
- درایه الحدیث کاظم مدیر شانه چی
- وجیزه فی علم الرجال, ابولحسن مشکینی اردبیلی
