آیه استرجاع

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

آیه استرجاع

به بخشى از آیه 156 سوره بقره/ 2 «إنّا لِلّهِ و إنّا إلیهِ رجِعون» «آیه استرجاع*» گویند.[۱]

از آن جا كه در این آیه، بر بعث و بازگشت به خدا اقرار شده، چنین نام گرفته است. این آیه و آیات پیشین، كسانى را ستایش كرده كه هنگام مواجهه با مصیبت مى گویند: «إنّا لِلّهِ و إنّا إلیهِ رجِعون».

در آیه 157 سوره بقره/ 2، صابرانِ مسترجع را داراى مقامى والا و مشمول درود و رحمت الهى مى داند:

«أُولل- كَ عَلیهِم صَلَوتٌ مِن رَبّهِم و رَحمَةٌ و أُولل- كَ هُمُ المُهتَدون».

در شأن نزول این آیه آمده است كه امام على علیه‌السلام هنگام شنیدن خبر شهادت حمزه و به نقلى جعفر، جمله «إنّا لِلّهِ و إنّا إلیهِ رجِعون» را بر زبان راند؛ سپس این آیه نازل شد.[۲]

همان گونه كه از آیه استفاده مى شود، در روایات نیز بر «استرجاع» هنگام روبرو شدن با هر گونه مصیبت - هر چند اندك باشد - تأكید شده است. در این زمینه، ده ها روایت در منابع شیعه[۳] و سنّى[۴] وارد شده است.

پانویس

  1. الذریعة، ج 4، ص 324؛ نهج الحق، ص 209.
  2. كنزالدقائق، ج 2، ص 201؛ تأویل الآیات الظاهرة، ص 88.
  3. الكافى، ج 2، ص 93؛ عیّاشى، ج 1، ص 69؛ نورالثقلین، ج 1، ص 144.
  4. جامع البیان، مج 2، ج 2، ص 58؛ الدّرالمنثور، ج 1، ص 377 و 378.

منابع

علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كریم، جلد 1، ص 369