اصول دین‌‌‌

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

اصول دین‌

عنوان اصول دین - در مقابل فروع دین - اصطلاحى كلامى است و به اركان اعتقادى - كه اساس دین را تشكیل مى‌دهند و مسلمانى بدون اقرار به آن‌ها تحقق نمى‌یابد و انكار هر یك از آن‌ها موجب كفر مى‌شود - اطلاق مى‌گردد.

متكلمان امامیه مطابق با قول مشهور، اصول دین را شامل سه اصل مى‌دانند: توحید (اقرار به یگانگى خداوند متعال و نفى هر گونه شرك)، نبوت (اقرار به پیامبرى حضرت محمد صلى الله علیه و آله و آنچه از سوى خدا آورده است) و معاد (اعتقاد به زندگى جاودانه سراى دیگر).

اما عدل (اعتقاد به عدالت خداوند و نفى هر گونه ظلم از او) و امامت (اقرار به امامت و ولایت دوازده پیشواى معصوم علیهم‌السلام) جزء اصول مذهب شیعه امامى است. در اصول دین تقلید جایز نیست و تحصیل علم و یقین به آن بر هر مكلفى واجب است.

حصول یقین از غیر راه استدلال و برهان عقلى نیز كفایت مى‌كند، هر چند قول به وجوب تحصیل علم و یقین استدلالى به برخى نسبت داده شده است.[۱]

انكار هر یك از اصول دین موجب كفر مى‌گردد؛ خواه از روى عناد و لجاجت باشد یا به جهت شبهه‌اى كه برایش پدید آمده است.[۲] تقیه در اصول دین براى حفظ جان، مشروع است.[۳]

پانویس

  1. مستمسك العروة، 1/103-104 و التنقیح (الاجتهاد والتقلید)/411.
  2. كتاب الطهارة (شیخ انصارى)(ق)، 2/355.
  3. حاشیة مجمع الفائدة/730.

منابع

جمعى از پژوهشگران زیر نظر سید محمود هاشمى شاهرودى، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، جلد ‌1، ص 536