اقامه

این صفحه مدخلی از فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام است

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

اِقامه: كلماتى ويژه.

كيفيّت

به قول مشهور، اقامه هفده جمله است: «اللّهُ أَكْبَر»،«أَشْهَدُ أَنْ لا اِلهَ اِلا اللّه»، «أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدَاً رَسُولُ اللّه»،«حَىَّ عَلَى الصَّلاةِ»، «حَىَّ عَلَى الفَلاحِ»،«حَىَّ عَلَى خَيْرِ العَمَل»،«قَدْ قامَتِ الصَّلاةُ»،«اللّهُ أَكْبَر»هر كدام دو مرتبه و«لا اِلـهَ اِلاّ«اللّه»يك مرتبه.

به قول مشهور، شهادت به ولايت حضرت اميرالمؤمنين و ديگر امامان عليهم السلام جزء اقامه نيست، ليكن مستحب است. زن مى‌تواند به تكبير و شهادتين بسنده كند. مسافر نيز مى‌تواند جمله‌هاى اقامه را يك بار بگويد.

شرايط: عقل، ايمان (اعتقاد به امامت امامان معصوم عليهم السلام)، قصد قربت، ترتيب، موالات، درست ادا كردن و خواندن آن پس از داخل شدن وقت نماز، شرايط صحت اقامه‌اند. در شرط بودن طهارت (وضو، غسل يا تيمّم) در صحّت اقامه، اختلاف است. شرط نبودن آن به مشهور نسبت داده شده است.

احكام

به قول مشهور متأخّران، اقامه در نمازهاى يوميّه همانند اذان، براى مرد و زن، در نماز فرادا و جماعت، ادا و قضا، مستحب است. گروهى از قُدما به شرطيّت اذان و اقامه در صحت نماز جماعت و برخى فقها به وجوب اقامه براى نمازگزار مرد قائل‌اند. برخى احتمال داده‌اند كه مراد قدما از شرطيّت، شرطيّت اذان و اقامه نسبت به حصول فضيلت نماز جماعت باشد، نه صحّت آن.

در مواردى اقامه همراه با اذان ساقط مى‌شود.

به قول مشهور، اگر نمازگزار اذان و اقامه را فراموش كند و پيش از ركوع يادش بيايد، مى‌تواند براى تدارك آن دو نماز را قطع كند. در جواز قطع نماز براى تدارك اقامه تنها اختلاف است.

رو به قبله ايستادن به قول مشهور، استقرار و طمأنينه داشتن در حال اقامه، جزم دادن به آخر هر جمله و سريع خواندن اقامه نسبت به اذان، مستحب است. در استحباب حكايت اقامه (تكرار اقامه ديگرى) اختلاف است. قول به عدم استحباب، به مشهور نسبت داده شده است. سخن گفتن به قول مشهور و التفات به سمت چپ و راست در حال اقامه، مكروه است. گفتن اقامه در گوش چپ و اذان در گوش راست نوزاد، مستحب است.

منابع

• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج1، ص633-631.