تفسیر سوره حمد (کتاب)

کتابی است حاوی تالیف و تقریرات امام خمینی پیرامون سوره حمد

معرفی اجمالی کتاب

با توجه به جايگاه و اهميت آثار امام (س ) در زمينه قرآن در قدم اول مجموعه آثار ايشان را در تفسير ((سوره حمد)) چنانكه اشاره شد در اين رساله گرد آوری شده است. و همچنين به اين دليل كه آنچه تاكنون به عنوان تفسير حمد از حضرت امام (س ) انتشار يافته و شهرت گرفته است ، فقط دروس تفسير ايشان است كه در سال 58 افاضه فرموده اند، و اين دروس فقط بحث ((بسم الله الرحمن الرحيم )) و الحمد را آن هم نه به كمال دربر دارد لذا بسيارى از افراد گمان كرده اند كه تمامى اثر امام در پيرامون ((سوره حمد)) به همين اندازه است .

بخش های کتاب

كتاب حاضر در جهت اصلاح چنين برداشتى ، در چهار بخش تنظيم يافته است تا مجموعه كاملى از آثار امام (س ) در پيرامون حمد در اختيار جويندگان معارف قرآنى قرار گرفته باشد.

بخش اول : تفسير موجزى است از سوره حمد كه در كتاب گرانسنگ ((سرالصلاة )) به مناسبت بحث قرائت آمده است ، اين اثر در سال 1358 هق (1318)نگاشته شده است .

بخش دوم : تفسيرى است كه مى توان آن را تفصيل و تبيين تفسير حمد ((كتاب سرالصلاة )) دانست كه در سال 1361 هق (1321 هش ) به مناسبت بحث قرائت در كتاب ((آداب الصلاة )) نگاشته اند.

بخش سوم : مجموعه پنج جلسه درس تفسير ايشان است كه در سال 1358 شمسى از تلويزيون جمهورى اسلامى ايران پخش گرديد و با بيمارى حضرت امام (س ) و مخالفتهاى برخى از مقدسين كه مخالف طرح اين نوع سخنان بودند براى هميشه تعطيل گرديد و طالبان و تشنگان معارف را از آن محروم كرد.اين بخش با نهايت ، وسواس ويرايش شده ، تا تغييرى در كلام ايشان بوجود نيايد و به همين دليل از تغيير لحن گفتارى به نوشتارى نيز استفاده نكرده ايم ، فقط در جهت فهم بهتر عبارات ايشان برخى تغييرات و اضافات را انجام داده ايم كه از آن گريزى نبود.

بخش چهارم : فرازهاى پراكنده اى است كه در معنى ((بسم الله )) و ديگر فقرات سوره حمد در آثار مكتوب و شفاهى ايشان وجود داشته است . لازم است اشاره شود پاره اى از مطالب اين قسمت از آثار مكتوب امام به زبان عربى انتخاب شده است كه به لحاظ حفظ امانت ، عين متن عربى آن با حروف سياه آورده شده و ترجمه فارسى كه ذيل آن با حروف نازك آمده توسط تنظيم كنندگان اين مجموعه صورت گرفته است . ناگفته نماند برخى از موارد اين قسمت جنبه تطبيق و يادآورى و پند و موعظه را دارد ((و از تفسير)) به معناى مرسوم آن خارج است ولى درج آن ، به جامعيت مورد نظر كمك مى نمايد.

در تنظيم اين اثر نيز مانند ديگر آثار منتشره از سوى مؤ سسه تنظيم و نشر آثار امام كوشيده شده ، حواشى حضرت امام (با ستاره مشخص شده )، پاورقى ، ترجمه متون عربى و فهارس لازم آورده شود، تا محققين و صاحبنظران ارجمند با سهولت بيشترى از اين مجموعه بهره مند شوند. اميد است پرتو انوار فروغ اين هدايت گر ((ناس )) روشنى بخش دلهاى طالبان اسلام ناب گردد و روح مطهر اين مفسر فرزانه در جوار قرب الهى ، آرام و مطمئن ، شاهد جلوه هاى روزافزون حضور قرآن در صحنه حيات پرعزت مسلمين باشد.

وضعیت نشر

کتاب حاضر در سالهای مختلف و توسط ناشرین مختلف به چاپ رسیده است . چاپ اخیر اثر در سال 1388 توسط موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) بوده است.

منابع

خمینی ، روح اله. تفسیر سوره حمد. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)،[بی تا] قابل دسترسی از طریق پایگاه کتابخانه دیجیتال، موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت(ع) (8 خرداد 1391).