حدید
(حدید) تیز، جمع آن حداد است.
«فکشفنا عنک غطاءک فبصرک الیوم حدید»(سوره ق/آیه22) خداوند در روز قیامت با کفار خطاب می فرماید که پرده از پیش تو باز کردیم امروز چشم تو تیز است
دلالت بر آن دارد که هم اکنون در عذاب نکالند اما چشمشان نمی بیند چون پرده از پیش آنها بیکسو رفت و از عالم مادی بیرون شدند، آن عذاب را دیدند.
«سلقوکم بالسنة حداد»(سوره احزاب/آیه19)
«حدید» به معنی آهن نیز آمده است.
«و أنزلنا الحدید»(سوره حدید/آیه25) فرو فرستادیم آهن را. خداوند در قرآن می فرماید ما همه چیز را فرو می فرستیم حتی گاو و گوسفند و جامه و فرمود «ان من شیء الا عندنا خزائنه و ما ننزله الا بقدر معلوم»(سوره حجر/آیه21) هیچ چیز نیست مگر آنکه خزانه او نزد ما است و آن را فرو نمی فرستیم مگر به اندازه معلوم «انزل لکم من الانعام ثمانیه أزواج»(سوره زمر/آیه8) «یا بنی آدم قد أنزلنا علیکم لباسا یواری سؤاتکم و ریشاء»(سوره اعراف/آیه26).
البته مراد فرستادن از آسمان محسوس نیست بلکه از عالم روحانی به عالم جسمانی است چون هر چه مخلوق است از نزد خدا به این جهان آمده است و آنچه نزد خداست روحانی و مجرد است و گفتیم لفظ سماء و آسمان بر عالم مجردات نیز اطلاق می شود. در بعضی روایات آست که آدم آلاتی از آهن از بهشت آورد اما به صحت نپیوسته است
«النا له الحدید»(سوره سبا/آیه10) برای داود آهن را نرم کردیم (تا از آن زره می ساخت نظیر این در سوده (انبیا/آیه80) آمده است.
مفسران بعضی گویند این از معجزات حضرت داود بود که خدای تعالی آهن را بر دست او نرم ساخت بی آتشی و او از آن زره می ساخت، و بعضی گویند او را زره ساختن آموخت و او نفقه خود از آن صنعت حاصل می کرد، از بیت المال برای خود چیزی برنمی گرفت.
و اهل تاریخ در عصر ما گویند انسان در زمان بسیار قدیم آهن را نمی شناخت و آلات خویش از مفرغ می ساخت و عصر آهن از هزار سال پیش از میلاد مسیح علیه السلام شروع می شود (مقارن عصر حضرت داود علیه السلام) و استعمال آن و به کار بردن در آلات و صنایع از آن عهد رواج گرفت و دوره زندگی بشر را به سه قسم کرده اند. اول عصر حجر آغاز زندگی بشر است که هیچ فلزی را نمی شناخت و آلات دفاع از سنگ می ساخت، دوم عصر مفرغ، و سیم عصر حدید که آهن به کار برد.
باری عصر حدید از زمان حضرت داود (ع) است و مردم تا آن عهد نرم کردن آهن به آتش را نیز نمی دانستند و به منافع این فلز پی نبرده بودند بلکه آن را تازه شناخته بودند، جماعتی تصور می کنند گداختن و استعمال آهن پیش از حضرت داود نیز رواج داشت صحیح نیست آثار قدیمه بر آن دلالت ندارد نرم ساختن به آتش هم نعمتی بزرگ است براو و برهمه مردم.
منابع
نثر طوبی، علامه شعرانی، واژه "بصر" (ج1، ص78)
نثر طوبی، علامه شعرانی، واژه "حدید" (ج1، ص163)
