قیام و انقلاب مهدی (ع) از دیدگاه فلسفه تاریخ (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۴:۰۷ توسط مهدی موسوی (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

کتاب «قیام و انقلاب مهدی علیه‌السلام از دیدگاه فلسفه تاریخ» به‌ضمیمه مقاله «شهید»، از آثار استاد مرتضی مطهری (م ۱۳۵۸ ش) است، که در آن به بررسی موضوع مهدویت و ظهور امام زمان عجّل الله تعالی فرجه و انتظار فرج از منظر فلسفه تاریخ می‌پردازد.

Ghiam mahdi.jpg
نویسنده مرتضی مطهری
موضوع ظهور امام زمان علیه‌السلام
زبان فارسی
تعداد جلد ۱

مؤلف

مرتضی مطهری (۱۳۵۸-۱۲۹۸ ش) از اساتید حوزه علمیه قم و معروفترین سخنران در دو دهه قبل از انقلاب، و از نظریه پردازان اصلی جمهوری اسلامی بود.

از جمله اساتید ایشان در راه کسب علم و دانش، علامه طباطبائی، سید محمد حجت، سید صدرالدین صدر و سید محمدتقى خوانسارى را می توان نام برد.

برخی از آثار ایشان عبارتند از: حماسه حسینی، عدل الهی، تعلیم و تربیت در اسلام، اسلام و مقتضیات زمان، آزادی معنوی، آشنایی با علوم اسلامی.

شهید مطهرى در طول حیاتش سعی نمود ایدئولوژى اصیل اسلامى را از طریق درس و سخنرانى و تألیف کتاب ارائه نماید. او سرانجام، در ۱۲ اردیبهشت ۱۳۵۸ توسط منافقین به شهادت رسید.

معرفی کتاب

اندیشه پیروزی نهایی نیروی حق بر نیروی باطل، گسترش جهانی ایمان اسلامی، استقرار کامل و همه‌جانبه ارزش‌های انسانی، تشکیل جامعه ایده‌آل و سرانجام، اجرای این اندیشه انسانی به وسیله شخصیتی مقدس و عالی‌قدر که در روایات اسلامی از او به «مهدی» تعبیر شده، اندیشه‌ای است که کم و بیش همه فرقه‌ها و مذاهب اسلامی ـ با تفاوت‌ها و اختلاف‌هایی ـ بدان مؤمن و معتقدند. استاد شهید مطهری در کتاب «قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ» به بررسی این اندیشه اسلامی از دیدگاه فلسفه تاریخ پرداخته است.

شهید مطهری در توضیح بیشتر محتوای مطالب کتاب در مقدمه می‌نویسد: «آنچه در بخش یکم آمده است، فلسفه تاریخ نیست، بلکه بررسی یک ایده اسلامی از دیدگاه فلسفه تاریخ است و ضمنا اشاره ای به فلسفه تاریخ از دیدگاه قرآن و معارف اسلامی هست. این بخش اشتیاق فراوانی در خوانندگان بر انگیخته است که مفصلا بحث فلسفه تاریخ را از دیدگاه معارف اسلامی به صورت همه جانبه مطرح کنیم».

محتوای کتاب

کتاب «قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ» مجموعاً در دو بخش مجزا، به تبیین ضرورت قیام جهانی حضرت مهدی (ع) و وظایف منتظران در دوران غیبت می‌پردازد.

  • بخش یکم آن با همین عنوان فوق، ابتدا به صورت مقاله ای کوتاه و مختصر در یک نشریه دینی در تهران منتشر شد و سپس مطالبی بر آن افزوده شد و به صورتی که در چاپهای اول تا چهارم ملاحظه شده است در آمد. مؤلف در این بخش به بررسی قیام و انقلاب امام زمان (عج) از دیدگاه فلسفه تاریخ می‌پردازد و با استناد به عقل و نقل، ضرورت حکومت جهانی مهدی (عج) برای رسیدن انسان و جامعه انسانی به کمال را تبیین می‌کند. همچنین مسئله مهدویت را در مقایسه با تئوری‌هایى که تاریخ را تحلیل مادى کرده‌اند، مورد بحث و بررسى قرار داده‌ است. کتاب حاضر به دنبال این است که نشان دهد، انتظار فرج باید به گونه‌ای سازنده باشد و نباید به انفعال و رکود منجر شود. بلکه منتظران باید با درک صحیح از وظایف خود در دوران غیبت، در جهت زمینه‌سازی ظهور و تحقق آرمان‌های مهدوی گام بردارند.
  • بخش دوم کتاب نیز که عنوان «شهید» دارد، تفصیل یافته یک سخنرانی در شب عاشورا سال ۱۳۹۳ قمری در تهران است. در این بخش، مفهوم شهید و علوّ مقام او و جایگاه و قداست شهادت در اسلام از جنبه‌هاى گوناگون بررسى شده است. مهمترین عناوین این بخش عبارتند از: قداست شهید، حق شهید، نشاط شهید، منطق شهید، فلسفه گریه بر شهید. گویا بخش دوم به زبان عربی و به ترکی استانبولی هم ترجمه شده باشد.

منابع

مسابقه از خطبه ۱۱۱ نهج البلاغه