شام غریبان
در لغت، به معناى شب مردم غريب و از يار و ديار دور افتاده است، شام مسافران كه وحشتناك مى‌باشد. شام غريبان گرفتن: زارى كردن به درد، چنان كه بر وفات كسى گريستن و غم نمودن. شب اول وفات كسى براى خانواده آن كس، شب يازدهم محرم و عزادارى بعد از آن شب.[۱]
در اصطلاح، به مراسم سوگوارى شبانه در شب يازدهم محرم گفته مى‌شود كه مردم به صورت دو گروه مجزا، پس از غروب آفتاب عاشورا در مسجدها و تكيه‌ها، با خواندن نوحه‌هاى غمگين، ياد اسراى اهل بيت را گرامى مى‌دارند.
اين برنامه، اغلب با در دست داشتن شمع هايى و در شب تاريك يازدهم محرم انجام مى‌گيرد و بيشتر از كودكان و نونهالان در اين سوگوارى تمثيلى استفاده مى‌شود. ياد كردى است از آوارگى اهل بيت امام حسين علیه السلام و كودكان بازمانده از شهداى كربلا كه در غروب عاشورا، بى‌پناه و درمانده در ظلمت اندوهبار شب، در دشت و بيابان كربلا به سر آوردند.
در اين شب، «مراسمى ساده و غم‌انگيز برپا مى‌شود و عزاداران با لباس هاى سياه و شمعى افروخته در دست گرفته، كاه بر سر مى‌پاشند و نوحه‌هاى غم‌انگيز مى‌خوانند و دسته دسته در معابر حركت مى‌كنند و هر چند قدم، مدتى مى‌نشينند و مى‌گريند، آرام و غمناك. در اين مراسم به كلى سينه زنى نمى‌شود و علم و بيرق نيز حركت داده نمى‌شود».[۲]
پانویس
- ↑ «الا ترون ان الحق لايعمل به و ان الباطل لايتناهى عنه؟ فليرغب المؤمن في لقاء ربه محقا...». (در كربلا خطاب به اصحاب خويش فرمود).
- ↑ «خط الموت على ولد آدم مخط القلادة على جيد الفتاة» (از سخنرانى امام حسين علیه السلام در مكه پيش از خروج به سوى كوفه، در ميان جمعى از خانواده، ياران‌و شيعيان خويش).
منابع
جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
