ینابیع المودة لذوی القربی (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۷ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۶:۰۸ توسط مهدی موسوی (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
Ketab497-1.jpg
نویسنده سلیمان بن ابراهیم قندوزى
موضوع فضايل چهارده معصوم
زبان عربی
تعداد جلد 1


«ينابيع المودّة لِذَوی القُربی» كتابى است درباره زندگانى و فضایل اهل بيت علیهم‌السلام -به‌خصوص حضرت على علیه‌السلام-، كه توسط سلیمان بن ابراهیم قندوزی (متوفای ۱۲۹۴ ق) يكى از عالمان اهل سنت در قرن سيزدهم هجرى نوشته شده است.

معرفی کتاب

سلیمان بن ابراهیم قندوزی، هدف خود را از تأليف كتاب «ينابيع المودّة لِذَوی القُربی»، اداى دين به پيامبر اکرم صلی الله علیه وآله دانسته است؛ زيرا خداوند، دوستى نزديكان آن حضرت را مزد رسالت او مى‌داند.

کتاب بدون آنكه تنظيم خاص و فصل‌بندى كاملى داشته باشد، مطالبى را درباره مناقب اميرالمؤمنين على علیه السلام و چند تن دیگر از اهل بيت پيامبر، مانند امام حسن، امام حسين و امام عصر علیهم السلام نقل كرده است.

محتوای کتاب

جلد اول کتاب «ينابيع المودّة» مخصوص حضرت على(ع)، جلد دوم ادامه مطالب جلد اول به‌اضافه رواياتى در فضيلت حضرت خديجه(ع)، حضرت زهرا(ع) و امام حسن(ع) و جلد سوم باز هم درباره اهل بيت و حضرت مهدى(ع) است.

شيوه مؤلف، نقل از منابع پيش از خود است. مجموع ابواب كتاب، يك‌صد باب است كه هر باب به موضوع خاص يا مطالب كتابى خاص مى‌پردازد. مؤلف در موارد زيادى يك روايت را تكرار كرده است.

كتاب ينابيع، به بخشى از زندگانى اهل بيت(ع) و آن‌هم مناقب آنان و از ميان ايشان حضرت على(ع) مى‌پردازد و همه مطالب او جمع‌آورى روايات پيشينيان است و چنان‌كه گفته شد ترتيب و تنظيم خاصى در كتاب ديده نمى‌شود؛ مثلا در بين نقل فضائل امام على(ع) باب ديگرى درباره فضائل همه اهل بيت آورده و دوباره به حضرت مهدى(ع) پرداخته است.

مؤلف از اينكه مطالبى درباره حروف و خواص آنها بيان مى‌كند، پيداست كه علاقه‌اى به اين موضوعات داشته است. مجلد چهارم در چاپ چهار جلدى كتاب، به فهرست‌ها اختصاص دارد.

منابع کتاب

قُندوزى كتاب خود را بر اساس منابع مهم اهل سنت نوشته است. برخى از اين منابع عبارتند از: صحاح سته، مناقب ابونعیم اصفهانی، مناقب ابن مغازلى، فرائد السمطين، مناقب خوارزمى. مؤلف در تأليف اين اثر از منابع شيعه نيز استفاده كرده است.

هرچند قندوزى از منابع مختلف و متعددى استفاده كرده و روايات خود را به آن كتب استناد داده و نام آنها را هم آورده است، ليكن در بخش‌هايى كه يك باب را به كتاب خاصى اختصاص داده از آثار زير بهره برده است: مقتل ابومخنف، الصواعق المحرقة، درّة المعارف بسطامى، الدر المنظم محمد بن طلحه حلبى، المطالب العالية، المحجة في ما نزل في القائم الحجة و آثارى از اين دست كه بسيارى از آنها جزو منابع كهن و معتبر بشمار نمى‌روند.

منابع

  • نرم افزار کتابخانه مهدویت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.