شاذان بن جبرئیل قمی

ابوالفضل سدیدالدین شاذان بن جبرئيل بن اسماعيل بن ابي طالب قمی از علمای معروف اواخر قرن ششم هجری است. سال ولادت و وفات او دقیقاً مشخص نیست. اما تالیف کتاب خود با عنوان ازاحه العله را در 551 ق آغاز نموده است.^[۱] بیشتر سنوات عمر او در مکه و مدینه سپری شد.^[۲]

سخنان علما درباره شاذان:^[۳]

أفندي در رياض العلماء و حر العاملي در أمل الآمل او را چنین ستوده‌اند: شیخ جلیل ثقه ابولفضل عالم، فاضل، فقیه، عظیم الشان، و جلیل القدر بود.
روضات الجنات خونساري: هوالفاضل الكامل، المتقدم، المحدث، البارع، الثقة الجليل.
علامة النوري در خاتمة المستدرك: عالم فقيه بلندمرتبه معروف و صاحب تالیفات بديع.
شهيد درالذكرى: از أجلاء فقهاء امامیه.

آثار علمی:

کتاب الفضائل: این کتاب اکنون به عنوان یکی از کتاب‌های شاذان بن جبرئیل چاپ شده و شیخ حر عاملی نیز او را صاحب كتاب فضائل در مناقب آل رسول علیهم‌السلام می شناسد.^[۴] ولی شیخ آقا بزرگ تهرانی با استناد به این که کتاب ازاحه العله را مولف در 558 تدوین نموده انتساب این کتاب به او را که در 651 تدوین شده رد می‌کند و می‌گوید این کتاب و همچنین کتاب الروضه که گفته شده خلاصه‌ای از این کتاب فضائل است. نمی‌تواند متعلق به این نویسنده باشد و متعلق به یک نویسنده مجهول است.^[۵]

الروضة في فضائل اميرالمؤمنين عليه السلام: همان گونه که در مورد الفضائل گفته شد شیخ آقا بزرگ انتساب این کتاب را به او منتفی می‌داند ولی محقق کتاب الروضه آقای شکرچی در ضمن تحقیقی که در مقدمه خود آورده در صدد است که اثبات کند این کتاب و کتاب فضائل از اوست.^[۶]