فرات
این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.
محتوای فعلی بخشی از یک کتاب متناسب با عنوان است.
(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)
نام نهرى در سرزمين كربلا، كه حادثه عاشورا نزديك آن اتفاق افتاد و امام حسين علیه السلام و يارانش لب تشنه در كنار آب، شهيد شدند. فرات، نهر مقدس و بافضيلتى است كه طبق روايات، دو ناودان از بهشت بر آن مى‌ريزد و نهرى پربركت است و كودكى كه كامش را با آب فرات بردارند، دوستدار اهل بيت علیهم السلام مى‌شود.[۱]
در حديث است كه فرات، مهريه زهراست.[۲] مستحب است براى زيارت امام حسين علیه السلام از آب فرات غسل زيارت كنند كه موجب آمرزش گناهان است.[۳] نوشيدن از آب فرات نيز مطلوب است.
امام صادق علیه السلام به سليمان بن هارون فرمود: «ما اظن احدا يحنك بماء الفرات الا احبنا اهل البيت».[۴] و نيز فرمود: «من شرب من ماء الفرات و حنك به فانه يحبنا اهل البيت»،[۵] هر كس از آب فرات بنوشد و كام را با آن بردارد، او دوستدار ما خاندان خواهد بود. در حديث، از فرات به عنوان نهر مؤمن و نيز نهر بهشتى ياد شده است: «نهران مؤمنان و نهران كافران، فالمؤمنان: الفرات و نيل مصر...»[۶] «اربعة انهار من الجنة: الفرات...».[۷] «فرات» يادآور عظيمترين حماسه خونين و ماندگارترين صحنه وفا و صبر است.
شير مردان عاشورايى در كربلا، در محرم سال 61 هجرى توسط نيروهاى «ابن زياد» در محاصره قرار گرفتند و آب به روى اردوگاه امام حسين علیه السلام و اطفال و خيمه‌ها بسته شد.
سپاه دشمن مى‌خواست با قرار دادن حسين علیه السلام در مضيقه بى آبى، او را به تسليم وادارد اما آن حضرت مرگ شرافتمندانه و تشنه كامانه را برگزيد.
عباس علیه السلام كه براى آب آوردن از فرات، براى كودكان تشنه رفته بود. در كنار همين نهر علقمه دستانش قطع شد و به شهادت رسيد. «آب فرات» همچون «خاك كربلا»، هر دو آموزگار شجاعت و الهام بخش شهادتند. از اين رو برداشتن كام نوزاد با آب فرات يا تربت حسينى، چشاندن طعم شجاعت و انتقال فرهنگ شهادت در دل و جان شيعه است.
اما موقعيت جغرافيايى فرات: «شطى است در مغرب كشور عراق و متشكل است از دو شعبه «قره سو» و «مراد چاى» كه سرچشمه آنها نزديك رود «ارس» در ارمنستان تركيه است. موقعى كه دو شعبه قره سو و مراد چاى به هم مى‌رسند، فرات به دجله نزديك مى‌شود ولى مجددا دجله متوجه جنوب شرقى شده و فرات به سمت مغرب مايل مى‌شود و سپس در نزديكى خليج فارس به رود دجله مى‌پيوندد و از آن پس مجموع اين دو رود به نام «شط العرب» خوانده مى‌شود و به خليج فارس مى‌ريزد.
سرزمينى را كه بين دو رود دجله و فرات واقع است «الجزيره» مى‌گويند. طول رودخانه فرات تقريبا 2900 كيلومتر است. جريان فرات در جلگه بين النهرين بسيار ملايم است و داراى بسترى عريض مى‌باشد. يگانه عامل حاصلخيزى خاك عراق و جلب جمعيت در جلگه خشك و گرم بين النهرين، دو رود فرات و دجله مى‌باشد. بابل، پايتخت قديم كشور بابل در ساحل فرات بنا شده بود.[۸]
پانویس
منابع
جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
