مفتاح السعادة فی شرح نهج‌البلاغة (کتاب)


نویسنده	سید محمدتقی نقوی
موضوع	شرح نهج البلاغه
زبان	عربی
تعداد جلد	۱۷

کتاب «مفتاح السعاده فى شرح نهج‌البلاغه» تألیف سید محمدتقی نقوی قائنی (م، ۱۳۹۸ ش)، شرحى ادبى به زبان عربى بر كتاب شریف «نهج‌البلاغه» اثر سيد رضى است. مؤلف به شرح لغوى و محتوايى متن «نهج‌البلاغه»، با استناد به آيات و احاديث و اشارات علمى پرداخته است.

مؤلف

سید محمدتقى نقوی قائنى خراسانى (۱۳۹۸-۱۳۰۸ ش)، مفسر قرآن کریم و شارح نهج‌البلاغه و از افاضل دانشمندان و اساتید حوزه علمیه بود.

او در نجف از اساتید بزرگی مانند سید محسن حکیم و سید محمود شاهرودی و سید ابوالقاسم خویی بهره برد.

مرحوم نقوی در کنار فعالیت حوزوى خود، به خدمات دینى و تبلیغ اسلام و ترویج مذهب و نشر معارف اسلامى از طریق منبر و جلسات مذهبى پرداخت و در کنار تربیت طلاب و تبلیغ معارف دینی، به تألیف آثاری با موضوعات مذهبی مبادرت ورزید.

برخی از تألیفات ایشان عبارتند از: مفتاح‌السعاده فی شرح نهج‌البلاغه، ضیاء‌الفراقان فی تفسیر القرآن، شرح دعای عرفه امام حسین علیه السلام، شرح رسالة الحقوق امام سجاد علیه السلام، شرح دعای کمیل، شرح زیارت جامعه کبیره.

معرفی كتاب

سید محمدتقى نقوی در نجف تصميم گرفته بود شرحى بر «نهج‌البلاغه» بنويسد و در قائن مى‌خواست عهد خود را عملى كند. شرح را به فارسى شروع كرد؛ سه چهار جلدى هم پيش رفت و بعد كه منتقل شد به تهران، از اينكه آن شرح فارسى را ادامه دهد، منصرف شد و شرح فعلى را با عنوان «مفتاح السعاده فى شرح نهج‌البلاغه» شروع كرد كه به زبان عربى است. وی با فراز و نشيب‌هايى كه در تهران داشت، آن را ادامه داد.

محتوای كتاب

كتاب «مفتاح السعادة فی شرح نهج‌البلاغة» شامل ۱۷ جلد است كه هر جلد بين ۵۰۰ تا ۶۰۰ صفحه می باشد. مؤلف در جلد اول، مقدمه‌اى بر كتاب نوشته و سپس به ترتيبى كه در كتاب «نهج‌البلاغه» سيد رضى آمده است، به شرح جملات امام على علیه‌السلام تا پايان «نهج‌البلاغه» پرداخته است.

در ابتداى هر خطبه يا بخشی از «نهج‌البلاغه»، ابتدا چند جمله از متن اصلی -با آوردن لفظ «و قولُه»- ذكر شده و سپس لغاتى كه نياز به شرح داشته باشد آمده، آن گاه شرح آن عبارت بیان شده است. شارح به شرح لغوى، مفهومى و محتوايى، با استناد به آيات، احاديث و اشارات علمى می پردازد.

مؤلف در این كتاب، از نظرات شارحان و نويسندگان ديگر نيز استفاده نموده است و در مواقعى اقوال شارحان و مفسران در بعضى عبارت را اشاره مى‌كند.