المهدی (علیه‌السلام) (کتاب)
معّرفى اجمالى
المهدى(عج) به زبان عربى اثر سيد صدر الدين صدر (1299- 1373ق) مى‌باشد.
اثر، مجموعه روايات و احاديث از منابع اهل سنّت در تبيين انديشه مهدويّت و اوصاف امام دوازدهم است.
مؤلف در مقدّمه، سبب تألیف را اين گونه بيان مى‌كند: در جلسه‌اى كه بعضى از برادران فاضل و دانشمند شركت داشتند، گفتگو درباره انواع و اقسام حديث مطرح شد تا اين كه ذكر مهدى منتظر به ميان آمد. بعضى از حاضرين در جلسه در خصوص نظر اهل سنت در اين باره جويا شدند كه آيا از طريق ايشان احاديثى وارد شده كه با اخبار و احاديث شيعيان موافق باشد؟ و آيا علماء آنان كتابى در اين موضوع تألیف نموده‌اند؟ شركت كنندگان در جلسه تقاضا نمودند كه شمارساله‌اى در اين باره تهيه و تنظيم نمائيد و اثر حاضر را در اجابت از درخواست آن عزيزان به نگارش درآوردم.
پايان نگارش اثر، 14 صفر 1358ق در آخر كتاب رقم خورده است.
ساختار كتاب
فطرت بشرى، از ستم و بيدادگرى بيزار و دوست دار عدالت، خواهان عدل و انتظار برقرارى آن را دارد. و چيزى را كه همه افراد بشر جوياى آن هستند، به طور يقين وجود پيدا خواهد كرد و روزى خواهد آمد كه بشر به اين خواسته فطرى خود برسد. حال اين سوال مطرح مى‌شود، شخصى كه مى‌خواهد بشر را به اين هدف عالى برساند و اين رهبر عدل جهانى بايستى داراى چه شرايط و ويژگى‌هايى باشد؟ و اين شخص چه كسى مى‌باشد؟ اين همان مهدى موعود در فرهنگ اسلامى مى‌باشد كه خداى بزرگ او را ذخيره نگه داشته تا روزى كه اراده‌اش تعلّق گيرد، حضور پيدا كند و خواسته فطرى بشر را جامه عمل بپوشاند. مؤلف در يك مقدّمه، هشت فصل و يك خاتمه و ساماندهى مناسبى كه بين اجزاء اثر به وجود آورده با بهره‌گيرى از آيات، مستندات تاريخى و بخشى از احاديث شريف و روايات از رسول اكرم اسلام، اهل بيت گرامى ايشان(ع)، ياران و پيروان آن حضرت كه از طريق اهل سنّت نقل شده، هم چنين آثار و نقل قول‌هايى از علماى ايشان درباره امام عصر(عج) كوشيده تا سيماى امام زمان(عج) را از هنگام ولادت تا زمان غيبت كبرا و تا زمان ظهور به تصوير بكشاند.
گزارش محتوا
مؤلف در ابتدا با نظر اجمالى به منابع غير شيعى، مسئله مهدى(ع) را از مسائلى مى‌داند كه احاديث متواتر درباره آن وجود دارد. وى با مرورى بر آيات ناظر بر موضوع، به نقل روايات مربوط به نسب، پدران و نياكان امام زمان(ع)، داستان ازدواج امام حسن عسکری(ع) با نرجس خاتون و تولد امام زمان(ع) مى‌پردازد.
در ادامه از صفات ظاهرى و اخلاقى، مقام و منزلت و طول عمر، اخبار وارده در غيبت، فلسفه غيبت و چگونگى بهره‌گيرى از امام(ع) سخن گفته مى‌شود. مؤلف در علل غيبت امام(ع)، دلايلى را از جمله تاديب و مجازات مسلمانان، آزاد بودن در دعوت و استقلال در كار، كامل نمودن نفوس و اصلاح آن و امتحان و آزمايش مردم ذكر مى‌كند.
در ادامه، غيبت‌هاى مشابه غيبت امام عصر(عج) را از انبياى پيشين آورده است.در پايان ضمن بررسى سندى احاديث و اخبار مربوط به نشانه‌هاى آسمانى آخرالزمان و عصر ظهور، مسائل و بحران‌هاى اجتماعى و قيام‌هاى قبل از ظهور امام(ع)، روايات صحيح را انتخاب و برخى علائم قيام امام عصر(عج) را ذكر نموده است. در فصول پايانى، ظهور حضرت مهدى(ع) با طرح مباحث مربوط به آن چون انتظار، محل و چگونگى ظهور، ياران، سيره، اعمال اصلاحى، فتوحات و مدّت حكومت آن حضرت ادامه مى‌يابد.
در خاتمه، مؤلف ليستى از كتب و منابعى كه در تألیف از منابع اهل سنّت سودجسته، براى اطلاع خوانندگان ارائه مى‌دهد.
گزارش وضعيّت
اثر كه با كوشش سيدباقر خسروشاهى منتشر شده است، شرح حال مؤلف كه در اوّل كتاب درج شده، با قلم ايشان مى‌باشد.
اثر با عنوان المهدى(عج)، امام دوازدهم(عج) توسط محمدجواد نجفى به فارسى ترجمه شده است.
پاورقى‌ها، به ذكر منابع مطالبى كه در اثر از آن‌ها نقل شده، پرداخته است.
فهرست منابع تحقيق در آخر و فهرست مطالب در اوّل اثر آمده است.
منابع مقاله
پايگاه اطلاع رسانى سراسرى اسلامى (پارسا)، 1388، امام مهدى(عج) در آينه قلم، قم، موسسه اطلاع رسانى مرجع
المهدى(عج)، امام دوازدهم، ترجمه محمدجواد نجفى
منبع
ویکی نور
