نیر تبریزی
نیر تبریزی، محمدتقی
قرن: 13
(1312-1248-1247 ق)
عالم دینى، فقیه، خطاط و شاعر متخلص به نیر. مشهور به حجت‌الاسلام تبریزى. وى از مشاهیر فرقه‌ى شیخیه در آذربایجان بود. او و پدرش از اولین كسانى هستند كه بر مسلك على محمد باب ردیه نگاشتند. در تبریز به دنیا آمد و در همان جا نشو و نما یافت و مقدمات را فراگرفت.
سپس به نجف رفت. پس از فراگیرى فقه و اصول و حكمت و كسب فیض از محضر علما به تبریز بازگشت. او به واسطه‌ى پدرش از شیخ احمد احسایى و نیز از شاگردان سید كاظم رشتى روایت كرده است. در خوشنویسى متبحر بود و با شعراى زمان خود از جمله: ادیب‌الممالك فراهانى، حاج فضلعلى مولوى متخلص به صفا، میرزا محمد ملا باشى طسوجى، حاج میرزا كاظم طباطبایى معروف به حاج وكیل، میرزا على منجم باشى و شریف‌العلماى اصفهانى مصاحبت داشت.
در تبریز درگذشت و پیكرش به نجف منتقل و در وادى‌السلام دفن شد. از آثارش: «مفاتیح الغیب فى علم الائمة علیهم السلام»؛ رساله‌ى «علم‌الساعة»، در كیفیت علم ائمه علیهم السلام؛ تفسیر آیه «و ما خلقت الجن والانس»؛ رساله‌ى «نصرة الحق»؛ رساله‌ى «لمح البصر»؛ «صحیفة الابرار فى مناقب العترة الاطهار علیهم السلام»؛ «لالى منثورة»؛ «لالى منظومه» یا «اللالى المنظومة»؛ مثنوى «در خوشاب فى جواب قاردوشاب» كه رساله «توحیدیه» آقا میرزا محمود خویى معروف به اصولى را نقد كرده و تخلص خود را در این منظومه عمیداً قرار داده است؛ «آتشكده» در مراثى؛ «دیوان» شعر.
منابع
- انجمن مفاخر فرهنگی، اثرآفرینان، ج6، ص81.
