بی غیرتی
«بى‌غیرتى» در مقابل «غیرت»، از رذایل اخلاقى است و به معنای کوتاهى و مسامحه در پاسدارى از چیزهایى است که دفاع و حفظ آن لازم است که از مهمترین آن‌ها، دین، حریم، ناموس، اموال و اولاد می‌باشد. بى‌غیرتى از آثار کوچکى و ضعف نفس بوده و در روایات نکوهش شده است.
تعریف بی‌غیرتی
چنانکه «غیرت» موجب می شود انسان دین، آبرو، مال، ناموس و هر آنچه را که مورد علاقه اوست یا برایش مقدس و ارزشمند است از دستبرد و تجاوز دیگران محافظت نماید، در مقابل آن مفهوم «بی‌غیرتی» مطرح می شود. مرحوم ملا احمد نراقی، در تعریف بی غیرتی می گوید: «بی غیرتی عبارت است از کوتاهی در محافظت از دین و آبرو و اولاد و اموال، و این مرض از مهلکات عظیم و صفات خبیثه است.»[۱]
عوامل بی‌غیرتی
در روایات اسلامی، عواملی برای بی غیرتی شمرده شده که چند مورد از آن اشاره می شود:
اختلاط زن و مرد نامحرم:
حضرت علی علیه السلام در باره سخن گفتن با زن نامحرم که نتیجه اختلاط زن و مرد نامحرم است، فرمود: «ای بندگان خدا! بدانید که... گفتگو و اختلاط مردان با زنان نامحرم سبب نزول بلا و بدبختی خواهد شد، و دل‌ها را منحرف می سازد، و پیوسته به زنان چشم دوختن، نور چشم دل را خاموش می گرداند، و همچنین با گوشه چشم به نامحرم نگاه کردن از حیله و دام های شیطان است.»[۲]
رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله درباره ارتباط زن و مرد نامحرم فرمود: «باعدوا بین انفاس الرّجال و النساء فانه اذا کانت المعاینة واللقاء کان الدّاء الّذی لا دواء لَه»؛[۳] بین مردان و زنان نامحرم جدایی ایجاد کنید؛ زیرا هنگامی که آنان رو در روی یکدیگر قرار گرفتند و با هم رفت و آمد داشتند، جامعه به دردی مبتلا خواهد شد که درمان نخواهد داشت.
امام امیرالمؤمنین علی(ع) در زمان حکومتشان، وقتی از مدینه به کوفه آمدند و آنجا را مرکز قرار دادند، وضع جامعه را مناسب با اسلام ندیدند. روزی ضمن یکی از خطاباتشان فرمودند: «یَا أَهْلَ اَلْعِرَاقِ نُبِّئْتُ أَنَّ نِسَاءَکُمْ یُوَافِقْنَ اَلرِّجَالَ فِی اَلطَّرِیقِ أَمَا تَسْتَحْیُونَ وَ قَالَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ لَعَنَ اَللَّهُ مَنْ لاَ یَغَارُ»؛[۴] ای اهل عراق! به من خبر رسیده که زنانتان در گذرگاه‌ها با مردان برخورد می‌کنند آیا حیا نمی‌کنید؟! و فرمود: خدا لعنت کند کسی را که غیرت ندارد.
در حدیث دیگری از آن حضرت نقل شده که فرمودند: «أما تَستَحیُونَ وَ لا تُغارُونَ وَ نِسائُکُم یَخرُجنَ إلی الأسواقِ وَ یُزاحِمنَ العُلُوجَ»؛[۵] آیا شرم نمی‌کنید و غیرت نمی‌ورزید که زنانتان به بازارها می‌روند و با مردان برخورد می‌کنند.
نگاه به نامحرم:
در روایتی، امام صادق (علیه السلام) نگاه حرام را زمینه شهوت می داند که دیگر نمی توان جلویش را گرفت و می فرماید: «النظر بعد النظرة، تزرع فی القلب الشهوة و کفی بها لصاحبها فتنة»؛[۶] نگاه بعد از نگاه (نگاه همراه با دقت نظر)، تخم شهوت را در دل انسان می کارد و همان تخم شهوت، در به فتنه و آشوب انداختن صاحبش کفایت می کند.
و انسانی که از اساس نسبت به دیگران عفت نمی ورزد، آیا ناموسش عفیف خواهد ماند. چنانچه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: «عِفُّوا عَنْ نِسَاءِ النَّاسِ تَعِفَّ نِسَاؤُکُمْ»؛[۷] از زنان مردم چشم پوشی کنید تا دیگران نسبت به زنهای شما چشم پوشی کنند.
گوش دادن موسیقی مبتذل:
روایات متعددی وجود دارد که آثار و مضرات گوش دادن موسیقی را بیان می کند. از جمله امام صادق (علیه السلام) فرمود: «اگر در منزلی چهل روز نوای موسیقی پخش شود، شیطان وارد شده، چنان قدرت نمایی کند که غیرت و حفظ ناموس را از او بردارد، آنچنانکه حتی اگر به ناموس وی هم تجاوز شود، در نزد او اهمیتی ندارد.»[۸]
پانویس
منابع
- "غیرت"، اصطلاحنامه جامع علوم اسلامی، بازیابی: ۲۴ فروردین ۹۳.
- "بی غیرتی و عوامل پدید آمدن آن"، پایگاه راسخون.
