درر الأحادیث (کتاب)

مقاله‌ی مربوط به این عنوان از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.

محتوای فعلی "مقاله‌ یک نشریه" متناسب با این عنوان است.

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

منبع: مجله علوم حدیث، شماره 25

نویسنده: سید علی موسوی نژاد

دُرَر الأحادیث النبویة بالأسانید الیحیویة

مولف

این کتاب به امام هادی الی الحق یحیی بن حسین بن قاسم رسّی منتسب است. وی متولد 245 قم، و از مهمترین امامان زیدیه است که صاحب مکتبی خاص بشمار می رود. او در سال 284 ق، دولت امامان زیدی را در یمن پایه گذاری کرد.

یحیی بن حسین در سال 298 ق، پس از سال ها جهاد و مبارزه، در شهر صعده (مرکز فرمانروایی اش) وفات یافت. 20 از یحیی بن حسین تألیفات بسیاری به یادگار مانده که تاکنون بسیاری از آن ها به چاپ نیز رسیده است. علاوه بر کتاب دُرَر الأحادیث النبویّة که مجموعه ای از احادیث مورد روایت اوست، باید از الأحکام فی الحلال والحرام (در فقه)، و المجموعة الفاخرة و مجموع رسائل الامام الهادی الی الحق القویم (در برگیرنده بیش از 35 کتاب و مقاله) نام برد.

معرفی اجمالی کتاب

کتاب دُرَر الأحادیث النبویّة به وسیله قاضی ابونجم عبدالله بن محمد گردآوری شده است. قاضی ابونجم عبدالله بن محمد بن عبدالله بن حمزه (م 647 ق)، پس از پدرِ خود، در دوره حکومت امام منصور بالله عبدالله بن حمزه (561614 ق) و امام مهدی لدین الله احمد بن حسین (612656 ق) در منطقه صعده یمن، متولیِ زعامت و قضاوت بود.

او عالمی فقیه بود، به تقوا و عبادت شهرت داشت و شاگردان بسیاری تربیت کرد. وی آثار ارزشمندی از خود به یادگار گذاشته است که تاکنون علاوه بر دُرَر الأحادیث، کتاب التبیان فی الناسخ والمنسوخ او نیز به کوشش محققِ معاصرِ زیدیه، دکتر مرتضی بن زید محطوری (ت 1373 ق)، منتشر شده است. همچنین باید از کتاب دیگر او الأربعین فی فضائل أمیرالمومنین نام برد که تاکنون به چاپ نرسیده است.

کتاب دُرَر الأحادیث النبویّة از جمله کتب معتبر حدیثِ زیدیه است که در مدارس علوم دینی آنان تدریس می شود و دربرگیرنده اغلب احادیثی است که امام هادی یحیی بن حسین در کتاب الأحکام آن ها را ذکر کرده است، کتاب دُرَر دارای بیست باب است که عناوین آن ها عبارت است از:

زهد، محاسن اخلاق، فضیلت پیامبر اسلام و اهل بیت و شیعیان، فضیلت جمعه، طهارت، نماز، زکات، روزه، حج، مرگ و جنائز، ازدواج، طلاق، جهاد، تجارت، پرهیز از می گساری و منکرات، ذبائح، خوردنی ها و آداب آن، قضاوت، وصیت و سیَر.

در خاتمه نیز شرح حال امام هادی یحیی بن حسین فضایل او، دانشش، وفات و قبرش به قلم قاضی ابونجم آمده و در نهایت دو روایت دیگر از امام هادی یحیی بن حسین را در فضیلت زیارت اهل بیت اضافه کرده است که در مجموع تعداد روایات این کتاب را به عدد 395 می رساند.

دُرَر الاحادیث النبویّة که پیش از این چند بار به کوشش یحیی عبدالکریم فضیل (13321412 ق)، در بیروت و صنعا به چاپ رسیده بود، در سال جاری (2002م/1422 ق) با تحقیقی جدید در 182 صفحه، به کوشش عبدالله بن حمود عزّی، تجدید چاپ شده است.

این چاپ با مقدمه ناشر کتاب، موسسه فرهنگی امام زید بن علی علیه السلام، آغاز می شود. مقدمه دیگر آن، از محقق کتاب است که در آن مطالب سودمندی درباره حدیث زیدیه، شرح حالِ گردآورنده و سند کتاب به وی، ارائه کرده است. همچنین مقدمه دیگری از امام متوکل علی الله اسماعیل بن قاسم (10191087ق) و مقدمه چهارمی از گردآورنده کتاب، قاضی ابونجم، به آن افزوده شده است.