حصن منصور
اين قلعه به نام بانى آن منصور از قبيله قيس همزمان با مروان بن محمد آخرين خليفه اموى است. «6» هارون الرشيد قلعه منصور را در ايام خلافت پدرش مهدى ساخت و با سپاهيان مجهز كرد. «7» ابن خرداذبه، حصن منصور را از مرزهاى جزيره نام برده و مىنويسد: از سميساط تا حصن منصور شش فرسخ و از حصن منصور تا
__________________________________________________
(6). فتوح البلدان؛ ص 277. (7). همان؛ ص 278. جغرافياى تاريخى كشورهاى اسلامى، ج1، ص: 326
ملطيه ده فرسخ راه است. «1» اين شهر در نيمه اول قرن چهارم هجرى قمرى حصار كوچكى بوده است. كشت آن به آب باران بوده و منبر و مسجد جامع داشته است. «2» در سال 303 روميان بر ثغور جزيره حمله و حصن منصور را غارت كردند. «3» مقدسى درباره حصن منصور فقط همينقدر اشاره كرده كه در مرز واقع است. «4» به نوشته ادريسى ميان سميساط و ملطيه شهر كوچكى است كه حصن منصور نام دارد و آن دژ خوب و مشهورى است و داراى روستاها و آباديهاست. در آنجا نعمت فراوان است. «5» ياقوت مىگويد: حصن منصور از نواحى ديار مضر و در مغرب فرات نزديك سميساط واقع است. بر گرد شهر ديوار و خندق است. باروى آن سه دروازه دارد، در ميان شهر دژى است كه به گرد آن دو ديوار است. «6» بعد از قرن هشتم قمرى، حصن منصور به اديمان معروف شد و روميان (عثمانيها) در آن زمان آن را پرها مىگفتند. «7»
(1). المسالك و الممالك؛ ص 73 و كتاب الخراج؛ ص 77. (2). مسالك و ممالك؛ ص 65. (3). تاريخ ابن خلدون؛ ج 2، ص 596. (4). احسن التقاسيم؛ بخش 1، ص 40. (5). نزهة المشتاق؛ ج 2، ص 651. (6). معجم البلدان؛ ج 2، ص 265. (7). سرزمينهاى خلافت شرقى؛ ص 131.
پانویس
منبع
حسین قره چانلو، جغرافياى تاريخى كشورهاى اسلامى، سمت، تهران، 1380، ج1، ص 325 و 326.