آیه مُلک
-
آيه 26 سوره آل عمران/3 را «آيه مُلك» (فرمان‌روايى) مى‌گويند.[۱] در اين آيه آمده است كه فرمان فرمايى واقعى از آنِ خداوند است. به هر كه بخواهد، فرمان‌روايى مى‌دهد و از هر كه بخواهد، مى‌ستاند:
«قُلِ اللَّهمَّ ملِكَ المُلكِ تُؤتِى المُلكَ مَن تَشاءُ و تَنزِعُ المُلكَ مِمّن تَشاءُ و تُعِزُّ مَن تَشاءُ و تُذِلُّ مَن تَشاءُ بِيدِكَ الخَيرُ إِنّكَ عَلى كُلِّ شَىء قَدِير».
در شأن نزول اين آيه گفته‌اند: چون رسول خدا صلى الله عليه و آله مكه را فتح كرد به مسلمانان، فتح ملك روم و فارس را وعده داد. منافقان و يهوديان (به استهزا)گفتند: محمد صلى الله عليه و آله را مكه و مدينه بس نيست و تمناى ملك فارس و روم مى‌كند و خداوند اين آيه را نازل كرد.[۲]
بنا به نقلى، اين وعده هنگام حفر خندق اتفاق افتاد. منافقان گفتند: كار شما عجيب نيست كه از ترس، خندق مى‌كنيد و از شهر نمى‌توانيد بيرون برويد و اين چنين تمناهاى باطل مى‌كنيد و اين آيه در پاسخ آن‌ها نازل شد.[۳]
ابوهريره از رسول خدا صلى الله عليه و آله روايت مى‌كند كه چون خداى تعالى خواست فاتحة الكتاب، آية‌الكرسى و شهداللّه و قل اللهم مالك الملك را كه از عرش آويخته شده بودند به زمين بفرستد گفتند: خدايا! ما را به زمينى كه سراى لغزش و گناهان است، مى‌فرستى؟ خداى تعالى گفت: بنده‌اى كه شما را پس از هر نماز فريضه بخواند، در بهشت جاى خواهم داد و به چشم رحمت به او خواهم نگريست. هر روز هفتاد حاجتش روا مى‌كنم كه كمترين آن‌ها آمرزش او باشد و او را از هر دشمنى در پناه مى‌گيرم و بر آن دشمن يارى مى‌دهم. و مانع از داخل شدن او در بهشت، حيات اوست.[۴]
پانویس
- ↑ بحارالانوار، ج 83، ص 45.
- ↑ روض الجنان، ج 4، ص 247 و 248؛ مجمع‌البيان، ج 2، ص 726.
- ↑ مجمع‌البيان، ج 2، ص 726؛ روض الجنان، ج 4، ص 251.
- ↑ روض الجنان، ج 4، ص 246 و 247؛ مجمع البيان، ج 2، ص 724.
منابع
علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كريم، جلد 1، ص 402
