المراتب فی فضائل امیرالمؤمنین و سیدالوصیین علی بن ابی‌طالب (کتاب)
کتاب «المراتب فی فضائل أمیرالمؤمنین و سیدالوصیین علی بن أبی‌طالب صلوات‌الله‌علیه» تألیف ابوالقاسم اسماعیل بن احمد بُستی (متوفاى حدود ۴۲۰ ق)، درباره فضایل و مناقب امیرالمؤمنین على (علیه‌السلام) می‌باشد.
 | |
| نویسنده | اسماعیل بن احمد بستی |
| موضوع | فضایل امام على علیه‌السلام |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۱ |
| تحقیق | محمدرضا انصارى قمى |
|
| |
مؤلف
قاضى ابوالقاسم اسماعیل بن احمد بُستى سبحستانی (متوفاى حدود ۴۲۰ ق)، متکلم معتزلى زیدى مذهب و از شاگردان قاضی عبدالجبار معتزلی (متوفاى ۴۱۵ ق) است.
بستی در فن جدل و مناظره تسلط داشته و مدتی نیز عهده‌دار منصب قضاوت بوده است.
برخی از تألیفات او عبارتند از: المراتب فى فضائل أمیرالمؤمنین، کشف اسرار الباطنیه، الموجز فى علم الکلام، الأسفار، التفسیر، الدرجات، کتاب الإمامة.
معرفی کتاب
کتاب «المراتب» ابوالقاسم بستى در حقیقت انعکاس حوادث و درگیری های کلامی و فرقه ای زمان بود و مؤلف در آن به نصرت شیعه در مقابل نواصب پرداخته است.
درباره تاریخ نگارش و تدوین کتاب «المراتب فی فضائل أمیرالمؤمنین و سید الوصیین علی بن أبی‌طالب» در منابع مطلبى نیامده است. تنها در فصل هفتم کتاب هنگام بحث درباره نام‌ها و القاب حضرت على علیه‌السلام، مؤلف به شعرى از صاحب بن عبّاد (متوفای ۳۸۵ ق) تمثّل مى‌جوید و از او با عنوان «قال الصاحب مَتَّع اللّه بصالح أعماله» یاد مى‌کند که نشان دهنده زنده بودن اوست.
بستى در آغاز کتاب، سبب تألیف آن را این گونه آورده است که صدها فضیلت براى حضرت على (علیه‌السلام) نقل شده و چون آنها را براى عده‌اى بى‌اطلاع بیان کردم، از من خواستند در این موضوع کتابى بنویسم تا هنگام مناظره با دشمنان از آن بهره گیرند.
مؤلف در این کتاب، به ۴۵۰ فضیلت اختصاصى امام على (ع) یا مشترک با دیگر صحابه، که در روایات -از طریق تواتر یا خبر واحد- ذکر شده، اشاره کرده است.
کتاب «المراتب» بر خلاف شیوه معمول زمان مؤلف، به صورت نقل حدیث نیست، بلکه به شکل استدلالی و نقل فضایل در ضمن بیان دلایل است. نویسنده حتى در مواردى که به نقل احادیثى از رسول خدا (صلی الله علیه وآله) پرداخته، سلسله راویان خود را ذکر نمى‌کند. بنابراین کتاب المراتب بیشتر کتابى کلامى است که به احادیث استدلال کرده است.
منابع
- نرم افزار سیره معصومان علیهم السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
- کتاب المراتب فی فضائل أمیر المؤمنین و سیدالوصیین(ع)، ابوالقاسم البستی، تحقیق محمدرضا انصارى قمى.
